Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Źle gojące się rany

Co to jest źle gojąca się rana?

  • Rana lub uraz skóry może mieć wiele oczywistych przyczyn.
  • Skóra osób młodszych jest znacznie bardziej wytrzymała niż skóra osób starszych, dlatego też u osób starszych łatwiej dochodzi do powstawania ran.
  • Skóra z wiekiem staje się cieńsza i bardziej krucha. Małe i drobne naczynia krwionośne, które zaopatrują skórę w substancje odżywcze, stają się węższe i dlatego mogą przenosić mniej składników odżywczych do komórek skóry.
  • Po powstaniu rany skóra jest zależna od ukrwienia, zarówno jeśli chodzi o dostarczenie wystarczającej ilości składników odżywczych dla procesu gojenia, jak i dostarczenie substancji potrzebnych do naprawy uszkodzeń skóry.
  • Gdy zmniejsza się dopływ krwi, prowadzi to do tego, że rany łatwiej powstają i gorzej się goją.
  • Ranę nazywamy przewlekłą, jeśli nie zagoi się w ciągu ośmiu tygodni.

Czynniki utrudniające gojenie się ran

  • Zmniejszony dopływ krwi opóźnia gojenie się ran (patrz wyżej).
  • Zakażenia w ranie utrudniają gojenie, a także mogą powodować powiększanie się rany.
  • Ten sam efekt mają ciała obce w ranie. Ewentualnymi ciałami obcymi mogą być zanieczyszczenia, drzazgi itp.
  • Niektóre choroby, jak np. cukrzyca, zwiększają ryzyko powstania przewlekłych ran.
  • Jeśli pacjent ciągle rozdrapuje ranę, proces gojenia zostanie zaburzony.
  • W rzadkich przypadkach przyczyną przewlekłych ran mogą być zmiany złośliwe.

Jakie są możliwe przyczyny?

Najczęstsze przyczyny

Owrzodzenia nóg, owrzodzenia żylne

  • Żylne owrzodzenia nóg są zwykle spowodowane słabym krążeniem w naczyniach krwionośnych, które przenoszą krew z powrotem do serca. Stopa i noga są spuchnięte. Czasami przyczyną są również żylaki lub powierzchowne zapalenia naczyń.
  • Owrzodzenia żylne często występują po wewnętrznej stronie kostki; mogą być duże, różnej głębokości, być ostro odgraniczone i często bezbolesne.

Owrzodzenia nóg, tętnicze

  • Owrzodzenia tętnicze powstają w wyniku zwapnienia naczyń (miażdżycy), które powoduje zaburzenia krążenia.
  • Owrzodzenia tętnicze są często zlokalizowane na palcach nóg lub na stopie i wyraźnie się odróżniają.
  • Rany mogą ulec zakażeniu.

Odleżyny

  • Pacjenci obłożnie chorzy oraz osoby o obniżonym poziomie czucia mogą nabawić się odleżyn.

Owrzodzenia stóp w cukrzycy

  • U pacjentów zmagających się z cukrzycą często powstają na stopie owrzodzenia, które upośledzają czynność stopy i mogą prowadzić do powikłań.
  • Wrzody często przechodzą w stan przewlekły.

Zmiany złośliwe

  • Szczególnie narażone są osoby starsze, które mają rany na skórze wystawionej na działanie słońca.
  • Wrzody są najczęściej spowodowane nowotworem skóry z kategorii rak podstawnokomórkowy lub rak płaskonabłonkowy.
  • Należą one do mniej agresywnych nowotworów skóry, co oznacza, że nie są tak niebezpieczne jak inne nowotwory.

Rzadkie przyczyny

Czerniak złośliwy

  • Czerniaki mogą rozwijać się z istniejących już plam barwnikowych lub w nowych miejscach.

Piodermia zgorzelinowa

  • Rzadko występuje
  • Wrzód może pojawić się u pacjentów z przewlekłymi zapalnymi chorobami jelit, zaburzeniami reumatycznymi, białaczką i gammapatią monoklonalną.
  • Wrzody są bolesne i mają oderwaną od rany fioletową obwódkę w kształcie wianuszka.

Co można zrobić we własnym zakresie?

  • Większości z tych wrzodów można zapobiec.
  • Należy leczyć choroby podstawowe takie jak cukrzyca lub przewlekła niewydolność żylna.
  • Nie spędzać zbyt wiele czasu na słońcu i używać kremów z wysokim współczynnikiem ochrony przeciwsłonecznej.
  • Pacjenci zagrożeni odleżynami powinni mieć zapewnioną dobrą i częstą pielęgnację oraz leżeć na podkładzie chroniącym przed odleżynami.
  • Przy cukrzycy należy dbać o staranną pielęgnację stóp.

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?

  • Rany, które się nie goją, powinny zawsze być leczone przez lekarza.

Co się dzieje podczas badania lekarskiego?

Historia choroby

Lekarz może zadać następujące pytania:

  • Kiedy rozwinął się wrzód?
  • Jak doszło do powstania wrzodu?
  • Czy ma Pan(i) własne wytłumaczenie na przyczynę powstania wrzodu?
  • Czy występują inne choroby, np. cukrzyca?
  • Czy występują problemy z krążeniem w nogach?
  • Czy regularnie przyjmujesz leki?
  • Czy Pan(i) pali tytoń?

Badanie lekarskie

  • Rana jest dokładnie badana. Można wykonać bardziej kompleksowe badanie fizykalne, jeśli istnieje podejrzenie podstawowej choroby.

Inne badania

  • Mogą być przydatne do identyfikacji choroby podstawowej.
  • Czasami lekarz pobiera próbkę tkanki, aby wykryć ewentualne zakażenie lub wyjaśnić, czy choroba ma charakter nowotworowy.

Skierowanie do specjalisty 

  • W przypadku podejrzenia nowotworu pacjent jest kierowany do gabinetu dermatologa.
  • Zarówno owrzodzenia nóg, odleżyny, jak i owrzodzenia stopy cukrzycowej mogą wymagać leczenia chirurgicznego.

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
Chronische Wunden; Verzögerte Wundheilung; Schlecht heilende Wunden; Druckgeschwüre; Beingeschwüre; diabetisches Fußgeschwür; Pyoderma gangraenosum
Rany, które się nie goją, powinny być leczone przez lekarza.
Źle gojące się rany
https://medibas.pl/home/tematy-kliniczne/dermatologia/informacje-dla-pacjentow/rany-uszkodzenia-skory-ukaszeniaia/zle-gojace-sie-rany/
document-information document-nav document-tools
Rany, które się nie goją, powinny być leczone przez lekarza.
Dermatologia
Źle gojące się rany
/link/421e78debc1d4110a8f992b97b436afd.aspx
/link/421e78debc1d4110a8f992b97b436afd.aspx
zle-gojace-sie-rany
SitePublic
Źle gojące się rany
K.Reinhardt@gesinform.de
anders@nhij.no (patched by linkmapper)mroz@konsylium24.pl
pl
pl
pl