Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Złamanie głowy kości promieniowej

Streszczenie

  • Definicja: Złamanie proksymalnego odcinka kości promieniowej, któremu zwykle towarzyszą urazy otaczających więzadeł.
  • Częstość występowania: Złamania głowy kości promieniowej stanowią większość urazów łokcia.
  • Objawy: Ból i zmniejszony zakres ruchu w stawie łokciowym po upadku na rękę w pronacji z lekko zgiętym łokciem.
  • Wyniki: Tkliwość nad głową kości promieniowej.
  • Diagnostyka: RTG lub uzupełniająco TK i/lub RM.
  • Leczenie: Leczenie zachowawcze nieprzemieszczonych złamań jednoodłamowych bez towarzyszącego urazu tkanek miękkich. W przeciwnym razie chirurgiczna rekonstrukcja anatomiczna lub protetyczna wymiana głowy kości promieniowej, jeśli nie można wykonać rekonstrukcji.

Informacje ogólne

Definicja

  • Synonimy: złamanie nasady kości promieniowej, złamanie proksymalnej części kości promieniowej
  • Rzadko jest to izolowany uraz, zwykle towarzyszą mu urazy otaczających struktur kostnych lub tkanek miękkich.
    • W niemal 90% przypadków występują stosowne zmiany w aparacie więzadła pobocznego.
    • Złamanie głowy kości promieniowej należy zatem traktować jako połączony uraz kości i więzadeł.

Klasyfikacja

  • Kategoryzacja opiera się na zmodyfikowanej klasyfikacji Masona.
    • typ I: złamanie jednoodłamowe z przemieszczeniem <2 mm>
    • typ II: złamanie jednoodłamowe z przemieszczeniem ≥2 mm
    • typ III: złamanie wieloodłamowe
    • typ IV: złamanie głowy kości promieniowej z jednoczesnym zwichnięciem stawu łokciowego

Częstość występowania

  • Złamania głowy kości promieniowej stanowią większość urazów łokcia.
    • Stanowią 4% wszystkich złamań i 33% wszystkich urazów łokcia u dorosłych.
  • Szczególnie częste u młodych i aktywnych fizycznie pacjentów

Etiologia i patogeneza

  • Mechanizm wywołujący złamanie to głównie upadek na rękę z lekko zgiętym łokciem i pronacją przedramienia (= siła pośrednia).
  • Znacznie rzadszą przyczyną jest bezpośrednie narażenie na działanie siły z powodu uderzenia w łokieć.

Anatomia

  • Głowa kości promieniowej tworzy proksymalny koniec kości promieniowej, który łączy się z kością ramienną (Capitulum humeri) w stawie ramienno-promieniowym i z proksymalną częścią kości łokciowej w proksymalnym stawie promieniowo-łokciowym.
  • Stabilizacja więzadłowa za pomocą więzadła pierścieniowatego, które łączy głowę kości promieniowej z kością łokciową, oraz więzadeł pobocznych.
  • Złożony kształt głowy kości promieniowej umożliwia ruchy obrotowe przedramienia (pronacja i supinacja), a także zgięcie i wyprost w łokciu.

Biomechanika

  • Głowa kości promieniowej odgrywa kluczową rolę w biomechanice stawu łokciowego.
    • Na kolumnę ramienno-promieniową oddziałuje 60% sił przenoszonych z nadgarstka na przedramię.
    • Głowa kości promieniowej wraz z powierzchniami stawowymi, głową kości ramiennej i więzadłem pobocznym przyśrodkowym stabilizuje staw łokciowy w ustawieniu koślawym.

Czynniki predysponujące

  • Sporty, w których dochodzi do upadków na twarde powierzchnie.
    • Na przykład bieg przez płotki

ICD-10

  • S52 Złamanie przedramienia
    • S52.1 Złamanie nasady bliższej kości promieniowej
      • S52.11 Głowa
      • S52.12 Szyjka
      • S52.19 Inne i wieloodłamowe

diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Typowy mechanizm wypadku z następującym po nim bólem i obrzękiem stawu łokciowego
  • Diagnostyka obrazowa: badanie rentgenowskie jako standard, w razie potrzeby z dodatkowymi badaniami TK i/lub RM

Diagnostyka różnicowa

Wywiad lekarski

  • Ustalenie mechanizmu wypadku
    • typowo: upadek na rękę z lekko zgiętym łokciem i pronacją przedramienia
  • Bóle w stawie łokciowym 
  • Ew. zmniejszony zakres ruchu w stawie łokciowym z powodu krwiaka

Badanie przedmiotowe

  • Oględziny
    • Obrzęk
    • krwiak przy starszym urazie
  • Palpacja
    • tkliwość nad głową kości promieniowej, często również nad więzadłem pobocznym promieniowym
    • możliwe trzeszczenie przy pronacji/supinacji
  • Ocena czynności
    • sprawdzenie zakresu ruchu w porównaniu stron, często ograniczonego przez krwiak
    • zwiększone rozwarcie boczne jako oznaka uszkodzenia więzadła pobocznego
    • ocena stanu układu nerwowo-naczyniowego (nienaruszone krążenie, motoryka i czucie na obwodzie?)
      • Czy tętno w tętnicy promieniowej i tętnicy łokciowej jest wyczuwalne?
      • Czy we wszystkich palcach jest zachowane czucie dłoniowe i grzbietowe?

Dalsza diagnostyka specjalistyczna — diagnostyka obrazowa

  • Prześwietlenie rentgenowskie
    • zdjęcia rentgenowskie stawu łokciowego w 2 projekcjach
    • specjalne ukierunkowanie na głowę kości promieniowej (boczna ścieżka wiązki pod kątem 45 stopni od strony bocznej do przyśrodkowej)
    • Klasycznie: „Fat Pad Sign“, czyli objaw, w ramach którego wysięk śródstawowy uwidacznia grzbietową poduszkę tłuszczową na bocznym zdjęciu rentgenowskim (nieswoisty objaw złamania łokcia).
  • TK
    • szczególnie przedoperacyjnie w celu dokładnej oceny urazu kostnego
  • RM
    • Zwłaszcza w celu wykluczenia patologii więzadłowych w złamaniach typu I wg Masona, które kwalifikują się do postępowania zachowawczego ze względu na brak przemieszczenia.
    • W złamaniach wyższego stopnia decyzję o leczeniu towarzyszącym urazu więzadłowego zwykle podejmuje się śródoperacyjnie, więc RM nie jest bezwzględnie konieczny.

Wskazania do skierowania do szpitala

  • W przypadku podejrzenia złamania

Leczenie

Cele leczenia

  • Przywrócenie prawidłowej budowy anatomicznej kości i więzadeł, a tym samym kongruencji stawów
    • Zapewnia to stabilną, bezbolesną czynność stawów i zapobiega pourazowym zakażeniom stawów.

Ogólne informacje o leczeniu

  • Typ I wg Masona: głównie leczenie zachowawcze w postaci unieruchomienia i wczesnego leczenia czynnościowego 
  • Typ II wg Masona: zwykle osteosynteza śrubowa; jeśli spełniona jest „reguła 3“ (zajęte mniej niż 1/3 powierzchni stawu, odchylenie <30 stopni i przemieszczenie><3 mm) możliwe jest również postępowanie zachowawcze>1.
  • Wyższe typy (typ III i IV wg Masona): konieczna może być protetyczna wymiana głowy kości promieniowej.

Terapia zachowawcza

  • Początkowo ze względu na ból czasami konieczne jest krótkotrwałe unieruchomienie w gipsie w neutralnej rotacji i zgięciu 90 stopni przez maksymalnie 5–7 dni. 
  • Następnie wczesne ćwiczenia czynnościowe stawu łokciowego bez ograniczania ruchu, ale także bez obciążenia
  • Uwaga: zalecane ścisłe monitorowanie kliniczne!
    • W przypadku utrzymujących się objawów lub przedłużającego się przywracania czynności należy rozważyć początkowo przeoczony współistniejący uraz i jak najszybciej wykonać badanie RM.

Leczenie chirurgiczne

  • Osteosynteza
    • Obecnie często możliwe jest również postępowanie minimalnie inwazyjne dzięki procedurom wspomaganym artroskopowo.
  • Protetyczna wymiana głowy kości promieniowej
    • Jeśli nie można wykonać anatomicznej rekonstrukcji za pomocą osteosyntezy.
  • Resekcja głowy kości promieniowej
    • obecnie przestarzała metoda zastąpiona protezami

Leczenie farmakologiczne

  • Ew. środki przeciwbólowe

Inne opcje leczenia

  • Nakłucie stawu w przypadku hemartrozy
    • Skuteczność pod względem bólu, czynności i ruchomości stawów nie została potwierdzona w metaanalizie Cochrane2.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

  • Przywrócenie kongruencji stawu i rekonstrukcja więzadeł stabilizujących może skutecznie przeciwdziałać powikłaniom.
  • Jeśli budowa anatomiczna została zmieniona, w przebiegu istnieje wysokie ryzyko sztywności i bolesnej choroby zwyrodnieniowej stawu.

Powikłania

  • Urazy nerwów i naczyń1
    • w szczególności nerwu międzykostnego tylnego, biegnącego wokół szyi kości promieniowej 
    • nerw łokciowy od strony łokcia, tętnica ramienna i nerw pośrodkowy w zgięciu łokcia
  • Choroba zwyrodnieniowa stawów 
  • Zmniejszony zakres ruchu
  • Niestabilność
  • Awaria implantu przy protezie (złamanie, obluzowanie)
  • Zakażenia
  • Problemy z gojeniem się ran

Rokowanie

  • Rokowanie po odpowiednio leczonych złamaniach głowy kości promieniowej z uwzględnieniem wszystkich istotnych urazów towarzyszących określa się jako dobre lub bardzo dobre.
  • W złamaniach typu I wg Masona pacjenci poddawani leczeniu zachowawczemu w większości przypadków wykazują prawidłowy przebieg kliniczny z szybkim powrotem ruchomości i brakiem bólu w ciągu pierwszych 4 tygodni.

informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Quellen

Literatur

  1. Rabin SI. Radial head fractures. Medscape, last updated Apr 20, 2020. emedicine.medscape.com
  2. Foocharoen T, Foocharoen C, Laopaiboon M, et al. Aspiration of the elbow joint for treating radial head fractures. Cochrane Library 2014. www.cochranelibrary.com

Autor*innen

  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung Allgemeinmedizin, Frankfurt a. M.
S52; S521; S5211; S5212; S5219
złamanie łokcia złamanie promienia główki łokcia złamanie promienia główki kości promieniowej złamanie bliższego promienia złamanie mason Złamanie kości promieniowej, caput
Złamanie głowy kości promieniowej Złamanie szyjki kości promieniowej Collum radii Złamanie kości w łokciu Złamanie wieloodłamowe głowy kości promieniowej Zwichnięcie w łokciu Złamanie proksymalnego końca kości promieniowej Złamanie nasady kości promieniowej
Złamanie głowy kości promieniowej
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Złamanie proksymalnego odcinka kości promieniowej, któremu zwykle towarzyszą urazy otaczających więzadeł. Częstość występowania: Złamania głowy kości promieniowej stanowią większość urazów łokcia.
Ortopedia/Chirurgia urazowa
Złamanie głowy kości promieniowej
/link/a96c595b0dfa4e5b8a167a028681bc4f.aspx
/link/a96c595b0dfa4e5b8a167a028681bc4f.aspx
zlamanie-glowy-kosci-promieniowej
SiteDisease
Złamanie głowy kości promieniowej
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl