Szczepienie obowiązkowe zgodnie z kalendarzem szczepień lub dla osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w związku z przesłankami klinicznymi albo zalecane szczególnym grupom pacjentów - patrz: WSKAZANIA
dzieci w wieku 6 tygodni - 6 miesięcy: 3 dawki w odstępie 4 tygodni, 1 dawka w 2 roku życia (3+1)
dzieci w wieku 7 miesięcy - 11 miesięcy: 2 dawki w odstępie 4 tygodni, 1 dawka w 2 roku życia (2+1)
dzieci w wieku 12 miesięcy - 5 lat: 2 dawki w odstępie 8 tygodni
PCV13:
dzieci w wieku 6 tygodni - 6 miesięcy: 3 dawki w odstępie 4 tygodni, 1 dawka w 2 roku życia (3+1)
dzieci w wieku 7 miesięcy - 11 miesięcy: 2 dawki w odstępie 4 tygodni, 1 dawka w 2 roku życia (2+1)
dzieci w wieku 12 miesięcy - 23 miesiące: 2 dawki w odstępie 8 tygodni
dzieci w wieku powyżej 2 lat: 1 dawka
PCV20:
dzieci w wieku 6 tygodni - 6 miesięcy: 3 dawki w odstępie 4 tygodni, 1 dawka w 2 roku życia (3+1)
dzieci w wieku 7 miesięcy - 11 miesięcy: 2 dawki w odstępie 4 tygodni, 1 dawka w 2 roku życia (2+1)
dzieci w wieku 12 miesięcy - 23 miesiące: 2 dawki w odstępie 8 tygodni
dzieci w wieku powyżej 2 lat: 1 dawka
PPSV23: 1 dawka
Szczepienie u dzieci w populacji ogólnej wykonuje się w schemacie 3-dawkowym szczepienia podstawowego, który obejmuje dwie dawki podawane w odstępach 8 tygodniowych w 1. roku życia oraz trzecią dawkę podawaną w 2. roku życia (co najmniej po upływie 6 miesięcy od 2. dawki)1
Zaleca się, aby u wcześniaków oraz dzieci z grup ryzyka szczepienia były wykonywane w schemacie 4-dawkowym szczepienia podstawowego, który obejmuje trzy dawki podane w 1. roku życia oraz czwartą dawkę podaną w 2 roku życia (co najmniej po upływie 6 miesięcy od 3 dawki)
Miejsce szczepienia przeciw pneumokokom w Kalendarzu Szczepień - patrz artykuł: Program Szczepień Ochronnych
w ramach szczepień dzieci zgodnie z kalendarzem szczepień:
obowiązkowe dla dzieci od ukończenia 6. tygodnia życia do ukończenia 5. roku życia
obowiązkowe dla nieszczepionych wcześniej przeciwko S. pneumoniae dzieci do ukończenia 19. roku życia:
po urazie lub z wadą ośrodkowego układu nerwowego, przebiegającą z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego
przed wszczepieniem lub po wszczepieniu implantu ślimakowego
przed lub po leczeniu immunosupresyjnym lub biologicznym
z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami odporności , z nowotworami, małopłytkowością idiopatyczną, sferocytozą wrodzoną
z wrodzonymi wadami serca i przewlekłymi chorobami serca
z przewlekłą niewydolnością nerek lub zespołem nerczycowym
z chorobami metabolicznymi, w tym z cukrzycą
z przewlekłymi chorobami płuc, w tym z astmą
w ramach szczepień osób narażonych w sposób szczególny w związku z przesłankami klinicznymi lub epidemiologicznymi:
pacjenci przed lub po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych, narządów wewnętrznych, splenektomii, albo z asplenią, zaburzeniami czynności śledziony
Szczepienie zalecane:
osobom dorosłym powyżej 50. roku życia (ze szczególnym uwzględnieniem osób od ukończenia 65. roku życia)
osobom dorosłym z przewlekłą chorobą serca, przewlekłą chorobą płuc, przewlekłą chorobą wątroby (w tym z marskością), przewlekłą chorobą nerek i zespołem nerczycowym, z cukrzycą
osobom dorosłym z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego, z implantem ślimakowym
osobom dorosłym z anatomiczną lub czynnościową asplenią, sfeocytozą i innymi hemoglobinopatiami, z nabytą lub wrodzoną asplenią
osobom dorosłym z zaburzeniami odporności, wrodzonymi i nabytymi niedoborami odporności, zakażeniem HIV, białaczką, chorobą Hodgkina, uogólnioną chorobą nowotworową związaną z leczeniem immunosupresyjnym, w tym z przewlekłą steroidoterapią i radioterapią, szpiczakiem mnogim
osobom uzależnionym od alkoholu, palącym papierosy
Przeciwwskazania
Ogólnie przyjęte przeciwwskazania do szczepień, brak specyficznych przeciwwskazań
Niepożądane odczyny poszczepienne
Mogą wystąpić:
objawy ogólne: gorączka, złe samopoczucie
objawy miejscowe: ból, obrzęk i zaczerwienienie w miejscu podania
Informacje dodatkowe
Szczepienia obowiązkowe dzieci w ramach Programu Szczepień Ochronnych są realizowane szczepionkami PCV10 (do ukończenia 5. roku życia) oraz PCV13 (nieszczepione dzieci starsze podlegające szczepieniom obowiązkowym - patrz: WSKAZANIA)
W Polsce zarejestrowana, ale jeszcze niedostępna, jest szczepionka skoniugowana 15-walentna (PCV15)
Zalecenia dotyczące szczepień przeciwko pneumokokom u dzieci2:
jeżeli dziecko rozpoczęło cykl szczepień obowiązkowych szczepionką stosowaną w szczepieniach populacyjnych (PCV10 lub PCV13), można dokończyć cykl preparatem PCV20
dzieciom zdrowym zaszczepionym pełnym cyklem PCV13, nie jest konieczne podanie dodatkowej dawki PCV20
dzieciom z grup ryzyka, zaszczepionym pełnym cyklem PCV13, zaleca się podanie dodatkowej dawki PCV20
u dzieci i młodzieży od 5-18 roku życia, będących w grupie ryzyka, nieszczepionych lub szczepionych wcześniej, zaleca się podanei 1 dawki PCV20 (minimum 8 tygodni po ostatniej dawce szczepienia przeciwko pneumokokom)
u dzieci i młodzieży od 5-18 roku życia, niebędących w grupie ryzyka, które zakończyły schemat szczepień przeciwko pneumokokom można rozważyc podanie 1 dawki PCV20 w celu uzyskania szerszej ochrony
Zalecenia dotyczące szczepień przeciwko pneumokokom u osób dorosłych3:
dotychczas nieszczepieni dorośli:
podanie PCV20
podanie PCV13 a następnie PPSV23
odstęp pomiędzy PCV13 a PPSV23 powinien wynosić 8 tygodni w grupach ryzyka (immunosupresja, impant ślimakowy, wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego) lub 12 miesięcy ≥65 roku życia
dorośli wcześniej szczepieni:
zaszczepieni wcześniej PCV13:
podanie PPSV23 po 8 tygodniach w grupach ryzyka (immunosupresja, impant ślimakowy, wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego) lub 12 miesiącach ≥65 roku życia
podanie PCV20 po 6 miesiącach
zaszczepieni wcześniej PPSV23:
podanie PCV20 po 12 miesiącach
zaszczepieni wcześniej PCV13 oraz PPSV23:
brak konieczności podawania dodatkowych szczepień
Źródła
Piśmiennictwo
Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2024 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2025, DZ. URZ. Min. Zdr. 2024.93 dziennikmz.mz.gov.pl
Jackowska T., Rozwadowski M. et. al. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego i Konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii (czerwiec 2024 r.) przegladpediatryczny.pl
Kuchar E, Antczak A, Skoczyńska A, et al. Pneumococcal vaccination among adults – updated Polish recommendations. Family Medicine & Primary Care Review. 2022;24(3) www.termedia.pl
Szczepienie obowiązkowe zgodnie z kalendarzem szczepień lub dla osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w związku z przesłankami klinicznymi albo zalecane szczególnym grupom pacjentów - patrz: WSKAZANIA