Status szczepienia
- Szczepienie obowiązkowe od 13. miesiąca życia do ukończenia 19. roku życia a także osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w związku z przesłankami klinicznymi oraz zalecane wybranym grupom pacjentów - patrz: WSKAZANIA
Preparaty
- Szczepionka żywa, atenuowana, podanie domięśniowe lub podskórne
- Zarejestrowane dwa preparaty skojarzone szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR)
Schemat szczepienia1
- Schemat szczepienia: 2 dawki
- 1. dawka szczepienia podstawowego w 13-15. miesiącu życia, 2. dawka przypominająca w 6. roku życia
- dzieci urodzone w 2013 roku lub wcześniej powinny otrzymać dawkę przypominającą w 10. roku życia (według PSO obowiązujących ówcześnie)
- Schemat szczepienia w przypadku osób nieszczepionych w ramach szczepień obowiązkowych, lub dzieci powyżej 6. roku życia z opóźnieniami w realizacji kalendarza:
- 2 dawki podane w odstępie 4 tygodni
-
Miejsce szczepienia przeciwko śwince w Kalendarzu Szczepień - patrz artykuł: Program Szczepień Ochronnych
Wskazania1
- Jako szczepienie obowiązkowe:
- dla dzieci od 13. miesiąca życia do ukończenia 19. roku życia
- w ramach szczepień osób narażonych w sposób szczególny w związku z przesłankami klinicznymi1:
-
pacjenci przed lub po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych, narządów wewnętrznych, splenektomii, albo z asplenią, zaburzeniami czynności śledziony
-
- Jako szczepienie zalecane:
- wszystkim osobom nieuodpornionym, nieszczepionym wcześniej, które nie chorowały na odrę, a w szczególności:
- pracownikom ochrony zdrowia
- uczniom i studentom szkół i uczelni medycznych lub innych szkół i uczelni prowadzących kształcenie na kierunkach medycznych
- wszystkim osobom nieuodpornionym, nieszczepionym wcześniej, które nie chorowały na odrę, a w szczególności:
Przeciwwskazania
- Ogólnie przyjęte przeciwwskazania do szczepień, w tym do podania szczepionek żywych, oraz specyficzne przeciwwskazania:
- 4 tygodnie przed planowaną ciążą
- nadwrażliwość na neomycynę i żelatynę - składniki szczepionki
- nie dotyczy alergii kontaktowej w przypadku neomycyny
- należy zachować zalecane odstępy między szczepieniem na świnkę, a podawaniem preparatów krwiopochodnych i immunoglobulin (informacje szczegółowe - patrz artykuł: Przeciwwskazania do szczepień)
Niepożądane odczyny poszczepienne
- Mogą wystąpić:
- gorączka
- najczęściej pojawia się pomiędzy 5.-12. dniem po szczepieniu
- drgawki gorączkowe
- przejściowa małopłytkowość
- wysypka plamista - plamisto-grudkowa (odropodobna, z uwagi na preparaty 3-walentne) lub plamista (różyczkopodobna, z uwagi na preparaty 3-walentne)
- gorączka
Informacje dodatkowe
- Wcześniejsze szczepienie przeciwko odrze lub różyczce preparatem monowalentnym (obecnie niedostępne na rynku) nie stanowi przeciwwskazania do szczepienia przeciwko śwince preparatem skojarzonym 3-walentnym, zawierającym także atenuowany wirus odry i różyczki
- Według PSO1 1. dawka szczepienia obowiązkowego powinna być podana w 13.-15. miesiącu życia, jednak preparaty szczepionek MMR są zarejestrowane od ukończenia 9. miesiąca życia
- w przypadku konieczności podania szczepionki MMR przed ukończeniem 12. miesiąca życia (np. z powodu epidemii odry), należy powtórzyć szczepienie po ukończeniu 12. miesiąca zgodnie z PSO, najlepiej w ciągu 3 miesięcy od podawania 1. dawki
- u dzieci poniżej 12. miesiąca życia mogą nadal być obecne krążące matczyne przeciwciała przeciw śwince, przekazane w okresie płodowym, które mogą neutralizować wirusa szczepionkowego i spowodować brak odpowiedzi na szczepienie
- w przypadku konieczności podania szczepionki MMR przed ukończeniem 12. miesiąca życia (np. z powodu epidemii odry), należy powtórzyć szczepienie po ukończeniu 12. miesiąca zgodnie z PSO, najlepiej w ciągu 3 miesięcy od podawania 1. dawki
- Pomimo, iż wirusy szczepionkowe są namnażane na zarodkach kurzych, nie zawierają białka jaja w ilości koniecznej do wywołania reakcji alergicznych - pacjenci z uczuleniem na białka jaja kurzego w wywiadzie mogą być bezpiecznie szczepieni preparatem szczepionki MMR
-
Podawane w wywiadzie przebycie zachorowania na świnkę nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia - szczepienie można przeprowadzić po ustąpieniu ostrych objawów i poprawie stanu ogólnego pacjenta1
Źródła
Piśmiennictwo
- Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2024 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2025, DZ. URZ. Min. Zdr. 2024.93 dziennikmz.mz.gov.pl
- Wakcynologia praktyczna; red. Ciechanowski P, Mrożek-Budzym D; wyd. Alfa-medica press, wydanie IX, 2023
Autorzy
- Natalia Jagiełła, specjalista medycyny rodzinnej, Kraków