Czym jest zespół Churga-Strauss?
Zespół Churga-Strauss to rzadka choroba występująca niemal wyłącznie u osób chorujących na astmę. Jest to zaburzenie naczyń krwionośnych objawiające się stanem zapalnym. Choć na początku może obejmować wszystkie narządy, to najbardziej nasilone zmiany występują w płucach, skórze, nerkach, sercu i mózgu.
Przyczyny
Przyczyna choroby nie jest znana. Choć większość osób chorujących na tę przypadłość ma astmę, ta choroba nie jest prawdopodobnie jej przyczyną. SytuacjaMoże wyglądabyć raczej odwrotnie: to astma stanowi wczesny objaw zespołu Churga-Strauss.
Objawy
Pierwsze objawy tego zespołu nie są zbyt charakterystyczne, należą do nich bowiem kaszel, kichanie oraz zapalenie zatok. Z uwagi na to, że są to dość powszechne dolegliwości, do momentu postawienia właściwej diagnozy może minąć sporo czasu. Zanim pojawią się poważniejsze objawy, wielu pacjentów latami leczy się z powodu astmy i kataru siennego. Dolegliwości mogą obejmować różne narządy.
Objawem tej choroby są często różnego rodzaju wysypki i krwawienia. Zapalenie nerwów objawia się między innymi porażeniem mięśni lub zaburzeniami sensorycznymi (zaburzeniami czucia, takimi jak drętwienie czy mrowienie). Często towarzyszą mu długo utrzymująca się gorączka, utrata masy ciała oraz bóle kończyn. Choroba atakuje także nierzadko serce, co powoduje między innymi problemy z oddychaniem, ograniczenie wydolności fizycznej, dusznicę bolesną (ucisk w klatce piersiowej) lub zawał mięśnia sercowego. Objawy zespołu mogą być obecne w układzie pokarmowym. Są to między innymi bóle brzucha oraz krew w stolcu.
Diagnostyka
Podstawą rozpoznania jest wywiad medyczny i historia choroby. Z uwagi na wiele możliwych objawów wymagane jest przeprowadzenie dokładnego badania lekarskiego.
Oprócz badań krwi i moczu zaleca się zazwyczaj kontrolę wydolności płuc, a także elektrokardiografię (EKG). Często przeprowadza się także badania rentgenowskie i ultrasonograficzne (USG). Lekarz zwykle pobiera próbkę tkanki w celu przeprowadzenia analizy pod mikroskopem.
Leczenie
Najskuteczniejszą formą leczenia zespołu Churga-Strauss jest podawanie kortykosteroidglikokortykosteroidów (na przykład prednizolonu). Zależnie od stopnia zaawansowania schorzenia konieczne jest także przyjmowanie innych leków, które mogą wywołać pewne skutki uboczne oraz powikłania.
Osobom, które cierpią naz ciężką postaćpostacią zespołu Churga-Strauss lub nie reagującym zbyt dobrze na leczenie kortykosteroidamiglikokortykosteroidami, można dodatkowo podawać cytostatyk (substancję hamującą wzrost komórek) o nazwie cyklofosfamid. Może on jednak wpłynąć na płodność oraz przyspieszyć menopauzę. Osoby planujące dziecko powinny przed rozpoczęciem leczenia skorzystać z doradztwa centrum płodności, by uzyskać informacje się na temat możliwości zamrożenia komórek jajowych lub plemników.
Ponieważ tego rodzaju leczenie hamuje reakcje układu odpornościowego organizmu, pacjenci są bardziej podatni na infekcje. Warto zatem rozważyć dodatkowe szczepienia.
Choć wspomniane skutki uboczne brzmią zniechęcająco, intensywne leczenie zespołu Churga-Strauss jest niezwykle ważne. W przypadku powodzenia leczenia i braku objawów, po trzech do czterech miesięcyącach można zmniejszyć przyjmowaną dawkę. Leczenie dawką podtrzymującą należy kontynuować przez co najmniej 24 miesiące.
Rokowanie
Zespół Churga-Strauss to ciężka choroba. Choć w przeszłości większość chorych umierała, dzięki obecnym możliwościom leczenia rokowaniarokowanie znacznie się poprawiłyo. U większości leczonych pacjentów choroba przebiega bezobjawowo. Odpowiednie leczenie oraz systematyczne konsultacje z lekarzem mają zatem kluczowe znaczenie.
Choć postęp choroby można kontrolować dzięki lekom, w dalszym ciągu występuje ryzyko powikłań. Z uwagi na możliwości wystąpienia nawrotów należy koniecznie pamiętać o regularnych badaniach lekarskich i laboratoryjnych.
Dodatkowe informacje
- Astma
- Dusznica bolesna
- Zawał serca
- Zespół Churga-Strauss – informacje dla lekarzy
Autorzy
- Anna Zwierzchowska, lekarz, Kraków (recenzent)
- Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń