Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Zatrucie roślinami

Jak dochodzi do zatruć roślinami?

Istnieje wiele obcych i rodzimych gatunków roślin, których liście, owoce, kwiaty lub korzenie są trujące. Zwłaszcza małe dzieci wkładają do buzi wszystko, a więc także i rośliny z własnego ogródka lub zerwane podczas spaceru w parku czy lesie. Ponieważ wiele trujących roślin jest niesmacznych, na szczęście zwykle szybko je wypluwają.

Starsze dzieci i dorośli mogą spożyć trującą roślinę przez pomyłkę (np. konwalie zamiast jadalnego czosnku niedźwiedziego), „lecząc się” samodzielnie ziołami lub w zamiarze samobójczym.

Niektórzy palą trujące części roślin lub przyrządzają z nich napary. Ponadto zatruć się można także poprzez kontakt rośliny ze skórą lub oczami.

Częstotliwość występowania

  • Przypadki zatruć roślinami są częste.
    • Szczególnie dzieci w wieku od 1. do 6. roku życia mogą wkładać do buzi trujące rośliny, które wyglądają jak jadalne owoce czy jagody.
  • Zatrucia roślinami stanowiące zagrożenie dla życia są w Europie stosunkowo rzadkie.
    • Dzieci zjadają zazwyczaj tylko niewielkie ilości.
    • Dorośli, którzy zbierają błędnie rozpoznane rośliny lub przygotowują z nich napary czy wyciągi, spożywają czasami duże lub bardzo duże ilości.

Objawy i ryzyko zatrucia

Większość zatruć objawia się bólem brzucha, biegunką i nudnościami/wymiotowaniem; może również wystąpić przyspieszone bicie serca, zaburzenia krążenia, zaburzenia widzenia, omamy i inne dolegliwości.

Niektóre toksyny roślinne są groźne dla życia! W takich przypadkach konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarska.

Ryzyko zatrucia zależy od wielu czynników, np. :

  • Stężenie toksyny w spożytych częściach rośliny (w przypadku pokrzyku wilczej jagody najwyższe stężenie toksyny jest w owocach, zimowita jesiennego w nasionach, cisa w igłach, ciemiężycy białej w korzeniach).
  • Ilość spożytej substancji toksycznej
  • Wiek (dzieci i osoby starsze są szczególnie zagrożone).
  • Choroby współistniejące (np. przewlekłe zaburzenia czynności nerek lub wątroby)
  • Jak trucizna dostała się do organizmu (została zjedzona, wypalona, przez kontakt ze skórą itp.)?

Roślinę trzeba bardzo jak najdokładniej zidentyfikować (dokumentacja fotograficzna)!

Najczęstsze rodzime rośliny trujące

  • Tojad (Aconitum napellus), inaczej wilcze ziele, to najbardziej trująca roślina w Europie.
800px-Aconitum-napellus_4435.jpg
Tojad (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aconitum-napellus_4435.jpg)
  • Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna)
Flickr_-_don_macauley_-_Deadly_Nightshade.jpg
Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna) (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Flickr_-_don_macauley_-_Deadly_Nightshade.jpg)
  • Brugmansja (Brugmansia spec.)
800px-AngielTrumba_Montaże_Asit.jpg
Brugmansja (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:AngelTrumpet_Mounts_Asit.jpg)
  • Szalej jadowity (Cicuta virosa)
Cicuta_virosa_002.JPG
Szalej jadowity (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cicuta_virosa_002.JPG)
  • Zimowit jesienny (Colchicum autumnale)
800px-Colchicum_autumnale_ENBLA03.jpeg
Zimowit jesienny (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Colchicum_autumnale_ENBLA03.jpeg)
  • Szczwół plamisty (Conium maculatum)
Conium_maculatum_Kiev2.JPG
Szczwół plamisty (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Conium_maculatum_Kiev2.JPG)
  • Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium)
Datura_stramonium_002.JPG
Bieluń dziędzierzawa (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Datura_stramonium_002.JPG)
  • Lulek czarny (Hyoscyamus niger)
Hyoscyamus_niger,_Solanaceae.jpg
Lulek czarny (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hyoscyamus_niger,_Solanaceae.jpg)
  • Rącznik pospolity (Ricinus communis)
Castor_Oil_Plant_-_Flickr_-_treegrow.jpg
Rącznik pospolity (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Castor_Oil_Plant_-_Flickr_-_treegrow.jpg)
  • Ciemiężyca biała (Veratrum album)
VERATRUM_ALBUM_-_GENTO_-_IB-962_(Veladre).jpg
Ciemiężyca biała (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:VERATRUM_ALBUM_-_GENTO_-_IB-962_(Veladre).jpg)
  • Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea)
799px-Digitalis_purpurea_003.jfif
Naparstnica purpurowa (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Digitalis_purpurea_003.JPG)
  • Cis pospolity (Taxus baccata)
800px-Cis_Berries.jpg
Cis pospolity (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Yew_Berries.jpg)
  • Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezerum): wszystkie części tej rośliny są bardzo trujące.
Daphne_mezereum_003.JPG
Wawrzynek wilczełyko (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Daphne_mezereum_003.JPG)
  • Konwalia majowa (Convallaria majalis)
800px-Lily_of_the_valley_777.jpg
Konwalia (źródło: Wikimedia https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lily_of_the_valley_777.jpg)

Leczenie

  • Jeśli pewne jest (zostało to potwierdzone przez lekarza), że spożyte zostały nietrujące albo tylko lekko trujące części rośliny albo że było ich niewiele, zwykle nie trzeba podejmować żadnych dalszych działań.
  • Osoby, które nie wykazują żadnych objawów po ewentualnym spożyciu roślin trujących, powinny przez kilka godzin pozostawać pod nadzorem lekarza.

Pierwsza pomoc

  • Nie starać się wywołać wymiotowania ani nie podawać słonej wody do picia.
  • Uniemożliwić dalsze przyjmowanie trującej substancji (np. usunąć z ust części rośliny).
  • Osoba przytomna: dać do picia wodę, sok lub herbatę (nie mleko!).
  • Skontaktować się z gabinetem lekarza rodzinnego, postępować zgodnie z zaleceniami.
  • Zachować roślinę bądź jej części do identyfikacji, najlepiej całą gałązkę; ewentualnie sfotografować jak najwięcej części rośliny.
  • W przypadku wystąpienia ciężkich objawów wezwać pogotowie!

Leczenie farmakologiczne

  • W przypadkach umiarkowanego lub niejasnego/nieznanego zatrucia zaleca się podanie węgla aktywnego.
  • W przypadku niektórych trujących roślin dostępne jest antidotum:
    • fizostygmina (np. w przypadku zatrucia brugmansją, bieluniem dziędzierzawą, pokrzykiem wilczą jagodą)
    • Przeciwciała naparstnicy (w przypadku zatrucia roślinnymi glikozydami nasercowymi z naparstnicy)

Leczenie w szpitalu

  • W niektórych przypadkach konieczne może być przywrócenie równowagi wodnej i elektrolitowej przez podanie płynów (wlew), ponieważ biegunka i wymiotowanie powodują utratę dużej ilości płynów.
  • W razie potrzeby podaje się środki przeciwbólowe.
  • Jeśli zatrucie zagraża życiu, konieczne może być płukanie żołądka, a w przypadku duszności — kontrolowana wentylacja.
  • W razie potrzeby wykonuje się hemodializę (oczyszczanie krwi).

Zapobieganie

  • Należy zadbać, by w ogrodzie nie było trujących roślin, zwłaszcza jeśli w domu są małe dzieci. Należy zadbać o to, by trujące rośliny były poza zasięgiem dzieci.
  • Pokazać dzieciom trujące rośliny i opowiedzieć o nich.
  • Kupując rośliny, należy zapytać o ich toksyczność.
  • Przed zjedzeniem rośliny lub przygotowaniem naparu należy dokładnie ją sprawdzić (np. charakterystyczna woń czosnku niedźwiedziego a woń konwalii).

Rokowania

  • Rokowanie zależy od różnych czynników, takich jak np. ilość i części roślin, a także ich gatunek.

Dodatkowe informacje

Autor

  • Ulrike Boos, redaktor Deximed, Freiburg
Giftige Pflanzen; Giftpflanzen; Pflanzenvergiftung
Zatrucie roślinami
document-information document-nav document-tools
Istnieje wiele obcych i rodzimych gatunków roślin, których liście, owoce, kwiaty lub korzenie są trujące. Zwłaszcza małe dzieci wkładają do buzi wszystko, a więc także i rośliny z własnego ogródka lub zerwane podczas spaceru w parku czy lesie. Ponieważ wiele trujących roślin jest niesmacznych, na szczęście zwykle szybko je wypluwają.
Pierwsza pomoc/Nagłe wypadki
Zatrucie roślinami
/link/5b8d503657434b8abe4f330b9684a015.aspx
/link/5b8d503657434b8abe4f330b9684a015.aspx
zatrucie-roslinami
SitePublic
Zatrucie roślinami
K.Reinhardt@gesinform.de
Kj.Reinhardt@gesinformmroz@konsylium24.de (patched by linkmapper)pl
pl
pl
pl