Definicja: Nagła i niespodziewana śmierć wcześniej zdrowego niemowlęcia bez dowodów na obecność zmian morfologicznych powodujących zgon.
Częstość występowania: Zapadalność na poziomie ok. 0,2/1000 żywych urodzeń.
Objawy: Zazwyczaj śmierć podczas snu, zwykle w momencie zgonu obecność kombinacjijednoczasowo kilku różnych czynników ryzyka w sytuacji wykrycia.
Wyniki: Wybroczyny na opłucnej, osierdziu, grasicy, pienista wydzielina w/przeddrogamidrogach oddechowymioddechowych.
Diagnostyka: Wywiad lekarski, sekcja zwłok, oględziny miejsca zdarzenia.
Terapia: Profilaktyka pierwotna i wtórna.
informacjeInformacje ogólne
Definicja
Nagła i niespodziewana śmierć pozornie zdrowego niemowlęcia bez dowodów na obecność zmian morfologicznych lub innych okoliczności prowadzących do zgonu.1-2
Często używane synonimy: zespół nagłego zgonu niemowląt, nagły zgon niemowląt, zespół nagłej śmierci łóżeczkowej, Sudden Infant Death Syndrome (SIDS)
Częstość występowania
Zapadalność znacznie spadła od czasu rozpoczęcia kampanii uświadamiających z ok. 1,6/1000 żywych urodzeń w latach 80-tych do ok. 0,2/1000 żywych urodzeń.
Szczyt zachorowalności w 2.–4. miesiącu życia (około 100. dnia życia, mediana wieku 114 dni) i w 1-2 dniu życia (również na sali porodowej!), bardzo rzadko po pierwszymukończeniu pierwszego roku życia
Etiologia i patogeneza
Przyczyna nie jest znana
Nagrania z zapisów monitorów dzieci zmarłych z powodu SIDS pozwalają na wyciągnięcie wniosków na temat przebiegu choroby:
ciężkie niedotlenienie (przyczyna niejasna), narastająca bradykardia, nieefektywne próby łapania powietrza (niejasne, dlaczego są niewystarczające), bezdech.bezdechy
ZmiennyObecność modyfikowalnych lub niezmiennyniemodyfikowalnych czynników ryzyka
Zdarzenie wyzwalające (mechaniczna niedrożność dróg oddechowych, zakażenie dróg oddechowych)
Hipotezy dotyczące patomechanizmu zespołu nagłego zgonu niemowląt
Zaburzenia wymiany gazowej w układzie oddechowym
mechaniczna niedrożność dróg oddechowych spowodowana poduszkami, kocami, pozycją na brzuchu w łóżeczku, miękkim materacem itp.
przypadki SIDS na sali porodowej spowodowane niedrożnością dróg oddechowych dziecka wywołaną na przykład przez pierś matki lub zasypianiem w pozycji leżącej na brzuchu na matce wkrótce po urodzeniu (wyczerpanie matki i dziecka)
spanie w łóżku rodziców, jeśli istnieją dodatkowe czynniki ryzyka, takie jak spożywanie alkoholu lub zażywanie leków/narkotyków/palenie tytoniu przez rodziców
Uwagauwaga: Jednakjednak w przypadku braku tych czynników ryzyka, przestrzegania zaleceń dotyczących środowiska snu i karmienia piersią w łóżku rodziców, ryzyko SIDS jest nawet zmniejszone! Obecnie co-sleeping jest często praktykowany w sposób świadomy i oparty na rzetelnych informacjach w rodzinach o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym i poziomie wykształcenia.
Obecność podwyższonego progu wybudzenia (trudne przebudzenie)
wyższy próg wybudzenia w pozycji leżącej na brzuchu niż na plecach4
niższy próg wybudzenia, a tym samym zmniejszenie ryzyka SIDS: smoczek, karmienie piersią, spanie we własnym łóżku w sypialni rodziców (ze względu na hałasy rodziców)
duże poduszki i, kołdry, kocyki w łóżeczku dziecka12
spożywanie alkoholu lub branie narkotyków przez rodziców
złe warunki mieszkaniowe
niski status socjoekonomiczny
ICD-10
R95 Zespół nagłej śmierci niemowląt
R95.0R96 ZespóNagł nagłeja śmiercimieć, niemowlątprzyczyna ze wskazaniem do autopsjinieznana
R95.9 Zespół nagłej śmierci niemowląt bez wskazania do autopsji
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
Stwierdzenie zgonu, informacje na ten temat można znaleźć w artykule Oględziny zwłok.
Brak dowodów na obecność przyczynowych zmian morfologicznych
Wyniki sekcji zwłok często wykazują pienistą wydzielinę w drogach oddechowych i przed nimi, wybroczyny na opłucnej, osierdziu i grasicy, pogrubienie przegród pęcherzykowych.
WczeNagła i niespodziewana śmierć wcześniej zdrowezdrowego i niczym niewyróżniającecego się dzieckoniemowlęcia, w wywiadzie i badaniu pośmiertnym oraz badaniu miejsca zgonu brak dowodów wskazujących na przyczynę zgonu, nagła i niespodziewana śmierć.
Terapia/zapobieganieZapobieganie
Cel
Dalsze zmniejszenieZmniejszenie częstości występowania zespołu nagłego zgonu niemowląt poprzez profilaktykęwdrażanie pierwotnąw domu profilaktyki pierwotnej przez opiekunów - konieczna edukacja w trakcie każdorazowej wizyty w POZ (patronaże, badania stanu zdrowia, szczepienia)
Identyfikacja rodzin z grupy ryzyka i optymalizacja profilaktyki wtórnej
Profilaktyka pierwotna: Zalecenia dotyczące snu w pierwszym roku życia
Edukacja młodych rodziców
Doświadczenie pokazuje, że obecne zalecenia dotyczące snu dzieci w pierwszym roku życia są właściwymudowodnionym sposobem nazmniejszającym zmniejszenie ryzykaryzyko zespołu nagłego zgonu niemowląt.
Pozycja leżąca na plecach
Dziecko należy zawsze układać do snu na plecach.
Pozycja na brzuchu jak i pozycja boczna również nie jest zalecana, (ponieważ dziecko może obrócić się na brzuch podczas snu.)
Unikanie narażenia na dym i nikotynę
Zakaz palenia: Należy sibezwzględnie unikać narażenia na nikotynę upewnići dym tytoniowy podczas ciąży i po porodzie
Badania wskazują, że przynajmniejpalenie tytoniu przez matkę w sypialnitrakcie nieciąży palii sięnarażenie papierosdziecka na dym tytoniowy po urodzeniu są głów.wnymi Najlepiejczynnikami wryzyka ogóle nie palić.SIDS16
Łóżeczko dziecięce w sypialni rodziców
Jeśli to możliwe, położydziecko powinno spać dziecko w jego własnym łóżeczku w sypialni rodziców.
Pościel: „spartańska”
Upewnić się, że gw łówka dzieckażeczku nie jestznajdują przykrytasię pościelą.
żadne miękkie przedmioty
Uużywać odpowiednich śpiworków zamiast kołderek.
Jeśliw woliszprzypadku owijania dziecka nalezy zadbac o swobode zakresu ruchów w stawach kołderkę:ńczyn Należydolnych, wsunaby uniknąć jąwtórnej poddysplazji materacstawów u stóp łóżka. Dziecko może być przykryte tylko do wysokości klatki piersiowej.biodrowych
Używać materaca do łóżeczka, który nie jest zbyt miękki.
NiePrześcieradło dawapowinno ściśle przylegać dzieckudo materaca i powinno być pod niego zawiniętę
W łóżeczku nie powinny znajdować się poduszki., kocyki, miękkie lub włochate kołderki, miękkie zabawki, kołdry obciążeniowe
Jeśli podawany jest smoczek, należy unikać przywiązywania lub przymocowywania go do ubrania dziecka lub łóżeczka
Nie wieszać żadnych sznurków ani wstążek w zasięgu dziecka. Unikać naszyjników, kolczyków itp. i dawa
Unikać dzieckukarmienia dodziecka w łóżeczkaku tylkow małcelu minimalizowania ryzyka zaśnięcia opiekuna w trakcie
Szczepienia
Szczepienie niemowląt zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień (szczepienia obowiązkowe oraz zalecane)
Brak jakiegokolwiek związku szczepień ze wzrostem ryzyka SIDS - wykazują przytulankdziałanie ochronne16
Opieka nad cię.żarnymi
Kobiety w ciąży powinny być objęte regularną opieką prenatalną
Należy odpowiednio edukować ciężarne na temat czynnika ryzyka SIDS, w tym czynników ryzyka modyfikowalnych już w czasie ciąży (palenie tytoniu, narażenie bierne na dym tytoniowy)
Unikanie przegrzania
Nie dopuścidopuszczać do przegrzania.przegrzewania Dzieckudziecka - nie powinno być ani za gorąco, ani za zimno.
Podczaspodczas snu temperatura w pomieszczeniu powinna wynosić około 16–18 - 20°C.
Jeśli nie korzystacie ze śpiworka, latem wystarczy lekki bawełniany koc, a zimą lekka puchowa kołdra. Dla niemowląt zagrożonych alergią dostępne są kocyki antyalergiczne.
Body/podkoszulek i piżama to wystarczająca odzież. Jeśli jest gorąco, można zrezygnować z jednej rzeczy.
W pomieszczeniach nie należy nakzakładać dziecku czapki.
Unikać używania w łóżeczku butelek z gorącą wodą, poduszek grzewczych, kokonów niemowlęcych, grubych kołder i futer.
Nie należy umieszczać łóżeczka obok grzejnika ani w bezpośrednim świetlenarażeniu na promienie słonecznymoneczne.
Profilaktyka wtórna
Identyfikacja rodzin zagrożonych
Intensyfikacja poradnictwa - minimum każdorazowo podczas wizyt rodziców dziecka w POZ
Brak dowodów na zmniejszenie ryzyka SIDS poprzez monitorowanie dziecka w domu
Korzystaniekorzystanie z monitorowaniaurządzeń domowegozapewniających monitorowanie dziecka w warunkach domowych (znp. pulsoksymetrempulsoksymetria, pomiarempomiary tętna) zgodnie z indywidualnymi wymaganiami (np. wskazania psychologiczne po utracie dziecka, poprawa zgodnościcomplaince w odniesieniu do eliminacji innych czynników ryzyka itp.)
Bergman AB, Beckwith JB, Ray GC. Sudden infant death syndrome: proceedings of the second international conference on causes of sudden death in infants.. University of Washington Press, Seattle London 1970.
Malloy MH. SIDS - a syndrome in search of a cause. N Engl J Med 2004; 351: 957-9.
Horne RSC, Hauck FR, Moon RY. Sudden infant death syndrome and advice for safe sleeping. Clinical review. BMJ 2015; 350: h1989. doi:10.1136/bmj.h1989 DOI
Beal SM, Finch CF. An overview of retrospective case-control studies investigating the relationship between prone sleeping position and SIDS. J Paediatr Child Health 1991; 27: 334-9.
Carpenter RG, Irgens LM, Blair PS, et al. Sudden unexplained infant death in 20 regions in Europe: case control study. Lancet 2004; 363: 185-91.
Wong FY, Witcombe NB, Yiallourou SR. Cerebral oxygenation is depressed during sleep in healthy term infants when they sleep prone. Pediatrics 2011; 127: e558-65. Pediatrics
Anderson HR, Cook DG. Passive smoking and sudden infant death syndrome: review of the epidemiological evidence. Thorax 1997; 52: 1003-9.
Colvin JD, Collie-Ackers V, Schunn C, Moon RY. Sleep eviroment risks for younger and older infants. Pediatrics 2014. doi:10.1542/peds.2014-0401 DOI
Scheers NJ, Rutherford GW, Kemp, JS. Where should infants sleep? A comparison of risk for suffocation of infants sleeping in cribs, adult beds, and other sleeping locations . Pediatrics 2003; 112: 883-9.
Blair PS, Sidebotham P, Evason-Coombe C, et al. Hazardous cosleeping environments and risk factors amenable to change: case-control study of SIDS in south west England. BMJ 2009; 339: b3666. BMJ (DOI)
Rachel Y. Moon, Rebecca F. Carlin, Ivan Hand, THE TASK FORCE ON SUDDEN INFANT DEATH SYNDROME AND THE COMMITTEE ON FETUS AND NEWBORN; Sleep-Related Infant Deaths: Updated 2022 Recommendations for Reducing Infant Deaths in the Sleep Environment. Pediatrics July 2022
AutorenAutorzy
Natalia Jagiełła, lekarz (redaktor)
Anne Strauß, Ärztinlekarz inw Weiterbildungtrakcie Pädiatrieszkolenia spcjalizacyjnego z pediatrii, ZentrumSzpital fürKliniczny Kinder-w und Jugendmedizin, Universitätsklinikum FreiburgFreiburgu
R95; R950; R959R96
zespół nagłego zgonu niemowląt; zespół śmierci łóżeczkowej; śmierć łóżeczkowa; śmierć niemowlęcia; Niewyjaśniony nagły zgon w okresie niemowlęcym; SIDS; SUID; zalecenia dotyczące spania w 1 roku życia
Definicja: Nagła i niespodziewana śmierć wcześniej zdrowego niemowlęcia bez dowodów na obecność zmian morfologicznych powodujących zgon. Częstość występowania: Zapadalność na poziomie ok. 0,2/1000 żywych urodzeń.