informacje ogólne
Definicja
- Złamanie łokcia1, złamanie nasady dalszej kości ramiennej
- Mianem główki kości ramiennej określa się wypukłą powierzchnię kłykcia bocznego kości ramiennej. Tworzy ona staw z wklęsłą powierzchnią stawową główki kości promieniowej.
Częstość występowania
- U dorosłych rzadkie, stanowiące 1% wszystkich złamań i 6% wszystkich złamań okolic łokcia2
- W 20–37% przypadków dochodzi również do złamania główki kości promieniowej.
- Nie występuje u dzieci w wieku <10 lat.>
- Główka nie jest w tym wieku jeszcze skostniała, u dzieci występują natomiast złamania nadkłykciowe lub kłykciowe.
Etiologia i patogeneza
- Przyczyny urazu u dorosłych: upadki, wypadki drogowe i kontuzje sportowe
- Złamanie występuje w płaszczyźnie czołowej i powoduje oddzielenie główki kości ramiennej od kolumny bocznej.
- Urazy towarzyszące mogą obejmować złamanie główki kości promieniowej i zwichnięcie tylne łokcia.
Czynniki predysponujące
- Dorośli: zaawansowany wiek i osteoporoza
ICD-10
- S42.4 Złamanie nasady dalszej kości ramiennej
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
- Typowy uraz i wyniki badań radiologicznych
Diagnostyka różnicowa
- Inne złamania łokcia
Wywiad lekarski
- Przebieg zdarzenia3
- upadek na wyprostowaną kończynę z przedramieniem w pronacji
- bezpośredni upadek na łokieć
Badanie przedmiotowe
- Oględziny
- rzadko nieprawidłowe wyniki, ewentualnie obrzęk i krwiak
- Palpacja
- bolesność uciskowa okolicy główki kości ramiennej
- Mobilność
- ograniczenie ruchomości w stawie łokciowym
- opór podczas próby wyprostu lub zgięcia
- Ból nasila się przy pronacji i supinacji przedramienia.
- Staw ramienny i nadgarstkowy
- badanie w celu wykluczenia innych urazów
Badanie uzupełniające
- RTG w projekcji przednio-tylnej i bocznej
- TK: w przypadku niejednoznacznych wyników lub w celu dokładniejszej oceny złamania na potrzeby planowania leczenia
Klasyfikacja
- Opisowa klasyfikacja Bryana-Morrey'a:4
- Typ i — całkowite złamanie kostno-chrzęstne główki
Typ II — powierzchowne odłamanie fragmentu kostno-chrzęstnego
Typ III — złamanie wieloodłamowe
Typ IV — złamanie główki w płaszczyźnie czołowej z oderwaniem fragmentu główki i bloczka wg McKee'a.
- Typ i — całkowite złamanie kostno-chrzęstne główki
Wskazania do skierowania
- Podejrzenie złamania
Leczenie
Cele leczenia
- Zrost bez deformacji i upośledzenia czynnościowego
Ogólne informacje o leczeniu
- Zwykle otwarta repozycja i zespolenie wewnętrzne (ORIF)
- Podobnie jak w przypadku każdego złamania śródstawowego odłamy należy zespolić, aby zapobiec zmianom zwyrodnieniowym w obrębie stawu.
- W złamaniach typu i można podjąć próbę zamkniętej repozycji w znieczuleniu ogólnym i w warunkach zwiotczenia mięśni5.
- Jeśli nie przyniesie to pożądanego efektu, należy niezwłocznie wykonać operację otwartą.
Leczenie chirurgiczne
- Zespolenie chirurgiczne jest metodą leczenia z wyboru3.
- Jedyne przeciwwskazanie do zabiegu operacyjnego
- nieoperacyjność pacjenta ze względu na wcześniejsze choroby, nietolerancja znieczulenia, bardzo niski poziom aktywności1
- Zespolenie gwoździami Steinmanna, śrubami Herberta lub miniśrubami
- Ewentualnie resekcja główki kości promieniowej w przypadku rozległego złamania wielodłamowego
- Po zabiegu unieruchomienie za pomocą szyny
- Czas trwania unieruchomienia zależy od stabilności odłamów kostnych.
- pożądana wczesna mobilizacja
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
- Po resekcji główki kości promieniowej
- W niektórych przypadkach w stawie łokciowym pojawia się wzmożone ustawienie koślawe. Na późniejszym etapie może się rozwinąć choroba zwyrodnieniowa stawów.
- W niektórych przypadkach po operacji występują dolegliwości nadgarstka, ale często ustępują.
- Badania dotyczące dalszego postępowania przez okres 5 lat nie dały zadowalających wyników6.
Powikłania
- Złamanie śródstawowe może mieć następujące konsekwencje7:
- utrata ruchomości
- martwica jałowa
- zrost w nieprawidłowym ustawieniu
- niepełny zrost (staw rzekomy)
rokowania
- Złamanie główki kości ramiennej często jest złożone i połączone z urazami towarzyszącymi, w wyniku czego u większości pacjentów rozwija się pourazowa choroba zwyrodnieniowa stawów8.
- Nieudane leczenie może skutkować inkongruencją stawów, niestabilnością, sztywnością i przewlekłym bólem.
Informacje dla pacjentów
Informacje dla pacjentów w Deximed
Illustrationen

Typische Bruchlinien, Humerus

Transkondyläre Humerusfraktur
Quellen
Literatur
- Ertl JP. Capitellar fracture. Medscape, last updated Aug 30, 2018. emedicine.medscape.com
- Morrey B, Sanchez Sotelo J, Morrey M. The elbow and its disorders. Philadelphia: Elsevier, 2017.
- Rausch V, Königshausen M, Schildhauer TA, et al. Fractures of the capitellum humeri and their associated injuries. Obere Extremität 2018; 13(1): 33-37. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Bryan RS, Morrey BF. The elbow and its disorders. Philadelphia: WB Saunders, 1985.
- Ochner RS, Bloom H, Palumbo RC, et al. Closed reduction of coronal fractures of the capitellum. J Trauma 1996; 40(2): 199-203. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Grantham SA, Norris TR, Bush DC. Isolated fracture of the humeral capitellum. Clin Orthop 1981; 161: 262-9. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Jeevannavar SS, Shenoy KS, Daddimani RM. Corrective osteotomy through fracture site and internal fixation with headless screws for type I (Hahn-Steinthal) capitellar malunion. BMJ Case Rep. 2013 May 24. doi: 10.1136/bcr-2013-009230. DOI
- Guitton TG, Doornberg JN, Raaymakers EL, et al. Fractures of the capitellum and trochlea. J Bone Joint Surg Am 2009; 91(2): 390-7. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Nalbantoglu U, Gereli A, Kocaoglu B, Aktas S, Turkmen M. Capitellar cartilage injuries concomitant with radial head fractures. J Hand Surg Am. 2008 Nov. 33(9):1602-7. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Ruchelsman DE, Tejwani NC, Kwon YW, Egol KA. Open reduction and internal fixation of capitellar fractures with headless screws. Surgical technique. J Bone Joint Surg Am. 2009 Mar 1. 91 Suppl 2 Pt 1:38-49. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Trinh TQ, Harris JD, Kolovich GP, Griesser MJ, Schickendantz MS, Jones GL. Operative management of capitellar fractures: a systematic review. J Shoulder Elbow Surg. 2012 Nov. 21(11):1613-22. www.ncbi.nlm.nih.gov
Autoren
- Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung, Orthopädie und Unfallchirurgie, Münster