Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Przedwczesny poród, opieka po porodzie

Streszczenie

  • Definicja:Poród przed 37 tygodniem ciąży (37+0 tydzień ciąży). Wiek ciążowy i masa urodzeniowa mają decydujące znaczenie dla różnicowania i kategoryzacji wcześniaków. Różne przyczyny mogą prowadzić do przedwczesnego porodu: Choroby matki lub nienarodzonego dziecka, czynniki genetyczne, takie jak wady rozwojowe i zaburzenia chromosomalne lub warunki anatomiczne.
  • Częstość występowania:7–9% wszystkich dzieci w Europie rodzi się przedwcześnie (tylko bardzo niewielka część z nich to bardzo przedwczesne lub skrajnie przedwczesne porody).
  • Objawy:Zaraz po urodzeniu dominują problemy z oddychaniem, problemy z karmieniem i ryzyko infekcji. Później na pierwszy plan wysuwają się opóźnienia rozwojowe, częściowe zaburzenia funkcjonowania i problemy motoryczne.
  • Wyniki:Wyniki badań klinicznych różnią się w zależności od stopnia dojrzałości; szczególną uwagę należy zwrócić na wady rozwojowe.
  • Diagnostyka:Wskazane jest wykonanie EEG i MRI mózgu w celu ustalenia rokowania.
  • Terapia:Początkowo nacisk kładziony jest na leczenie wspomagające wcześniaka. Później celem jest leczenie częściowych zaburzeń funkcjonowania i wspieranie rozwoju motorycznego. Ukierunkowane badania powinny umożliwić wczesną reakcję na istniejące lub późniejsze problemy i powikłania.

informacje ogólne

Definicja

  • Noworodki urodzone o czasie: 37.–41. tydzień ciąży
  • Umiarkowanie wczesny lub późny poród przedwczesny: 32.–37. tydzień ciąży
  • Bardzo wczesny poród przedwczesny: 28.–32. tydzień ciąży
  • Skrajnie wczesny poród przedwczesny < 28. tygodnia ciąży
  • Zmniejszona masa urodzeniowa <2500 g>
  • Bardzo niska masa urodzeniowa <1500 g>
  • Skrajnie niska masa urodzeniowa <1000 g>

Częstość występowania

  • W Europie około 7–9% żywych urodzeń jest przedwczesnych.
  • W ostatnich dziesięcioleciach wskaźnik przeżywalności wcześniaków gwałtownie wzrósł. W ciągu ostatnich 50 lat granica przeżywalności została obniżona z 1500 g do 400–500 g.
  • Wyższe prawdopodobieństwo przeżycia w ciągu ostatnich 10–15 lat można przypisać dwóm głównym czynnikom:
    • zwiększonemu stosowaniu sterydów przedporodowych w przypadku zagrożenia przedwczesnym porodem
    • podawaniu surfaktantu1

Etiologia i patogeneza

  • Z reguły przyczyna jest nieznana.
  • Następujące czynniki predysponują do przedwczesnego porodu:
    • palenie tytoniu, złe odżywianie
    • zakażenia układu moczowo-płciowego
    • wielowodzie
    • niewydolność szyjki macicy (np. po zabiegach chirurgicznych)
    • ciąże mnogie
    • łożysko przodujące (placenta praevia)
    • przedwczesne oddzielenie łożyska (abruptio placentae)
    • przedwczesne pęknięcie błon płodowych

Czynniki predysponujące

  • Poprzednie ciąże z przedwczesnym porodem

ICD-10

  • P07 Zaburzenia związane z krótkim czasem trwania ciąży i niską masą urodzeniową, niesklasyfikowane gdzie indziej
    • P07.0 Skrajnie niska urodzeniowa masa ciała
    • P07.1 Inna niska urodzeniowa masa ciała
    • P07.2 Skrajne wcześniactwo
    • P07.3 Inne przypadki wcześniactwa

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Wszystkie dzieci urodzone przed 37. tygodniem życia płodowego (liczonym od pierwszego dnia ostatniej miesiączki) nazywane są wcześniakami.

Diagnostyka różnicowa

  • Nieprawidłowo obliczony termin porodu
  • Opóźnienie rozwojowe nienarodzonego dziecka

Wywiad lekarski

Problemy często wynikają z niedojrzałości układów narządów

  • Skóra
    • duże straty ciepła i płynów spowodowane cienkim naskórkiem i małą podskórną warstwą tłuszczu, a także dużą powierzchnią ciała w stosunku do masy ciała
  • Drogi oddechowe
    • problemy wynikające z elastycznej klatki piersiowej i słabych mięśni, niedojrzałej odpowiedzi na niedotlenienie i CO2, zwiększonej tendencji do niedrożności górnych dróg oddechowych z powodu zapadania się lub zalegania wydzieliny, niskiego lub niewystarczającego poziomu surfaktantu i słabo rozwiniętych mechanizmów odruchowych z powodu niedojrzałości ośrodkowego układu nerwowego
  • Wątroba
    • Zdolność wątroby do koniugacji nie jest jeszcze w pełni rozwinięta. Prowadzi to do wzrostu stężenia bilirubiny, a w konsekwencji do żółtaczki.
  • Nerki
    • Zdolność nerek do koncentracji jest zmniejszona. Prowadzi to do zaburzeń równowagi płynów, elektrolitów i równowagi kwasowo-zasadowej.
  • Przewód pokarmowy i metabolizm
    • niewystarczająco rozwinięte enzymy jelitowe do trawienia
    • niski poziom witamin i pierwiastków śladowych
    • Niestabilna podaż pokarmu i niedojrzały metabolizm cukru mogą powodować hipo- i hiperglikemię.
  • Ośrodkowy układ nerwowy (OUN)
    • Niedojrzałe odruchy i kontrola mechaniki oddechowej mogą prowadzić do przerw w oddychaniu, bradykardii (objawy bezdechu-bradykardii-hipoksemii) i zaburzeń krążenia.
  • Układ odpornościowy
    • zwiększona skłonność do infekcji wywołanych przez bakterie, wirusy i grzyby
    • częstsze występowanie sepsy w zakażeniach

Badanie fizykalne

  • Ocena dojrzałości poprzez ocenę następujących parametrów:
    • gruczoł sutkowy, narządy płciowe
    • brodawki sutkowe
    • naczynia krwionośne w skórze
    • owłosienie (lanugo)
    • paznokcie
    • ucho
    • fałdy podeszwowe
  • U wcześniaków należy zwrócić szczególną uwagę na hipotermię, hipoglikemię i problemy z oddychaniem.

Diagnostyka u specjalisty

  • Rezonans magnetyczny wkrótce po urodzeniu
    • Istnieje wysokie ryzyko wystąpienia rozwojowych zaburzeń neurologicznych u bardzo niedojrzałych wcześniaków.
    • Według badań, na podstawie nieprawidłowych wyników rezonansu magnetycznego można w dużej mierze przewidzieć uszkodzenia neurologiczne w wieku 2 lat.2
    • Wyniki te sugerują, że wczesny rezonans magnetyczny może być wskazany do stratyfikacji ryzyka u wcześniaków.
  • Ultrasonografia przezczaszkowa?
    • Według jednego z badań, dane kliniczne pozwalają przewidzieć rozwój neurologiczny noworodków ze skrajnie niską masą urodzeniową (<1000 g) lepiej niż przezczaszkowe badanie ultrasonograficzne.>3

Wskazania dla skierowania do specjalisty

  • Badanie, ocena i (interdyscyplinarna) dalsza opieka oraz wczesna interwencja dla wcześniaków są przeprowadzane albo przez ośrodek perinatalny, albo przez pediatrę, najlepiej specjalizującego się we wcześniakach, we współpracy z ośrodkiem społeczno-pediatrycznym/ośrodkiem wczesnej interwencji.
  • Wcześniaki od 35 tygodnia ciąży często mogą być pod opieką oddziału położniczego.
  • W przypadku podejrzenia anomalii rozwojowych, które nie były znane w momencie wypisu, należy jak najszybciej rozpocząć odpowiednią wczesną interwencję lub ponownie zgłosić dziecko do ośrodka perinatalnego.

Leczenie

Cele leczenia

  • Prawidłowy wzrost i rozwój

Ogólne informacje o terpii

  • Oprócz ogólnych badań wczesnego wykrywania (żółta książeczka), które przeprowadza się również u dzieci urodzonych o czasie, wcześniaki powinny być poddawane częstszym i bardziej szczegółowym badaniom w celu wczesnego reagowania na istniejące lub późniejsze problemy i powikłania.
  • Leczenie ma przede wszystkim charakter wspomagający, ponieważ wiele wcześniaków rozwija się normalnie.
  • Dzieci, u których wystąpią określone powikłania, muszą być odpowiednio leczone.

Farmakoterapia: kortyzon

  • Wyniki odpowiednich badań są kontrowersyjne. Ostatnio pojawiło się pytanie, czy glikokortykosteroidy powinny być stosowane tylko u wcześniaków z wysokim ryzykiem ciężkiej dysplazji oskrzelowo-płucnej (BPD).
  • W 2007 r. badanie wykazało, że betametazon i deksametazon są równie skuteczne w zmniejszaniu większości chorób okołoporodowych i śmiertelności u wcześniaków. W badaniu wzięło udział 299 amerykańskich kobiet, którym groził przedwczesny poród. Jednak deksametazon wydaje się być bardziej skuteczny w zmniejszaniu częstości krwotoków dokomorowych w porównaniu z betametazonem.4
  • Poporodowe leczenie deksametazonem wcześniaków wymagających wentylacji prowadzi do szybkiej poprawy czynności płuc i mniejszej liczby przypadków przewlekłej choroby płuc.
  • Zalecenia dotyczące poporodowej steroidoterapii ogólnoustrojowej w BPD
    • Deksametazon nie wcześniej niż w 8. dniu życia, tylko u wentylowanych wcześniaków, w trudnych sytuacjach odstawienia lub zagrożenia życia, w małych dawkach, przy krótkim czasie trwania terapii, po wykluczeniu wtórnych przyczyn niewydolności płuc lub w trakcie ich leczenia, z uwzględnieniem alternatywnych terapii poprawiających czynność płuc, po rozważeniu i udokumentowaniu ryzyka i korzyści terapii, niezalecany bez badań
  • Badanie kontrolne dzieci leczonych deksametazonem nie wykazało żadnych uszkodzeń w wieku 15 lat. Jednak pod względem rozwoju neurologicznego dzieci wydawały się mieć lepsze wyniki długoterminowe.5
  • Niski poziom kortyzolu jako oznaka niewydolności kory nadnerczy
    • Niski poziom kortyzolu u bardzo wczesnych wcześniaków koreluje ze zwiększoną ciężkością wcześniactwa, niedociśnieniem, śmiertelnością i rozwojem dysplazji oskrzelowo-płucnej.
    • W randomizowanym, kontrolowanym badaniu u dzieci o masie urodzeniowej od 500 do 999 g profilaktyczne podawanie kortyzonu doprowadziło do zmniejszenia śmiertelności i mniejszej liczby przypadków dysplazji oskrzelowo-płucnej, a także lepszego rozwoju poznawczego.6

Inne formy leczenia

  • Podaż tlenu
    • Optymalne nasycenie tlenem u wcześniaków nie jest znane. Według jednego z badań nasycenie tlenem poniżej 90% zwiększało śmiertelność.7 U dzieci z BPD zaleca się SpO2 na poziomie 93–98%, co zmniejsza ryzyko zarówno hipoksemii, jak i hiperoksemii.
  • Ciągłe i przerywane karmienie przez nos/żołądek
    • W jednym z badań porównano dwie metody karmienia u dzieci w wieku od 24 do 29 tygodni ciąży i stwierdzono, że karmienie ciągłe wiąże się z lepszą tolerancją żołądkowo-jelitową i lepszym wzrostem.8
  • Leczenie hipotermią
    • Według jednego z badań, trzydniowe leczenie hipotermią (33,5°C) zmniejsza śmiertelność i ryzyko uszkodzeń u noworodków z encefalopatią niedotlenieniowo-niedokrwienną spowodowaną wadami wrodzonymi.9

Suplementy diety

  • Ponieważ zapasy witamin i pierwiastków śladowych u wcześniaków są nadal bardzo niskie, konieczne jest dodatkowe podawanie witamin i pierwiastków śladowych. Jeśli dziecko przyjmuje mleko matki, odpowiednie składniki odżywcze i hiperalergiczne białko są często dostarczane przez suplementy mleka matki. Standardowo podawane są następujące substraty:
    • witaminy
    • kwas foliowy w pierwszych miesiącach życia
    • preparat żelaza od 6 tygodnia do 12 miesiąca życia
    • fluorek, rozpuszczalna tabletka, 0,25 mg dziennie od 6 miesiąca życia, dawki dostosowane do lokalnej wody pitnej
  • Suplementacja białka prowadzi do zwiększenia masy ciała i wzrostu w badaniach krótkoterminowych.10
  • Zakłada się, że dodawanie tłuszczu do mleka matki prowadzi do lepszego wzrostu i lepszego rozwoju układu nerwowego, ale nie ma na to odpowiedniej dokumentacji.11
  • Nie przeprowadzono jeszcze badań naukowych nad tym, czy dodatkowe podawanie węglowodanów poprawia wzrost i rozwój układu nerwowego.12
  • Podawanie glutaminy nie prowadzi do przyrostu masy ciała ani zmniejszenia zachorowalności.13

Profilaktyka

  • Zapobieganie przedwczesnym porodom
    • optymalna opieka perinatalna
    • unikanie palenia w czasie ciąży
  • Profilaktyka Candida u wcześniaków?
    • Profilaktyczne leczenie flukonazolem w celu zapobiegania inwazyjnym zakażeniom Candida u wcześniaków jest kontrowersyjne od kilku lat. Nadal nie jest jasne, czy noworodki z masą urodzeniową poniżej 1500 g powinny być objęte profilaktyką Candida.14-15
    • Centralny dostęp żylny i antybiotyki o szerokim spektrum działania są również znanymi czynnikami ryzyka.
    • Związek między korzyściami a ryzykiem następstw neurologicznych profilaktyki Candida nie został ostatecznie wyjaśniony.16
  • Zapobieganie BPD u wcześniaków
    • glikokortykosteroidy prenatalne
      • W przypadku zagrożenia porodem przedwczesnym śmiertelność noworodków, częstość występowania zespołu zaburzeń oddechowych i potrzeba wentylacji są zmniejszone tylko wtedy, gdy między pierwszym podaniem a porodem upłyną co najmniej 24 godziny.
    • surfaktant
      • W przypadku wczesnych objawów klinicznych RDS z zespołem niewydolności oddechowej zaleca się profilaktyczną lub wczesną substytucję surfaktantu.
    • kofeina
      • Podawana od 3. dnia życia może zmniejszyć częstość występowania BPD i poprawić wskaźnik przeżycia bez zaburzeń rozwojowych.
    • przetrwały przewód tętniczy (patent ductus arteriosus – PDA)
      • Nie ma pewnych korzyści z profilaktycznego podawania indometacyny w celu zapobiegania BPD u dzieci z PDA.
    • witamina A
      • Nie ma pewności co do wpływu terapii witaminą A (iniekcje dożylne) na długoterminową chorobowość płucną.
    • strategia wentylacji
      • Decyzja o intubacji jest podejmowana indywidualnie.
      • bardzo wczesne podawanie surfaktantu u niedojrzałych wcześniaków
      • szybka ekstubacja po bardzo wczesnym podaniu surfaktantu z późniejszym leczeniem CPAP
      • permisywna hiperkapnia podczas wentylacji
      • oscylacja o wysokiej częstotliwości (HFO) bez korzyści w zakresie redukcji BPD
    • wziewny tlenek azotu (iNO)
      • Stosowanie poza badaniami nie może być zalecane i musi być podejmowane indywidualnie.
    • Ureaplasma urealyticum
      • Zakłada się związek między kolonizacją a rozwojem BPD, ale badania wykazały, że leczenie erytromycyną nie ma działania ochronnego.
  • Zapobieganie porażeniu mózgowemu
    • Siarczan magnezu nie może zatrzymać porodu i nie może zapobiec przedwczesnemu porodowi.17
    • Jednak u kobiet z ryzykiem przedwczesnego porodu siarczan magnezu zmniejsza ryzyko porażenia mózgowego u dziecka (NNT = 63).18
      • zmniejsza częstość występowania zaburzeń motoryki dużej
      • brak istotnej różnicy w śmiertelności lub innych problemach neurologicznych w pierwszych latach życia
      • Nie zaobserwowano żadnych poważnych powikłań u matki po podaniu siarczanu magnezu.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

  • Układy narządów wcześniaków są jeszcze niedojrzałe. Objawy po urodzeniu są często spowodowane następującymi czynnikami:
    • słabe mięśnie z hipotonią mięśniową
    • elastyczna klatka piersiowa i niedojrzałe płuca
    • Aktywność odruchowa w OUN oraz koordynacja ruchowa nie są w pełni rozwinięte.
    • Wydolność metaboliczna jest zmniejszona, funkcja nerek, układu oddechowego, pokarmowego, hormonalnego i wegetatywnego mechanizmu regulacyjnego nie jest jeszcze w pełni rozwinięta.
  • Wcześniaki nie stanowią jednolitej grupy; istnieją między nimi znaczne różnice indywidualne.

Powikłania

Powikłania ogólne

  • Choroby dróg oddechowych, w tym zespół niewydolności oddechowej (RDS)
  • Niewłaściwa regulacja temperatury ciała do około 35 tygodnia ciąży.
  • Bardzo niedojrzałe i skrajne wcześniaki są bardziej narażone na wady wzroku i słuchu z powodu niedojrzałości. Jest to prawdopodobnie spowodowane uszkodzeniem narządów zmysłów lub zmniejszoną zdolnością do przetwarzania wrażeń zmysłowych z powodu zmian/uszkodzeń mózgu.
  • Problemy z karmieniem
    • Wcześniaki nie mogą spożywać tyle pokarmu, ile przyjęłyby w łonie matki.
    • Prowadzi to do wolniejszego wzrostu masy ciała, długości ciała i obwodu głowy.
    • Jednak dzieci te zazwyczaj osiągają oczekiwany wzrost w ciągu kilku miesięcy.
    • Skrajne wcześniaki mogą potrzebować całego okresu dzieciństwa i dojrzewania, aby nadrobić zaległości.
  • Zakażenia noworodkowe

Specyficzne powikłania i związane z nimi rokowania

  • Martwicze zapalenie jelit
    • Patogeneza jest nieznana, martwicze zapalenie jelit występuje w kontekście niedotlenienia okołoporodowego lub przedwczesnego porodu.
    • Mleko matki i niewielkie ilości pokarmu mogą przed tym chronić.
    • Jeśli wystąpiło martwicze zapalenie jelit, często konieczna jest resekcja zajętego odcinka jelita. Może to powodować problemy z przyjmowaniem pokarmu, a w najcięższych przypadkach może prowadzić do zespołu krótkiego jelita.
  • Przetrwały przewód tętniczy
    • Spowodowany chorobami płuc z przejściowym niedotlenieniem, podwyższonym poziomem prostaglandyn i hiperhydratacją dziecka.
    • Przetrwały przewód tętniczy charakteryzuje się wyraźnym szmerem skurczowym i nieprawidłowymi wartościami gazometrii.
  • Dysplazja oskrzelowo-płucna (BPD)
    • Definiowana jako ciągła potrzeba wentylacji lub wspomagania oddychania w 36 tygodniu skorygowanego wieku ciążowego.
    • Około. 15–30% wcześniaków z masą urodzeniową <1000 g lub okresem ciąży><28 tygodni cierpi na bpd.>
    • Występuje u 10–20% dzieci z masą urodzeniową <1500 g, które muszą być wentylowane z powodu zespołu niewydolności oddechowej.>
    • Często występują nawracające zakażenia układu oddechowego.
    • Po okresie noworodkowym zwykle następuje powolna poprawa czynności płuc; tylko u nielicznych dzieci rozwija się nadciśnienie płucne z prawokomorową niewydolnością serca. 
    • Pomiary czynności płuc pokazują, że wiele z tych dzieci nadal ma zmiany w płucach podobne do astmy (zwiększona reaktywność oskrzeli) jako młodzi dorośli, nawet jeśli astma kliniczna niekoniecznie jest obecna.
  • Powikłania mózgowe
    • W przypadku wykrycia leukomalacji okołokomorowej (PVL) lub krwotoku śródczaszkowego (ICH) ryzyko niepełnosprawności znacznie wzrasta.
    • Według różnych międzynarodowych badań, dzieci z masą urodzeniową poniżej 1500 g osiągają średnio o 10 punktów niższe wyniki w testach na inteligencję. Dzieci z masą urodzeniową <750 g uzyskują wynik o 20 punktów niższy niż dzieci urodzone o czasie.>
      • U wcześniaków, które dorastają w stymulującym środowisku, IQ wzrasta wraz z wiekiem, podczas gdy IQ spada w środowisku, w którym dzieci nie są stymulowane.
    • Częstość występowania niewielkich odchyleń (diagnoza psychiatryczna, objawy ADHD, częściowe zaburzenia funkcjonowania, specjalne potrzeby edukacyjne lub lekkie zaburzenia motoryczne) zmniejsza się wraz ze wzrostem wieku ciążowego.

pfeil_7x12.png patrz tabela: Przedwczesny poród i opieka po porodzie, specyficzne powikłania

  • Retinopatia (retinopatia wcześniaków, retinopathy of prematurity – ROP)
    • Uszkodzenie siatkówki oka, prawdopodobnie spowodowane upośledzonym rozwojem naczyń krwionośnych w siatkówce z powodu niedojrzałości wcześniaka. Ryzyko wzrasta wraz z podawaniem tlenu.
    • W ciężkiej ROP uszkodzenie wzroku można ograniczyć za pomocą krioterapii lub laseroterapii. Najczęściej w wieku ciążowym poniżej 26–27 tygodnia ciąży.
    • Wysoka częstość występowania wad refrakcji, zwłaszcza krótkowzroczności i zeza, nawet w przypadku leczenia.
    • Ważna jest szybka diagnoza przez doświadczonych okulistów. Zmiany siatkówki mogą ustąpić samoistnie, ale ich progresja może prowadzić do ślepoty.
    • Wszystkie wcześniaki poniżej 32 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową ≤1500 g oraz wcześniaki z ROP powinny być poddawane kontrolnym badaniom okulistycznym.

Rokowanie

  • Ogólne rokowanie nie jest możliwe; musi być ustalane indywidualnie na podstawie stopnia niedojrzałości i wszelkich zdiagnozowanych patologii.
  • Czynniki prognostyczne złego rokowania19
    • Dysplazja oskrzelowo-płucna, uszkodzenie mózgu i ciężka retinopatia wiążą się ze złym rokowaniem.
    • Podczas gdy odsetek dzieci ze złym rokowaniem wynosi 18% w przypadku dzieci bez żadnego z 3 czynników, wzrasta on do 88% w przypadku dzieci ze wszystkimi 3 czynnikami.
  • Badanie z 2005 roku wykazało, że prawdopodobieństwo przeżycia wcześniaków o skrajnie niskiej masie urodzeniowej znacznie wzrosło po wprowadzeniu leczenia surfaktantem w 1990 roku. Większe prawdopodobieństwo przeżycia wiąże się jednak również z większą częstością występowania poważnych zaburzeń neurologicznych, takich jak porażenie mózgowe.20
  • Badanie ze stycznia 2007 r. wykazało lepsze wyniki począwszy od 2000 r.21
    • W badaniu tym porównano skrajne wcześniaki urodzone w latach 1982-1989, 1990-1999 i 2000-2002.
    • Zarówno wskaźnik przeżywalności, jak i zachorowalności wzrósł w latach 1982-1989 i 1990-1999.
    • W latach 1990-1999 i 2000-2002 więcej dzieci przeżyło bez wykrywalnej zachorowalności w skorygowanym wieku 20 miesięcy.
    • Sukcesy te wynikają z różnych czynników, np. zwiększonego stosowania sterydów przed urodzeniem, większej liczby cesarskich cięć, mniejszej liczby przypadków sepsy, mniejszej liczby poważnych nieprawidłowości w przezczaszkowym badaniu ultrasonograficznym i zmniejszonego poporodowego podawania kortykosteroidów.
  • Dzieci z masą urodzeniową poniżej 1000 g
    • Niemal 30% dzieci z nieznamiennym przezczaszkowym badaniem ultrasonograficznym było dotkniętych porażeniem mózgowym lub cierpiało na zaburzenia poznawcze.22
    • Badanie noworodków z masą urodzeniową między 500 a 1000 g przeprowadzone przez amerykańską sieć badawczą23 wykazało, co następuje:
      • Przeżyło tylko 30% noworodków urodzonych w wieku ≤24 tygodnia ciąży, z masą urodzeniową ≤750 g i punktacją w skali Apgar po pierwszej minucie ≤3.
      • Przeżyło tylko 30% dzieci urodzonych ≤24 tygodnia ciąży, z masą urodzeniową ≤750 g oraz punktacją w skali Apgar po pierwszej minucie ≤3.
  • Dane opublikowane w 2005 r.
    • W norweskim badaniu 636 dzieci urodzonych w latach 1999-2000 w wieku 22-27 tygodni ciąży lub z masą urodzeniową 500-1000 g, 1/4 urodziła się martwa, a 3/5 zostało wypisanych do domu.24
    • Wśród dzieci, które były leczone na oddziale dla wcześniaków i noworodków, odsetek wzrastał wraz ze wzrostem wieku ciążowego z 40% w 23 tygodniu ciąży do 60%, 80% i >90% w 24, 25 i 27 tygodniu ciąży.
    • U żadnego dziecka w wieku ciążowym > 25 tygodni nie wystąpiły powikłania oczne, a tylko 6-11% nadal wymagało podawania tlenu przy wypisie ze szpitala. Tylko 6% miało poważne krwotoki mózgowe, a 87% zostało wypisanych bez rozpoznanych powikłań neurologicznych.
    • Odsetek dzieci z powikłaniami był w dużej mierze niezależny od wieku ciążowego. Gdy dziecko przeżyje, ryzyko uszkodzenia jest w dużej mierze takie samo, niezależnie od tego, czy wiek ciążowy wynosił 24 czy 27 tygodni.
    • Wyniki badań kontrolnych w wieku szkolnym są bardzo ważne, aby móc wyciągnąć wiarygodne wnioski.
  • W prospektywnym badaniu kohortowym przeprowadzonym w USA porównano dane dotyczące przeżywalności skrajnie niedojrzałych wcześniaków w latach 1994-1999 i 2000-2005.25
    • Badaniem objęto wcześniaki od 22+0 do 25+6 tygodnia ciąży, które były leczone na oddziale intensywnej terapii.
    • Wskaźnik przeżycia w całej grupie wzrósł z 36% w pierwszym okresie do 47% w ostatnim okresie.
    • Żadne z dzieci leczonych na oddziale intensywnej terapii w wieku ciążowym wynoszącym 22 tygodnie nie przeżyło.
    • Wskaźnik przeżywalności w wieku ciążowym 23 tygodni był taki sam w obu okresach (18 i 19%).
    • W wieku ciążowym 24 tygodni wskaźnik przeżycia wzrósł o 24% do 41%, a w wieku ciążowym 25 tygodni z 52% do 63%.

Opieka po porodzie

  • Wcześniaki są pod opieką pediatrów we współpracy z poradniami szpitalnymi (np. neurologii rozwojowej).
  • Coraz więcej wcześniaków przeżywa, ale wskaźnik powikłań spada tylko nieznacznie. W przyszłości więcej dzieci będzie zatem dorastać z powikłaniami.

Optymalna opieka i kontynuacja opieki nad wcześniakami

  • Wcześniaki i ich rodziny powinny otrzymywać bardziej kompleksową i ukierunkowaną opiekę w ramach podstawowej i specjalistycznej opieki medycznej/interdyscyplinarnej niż dzieci urodzone o czasie.
    • Podejmowane działania muszą być adekwatne do zdiagnozowanych problemów rozwojowych i dostosowane do warunków, życzeń i potrzeb dziecka oraz jego rodziny.
  • Bezpieczeństwo rodziców w opiece i wsparciu dziecka musi być zapewnione poprzez szczegółową analizę potrzeb dziecka i rodziny oraz podjęcie niezbędnych środków w kontekście opieki ambulatoryjnej i szpitalnej.
  • Podczas badania w okresie rekrutacji do szkoły należy ponownie zwrócić szczególną uwagę na ogólne i specyficzne częściowe zaburzenia funkcjonowania, ADHD i nieprawidłowości społeczne.
  • W ciągu pierwszych kilku lat wzrost i rozwój generalnie podążają za wiekiem po poczęciu. Dlatego powszechną praktyką jest korygowanie wieku dzieci, które urodziły się o wiele za wcześnie ze względu na wcześniactwo, przynajmniej w ciągu pierwszych 2 lat.

Szczególny nacisk na badania wczesnego wykrywania w podstawowej opiece zdrowotnej

  • Pierwszy rok życia: Wzrost, odżywianie, rozwój motoryczny, sensoryczny i psychologiczny, radzenie sobie z trudnościami i potrzeby rodziny, tworzenie więzi i interakcje. Szczególnie ważne są problemy z karmieniem i regulacją snu, a także trudności z dostosowaniem się i kontaktem.
  • Drugi rok życia: kontakt, więzi i interakcje, uwaga, zabawa symboliczna, rozwój psychomotoryczny
  • Trzeci/czwarty rok życia: język, zachowanie, koncentracja, wczesne oznaki nadpobudliwości, interakcje, relacje z rówieśnikami, umiejętności społeczne
  • Piąty/szósty rok życia: język, rozwój poznawczy, zachowanie, koncentracja, zdolności motoryczne, umiejętności społeczne
  • Wiek szkolny: ogólna i specyficzna zdolność uczenia się, koncentracja, trudności emocjonalne i umiejętności społeczne

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Quellen

Literatur

  1. Horbar JD, Badger GJ, Carpenter JH et al. Trends in mortality and morbidity for very low weight infants, 1991 - 1999. Pediatrics 2002; 110: 143-51. Pediatrics
  2. Woodward LJ, Anderson PJ, Austin NC, Howard K, Inder TE. Neonatal MRI to predict neurodevelopmental outcomes in preterm infants. N Engl J Med 2006; 355: 685-94. New England Journal of Medicine
  3. Broitman E, Ambalavanan N, Higgins RD et al. Clinical data predict neurodevelopmental outcome better than head ultrasound in extremely low birth weight infants. J Pediatr 2007; 151: 500-5. PubMed
  4. Elimian A, Garry D, Figueroa R, Spitzer A, Wiencek V, Quirk JG. Antenatal betamethasone compared with dexamethasone (betacode trial): a randomized controlled trial. Obstet Gynecol 2007; 110: 26-30. PubMed
  5. Gross SJ , et al. Follow-up at 15 years of preterm infants from a controlled trial of moderately early dexamethasone for the prevention of chronic lung disease. Pediatrics 2005; 115: 681-7. Pediatrics
  6. Watterberg KL, Shaffer ML, Mishefske MJ, et al. Growth and neurodevelopmental outcomes after early low-dose hydrocortisone treatment in extremely low birth weight infants. Pediatrics 2007; 120: 40-8. Pediatrics
  7. The BOOST II United Kingdom, Australia, and New Zealand Collaborative Groups. Oxygen saturation and outcomes in preterm infants. N Engl J Med 2013 May 5 . pmid:23642047 PubMed
  8. Dsilna A, Christensson K, Alfredsson L, Lagercrantz H, Blennow M. Continuous feeding promotes gastrointestinal tolerance and growth in very low birth weight infants. J Pediatr 2005; 147: 43-9. PubMed
  9. Shankaran S, Laptook AR, Ehrenkranz RA, et al, for the National Institute of Child Health and Human Development Neonatal Research Network. Whole-body hypothermia for neonates with hypoxic-ischemic encephalopathy. N Engl J Med 2005; 353: 1574-84. New England Journal of Medicine
  10. Kuschel CA, Harding JE. Protein supplementation of human milk for promoting growth in preterm infants. Cochrane Database of Systematic Reviews 2000, Issue 2. Art. No.: CD000433. DOI: 10.1002/14651858.CD000433. DOI
  11. Kuschel CA, Harding JE, Kumaran VS. Fat supplementation of human milk for promoting growth in preterm infants. Cochrane Database of Systematic Reviews 2000, Issue 2. Art. No.: CD000341. DOI: 10.1002/14651858.CD000341. DOI
  12. Kuschel CA, Harding JE. Multicomponent fortified human milk for promoting growth in preterm infants. Cochrane Database of Systematic Reviews 2004, Issue 1. Art. No.: CD000343. DOI: 10.1002/14651858.CD000343.pub2. DOI
  13. Moe-Byrne T, Wagner JVE, McGuire W. Glutamine supplementation to prevent morbidity and mortality in preterm infants. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012, Issue 3. Art. No.: CD001457. DOI: 10.1002/14651858.CD001457.pub4 DOI
  14. Manzoni P, Stolfi I, Pugni L et al. A multicenter, randomized trial of prophylactic fluconazole in preterm infants. N Engl J Med 2007; 356: 2483-95. New England Journal of Medicine
  15. McGuire W, Clerihew L, Austin N. Prophylactic intravenous antifungal agents to prevent mortality and morbidity in very low birth weight infants. Cochrane Database Syst Rev, issue 1, 2004. The Cochrane Library
  16. Rønnestad A, Abrahamsen TG, Medbø S et al. Late-onset septicemia in a Norwegian national cohort of extremely premature infants receiving very early full human milk feeding. Pediatrics 2005; 115: 269-76. Pediatrics
  17. Crowther CA, Brown J, McKinlay CJ, et al. Magnesium sulphate for preventing preterm birth in threatened preterm labour. Cochrane Database Syst Rev. 2014 ;8:CD001060. DOI: 10.1002/14651858.CD001060.pub2. DOI
  18. Doyle LW, Crowther CA, Middleton P, Marret S, Rouse D. Magnesium sulphate for women at risk of preterm birth for neuroprotection of the fetus. Cochrane Database of Systematic Reviews 2009, Issue 1. Art. No.: CD004661. DOI: 10.1002/14651858.CD004661.pub3. DOI
  19. Schmidt B, Asztalos EV, Roberts RS. Impact of Bronchopulmonary Dysplasia, Brain Injury, and Severe Retinopathy on the Outcome of Extremely Low-Birth-Weight Infants at 18 Months: Results From the Trial of Indomethacin Prophylaxis in Preterms. JAMA 2003; 289: 1124-9. PubMed
  20. Wilson-Costello D, Friedman H, Minich N et al. Improved survival rates with increased neurodevelopmental disability for extremely low birth weight infants in the 1990s. Pediatrics 2005; 115: 997-1003. Pediatrics
  21. Wilson-Costello D, Friedman H, Minich N, et al. Improved neurodevelopmental outcomes for extremely low birth weight infants in 2000-2002. Pediatrics 2007; 119: 37-45. Pediatrics
  22. Laptook AR , et al. Adverse neurodevelopmental outcomes among extremely low birth weight infants with a normal head ultrasound: prevalence and antecedents. Pediatrics 2005; 115: 673-80. Pediatrics
  23. Shankaran S, Johnson Y, Langer JC et al. Outcome of extremely-low birth-weight infants at highest risk: gestational age <=24 weeks, birth weight><=750 g, and 1-minute apgar><=3. am j obst gynecol 2004; 191: 1084-91.> PubMed
  24. Markestad T, Kaaresen PI, Rønnestad A et al. Early mortality, morbidity and need of treatment among extremely premature infants. Pediatrics 2005; 115: 1289-98. Pediatrics
  25. Field DJ, Dorling JS, Manktelow BN, Draper ES. Survival of extremely premature babies in a geographically defined population: prospective cohort study of 1994-9 compared with 2000-5 . BMJ 2008; 336: 1221-3. PubMed

Autoren

  • Sophia Denzinger, Ärztin in Weiterbildung Allgemeinmedizin, Freiburg
P07; P070; P071; P072; P073
Dalsza opieka nad wcześniakami Surfaktant Steroidy prenatalne Niedojrzały noworodek Niska masa urodzeniowa Niedojrzałe płuca Hipotonia mięśniowa Zmniejszona wydolność metaboliczna Martwicze zapalenie jelit Przetrwały przewód tętniczy Dysplazja oskrzelowo-płucna BPD Retinopatia wcześniaków
Przedwczesny poród, opieka po porodzie
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja:Poród przed 37 tygodniem ciąży (37+0 tydzień ciąży). Wiek ciążowy i masa urodzeniowa mają decydujące znaczenie dla różnicowania i kategoryzacji wcześniaków. Różne przyczyny mogą prowadzić do przedwczesnego porodu: Choroby matki lub nienarodzonego dziecka, czynniki genetyczne, takie jak wady rozwojowe i zaburzenia chromosomalne lub warunki anatomiczne.
Pediatria
Przedwczesny poród, opieka poporodowa
/link/dbee9db9bedd4c788236e46aa92028eb.aspx
/link/dbee9db9bedd4c788236e46aa92028eb.aspx
przedwczesny-porod-opieka-poporodowa
SiteDisease
Przedwczesny poród, opieka poporodowa
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.deno
pl
pl
pl