Definicja: Związana z wiekiem utrata fizjologicznej zdolności akomodacji skutkująca niewyraźnym widzeniem z bliska. Inaczej prezbiopia.
Częstość występowania: Często, występuje wjako ramachwyraz procesu starzenia od około 40. roku życia.
Objawy: Widzenie z bliska i czytanie stają się coraz trudniejsze.
Wyniki: W badaniu klinicznymWyniki kliniczne to pogorszenie wzroku zdo bliskiej odległościbliży; objawy towarzyszące mogą obejmować bóle głowy i zmęczenie.
Diagnostyka: Pomiar mocy refrakcji oka i badanie wzroku w celu określenia siły niezbędnej korekcji do dali i bliży.
Leczenie: Do korekcji starczowzroczności można stosować okulary do czytania, ewentualnie soczewki kontaktowe lub soczewki wewnątrzgałkowe. Alternatywą jest chirurgiczna korekcja soczewki lub laseroterapia.
informacjeInformacje ogólne
O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł został oparty na tych źródłach.1-2
Definicja
Utrata zdolności ostrego widzenia z bliskiej odległości.
Widzenie na odległoOstrość wzroku do dali nie jest zaburzonezaburzona.
Przyczyną jest związana z wiekiem utrata zdolności akomodacyjnych oka.
czCzęstość występowania
Zmiany zaczynają się zwykle około 40.–45. roku życia i dotykają każdego prędzej czy później, w różnym stopniu.
Informacje na temat częstości występowania zależą od danej grupy wiekowej.
Szacuje się, że w 2015 r. problem ten dotknął 1,8 miliarda ludzi na całym świecie3.
Fizjologia
W młodszym wieku oczynarząd mogąwzroku może z łatwością regulować swoją moc refrakcji soczewek poprzez akomodację lub zwiększać ich centralną krzywiznę soczewek poprzez skoordynowany skurcz i rozluźnienie mięśni rzęskowych.
Mięśnie rzęskowe otaczają soczewki i są z nimi połączone za pośrednictwem włókien obwódkowych.
Grupa włókien obwódkowych jest przymocowana do równika soczewki, natomiast przednie i tylne włókna obwódkowe — w obrębie równika.
Jeśli włókna równikowe są napięte, wówczas dochodzi do spłaszczenia w obszarze peryferyjnym soczewki i zakrzywienia w obszarze centralnym, w wyniku czego wzrasta tam moc refrakcji (teoria Schachara)4.
Dzięki zwiększonej krzywiźnie centralnej można wyraźnie widzieć obiekty znajdujące się blisko.
Etiologia i patogeneza
Starczowzroczność zwykle pojawia się w wieku około 40 lat.
W rezultacie osoby dotknięte tym problemem mają coraz większe trudności z wyraźnym widzeniem obiektów w normalnejbliskiej odległości (na przykład w trakcie czytania).
Zdolność oka do adaptacji wdo widzenia z bliskiej odległości stopniowo maleje i prawie nie występuje w wieku około 65 lat.
Jest to spowodowane utratą elastyczności soczewki oka i zmianami strukturalnymi w obszarze włókien obwódkowych i mięśnia rzęskowego.
Starczowzroczność występuje, ponieważ soczewka nadal nieznacznie rośnie w obszarze jej zewnętrznej krawędzi (równika).
Powoduje to, że równikowe włókna obwódkowe, które napinają soczewkę, stopniowo skracają się, a tym samym stają się słabsze.
Zdolność do akomodacji stopniowo maleje, aż włókna obwódkowe mięśnia rzęskowego nie są już w stanie wywierać żadnego nacisku na soczewkę.
Jest to naturalnyczęść procesnaturalnego procesu starzenia.
ICD-10
H52 Zaburzenia refrakcji i akomodacji
H52.4 Starczowzroczność
Różicowanienicowanie
Choroby plamki żółtej
Choroby siatkówki
Hipermetropia
Astygmatyzm
diagnostykaDiagnostyka
O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł został oparty na tych źródłach.1-2
Kryteria diagnostyczne
Trudności z czytaniem drobnego druku i tekstu znajdującego się tużblisko przed oczamipacjenta
Wywiad lekarski
Typowym głównym objawem są „za krótkie ręce” podczas czytania - oddalanie czytanego materiału na odległość wyprostowanych kończyn górnych.
Przeprowadzenie ogólnego wywiadu okulistycznego
w kierunku innych schorzeń okulistycznych
występowanie zeza w dzieciństwie
tymczasowa niedrożność kanalików łzowych w dzieciństwie
predyspozycje rodzinne w kierunku występowania wad wzroku, schorzeń okulistycznych
Objawy towarzyszące mogą obejmować bóle głowy i senność podczas czytania lub krótko po jego zakończeniu5.
Objawy zwykle nasilają się w ciągu dnia.
Objawy są bardziej odczuwalne w warunkach słabego oświetlenia.
Badanie fizykalne
Określenie ostrości wzroku za pomocą tablicy okulistycznej (tablice Snellena do dali i bliży)
Badanie ruchów gałek ocznych
Kontrola motoryki źrenic
Zmniejszona ostrość widzenia przy normalnej odległości czytania
Badanie uzupełniające przeprowadzone przez lekarza okulistę
Określenie dokładnej ostrości widzenia na odległość
Określenie mocy refrakcji oka
Określenie siły niezbędnej korekcji do bliży
Ewentualnie w przypadku konieczności - badanie dna oka, badanie ciśnienia w gałce ocznej
Wskazania do skierowania do okulisty
W celu wykluczeniawdrożenia możliwych rozpoznańdiagnostyki różnicowychnicowej
W celu dokładnego określenia ostrości widzenia i dobrania odpowiedniej metody leczenia
W przypadku braku możliwości skutecznego skorygowania pogorszenia wzroku
LeczeniaLeczenie
O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł został oparty na tych źródłach.1-2
Cele terapiileczenia
Utrzymanie dobrej ostrości wzroku przygwarantującej zwykłejswobodne czytanie oraz pracę z bliskiej odległości pracy i czytania
Łagodzenie lub zapobieganie objawom towarzyszącym
TerapiaLeczenie zachowawczazachowawcze
Okulary ze szkłami korekcyjnymi (korygującymi widzenie do bliży, tzw. ,,do czytania z bliska")
taka sama moc refrakcji w całej soczewce
Simoc szkieła zależy od wady wzroku - pośrednio od wieku i żądanej odległości czytania.
Specjalnespecjalne czynności, takie jak praca przy komputerze, mogą być kompensowane za pomocą specjalnych okularów.
PóOkulary z połokularyową soczewki: soczewkiszkła o połowie wysokości, umożliwiające widzenie nado odległośćdali ponad górną krawędzią okularów („połówek”)
Okulary dwuogniskowe (bifokalne): korekcjaw innychgórnej wadczęści refrakcjiszkła - moc soczewki umożliwia widzenie do dali lub na odległości pośrednie, w dolnej części szkła - moc soczewki umożliwia widzenie do bliży
Okulary trójogniskowe: umożliwia widzenie do dali w górnej części soczewki
Okulary trójogniskowe: oglądanie telewizji w górnej części, widzenie na średnie odległości w środkowej części soczewki i widzenie zdo bliskabliży w dolnej części soczewki
Okulary progresywne: stopniowesoczewki wieloogniskowe, szkła dostosowane do widzenia do dali w górnej części, do odległości pośredniej w środkowej części i do bliży w części dolnej, ale zapewniające płynne przejście odpomiędzy widzeniawymienionymi naobszarami. odległośćStanowi donajbardziej widzeniaoptymalne narozwiązanie średnidla osób zmagających odległość i do widzeniasię z bliska w ramach jednej soczewkiprezbiopią.
Soczewki kontaktowe
jednoogniskowe lub wieloogniskowe soczewki kontaktowe
odpowiedniedobór soczewkiodpowiednich kontaktowesoczewek kontaktowych jest możliwy po zmierzeniuwykonaniu pomiaru mocy refrakcji oka, powierzchni rogówki, subiektywnym określeniu korekcji bliży i dokładnym zbadaniu oka
Corazcoraz częściej stosowane są również soczewki wewnątrzgałkowe.
Inną opcją jest leczenie laserowe w celu dostosowania mocy refrakcji rogówki.
TerapiaLeczenie chirurgicznachirurgiczne
Postępowanie chirurgiczne
Chirurgiczna korekcja starczowzroczności jest wskazana, jeśli pacjent ze starczowzrocznością z różnych powodów nie toleruje noszenia okularów lub soczewek kontaktowych.
Chirurgia refrakcyjna ma obecnie wysoki standard jakości.
Postępowanie zależy od poziomu nasilenia starczowzroczności.
Operacja jest często łączona z operacją usunięcia zaćmy, gdziew przypadku którego istnieje możliwość wszczepienia soczewek wieloogniskowych w miejsce zmętniałej soczewki.
Zalecenia dla pacjentekpacjentów
ZadbaWarto zadbać o dobre warunki oświetleniowe podczas czytania.
Przyzwyczaić się do stałej odległości czytania.
Przebieg, powikłania i rokowanie
O ile nie zaznaczono inaczej, artykuł został oparty na tych źródłach.1-2
przebiegPrzebieg
Początek starczowzroczności jest często postrzegany przez pacjentów jako stosunkowo nagły.
Starczowzroczność rozwija się jednak przez długi czas i początkowo jest kompensowana przez procesy akomodacji.
Często obserwuje się stopniowy rozwój wady od ok. +0,5 dpt w wieku 40–45 lat do ok. +1,5–2 dpt w wieku 60 lat.
powikPowikłania
Podczas zabiegów chirurgicznych mogą wystąpić urazy gałki ocznej, jatrogenne infekcje narządu wzroku.
JeśliW przypadku nie korygowanej starczowzroczność nie zostanie skorygowanaci, mogą wystąpipojawić się objawy towarzyszące, takie jak bóle głowy lub senność, a zdolność pacjenta do wykonywania codziennych czynności może być znacznie ograniczona5.
RokowaniaRokowanie
CzęstoZwykle możliwe jest osiągnięcie zadowalającej poprawy ostrości widzenia poprzez zastosowanie odpowiedniej korekcji/leczenia.
Z czasem może być konieczne ponowne dostosowanie leczeniamocy szkieł/soczewek/ponowne leczenie.
PrzebiegSchorzenie ma charakter postępujepujący i wada pogłębia się wraz z wiekiem5.
World Health Organization. Visual impairment and blindness - fact sheet N 282. World Health Organization.
Szaflik J, Izdebska J, Grabska-Liberek I, et al. Guidelines of the Polish Ophthalmological Society on refractive lens exchange. Klinika Oczna / Acta Ophthalmologica Polonica. 2022
Autor*innenAutorzy
Natalia Jagiełła, lekarz (redaktor)
Moritz Paar, Dr. med., Facharztspecjalista fürmedycyny Allgemeinmedizinrodzinnej, Münster
Wada wzroku; Dalekowzroczność; Prezbiopia; Presbiopia; Pogorszenie wzroku z bliska; Pogorszenie widzenia do bliży; Pogorszenie ostrości wzroku do bliży; Okulary do czytania; Półokulary; Okulary dwuogniskowe; Okulary trójogniskowe; Okulary progresywne; Soczewki kontaktowe; Soczewki wewnątrzgałkowe; Utrata akomodacji oka; Starczowzroczność; Proces starzenia się oka
Definicja: Związana z wiekiem utrata fizjologicznej zdolności akomodacji skutkująca niewyraźnym widzeniem z bliska. Inaczej prezbiopia. Częstość występowania: Często, występuje wjako ramachwyraz procesu starzenia od około 40. roku życia.