Co to jest wgłobienie?
W przypadku wgłobienia część jelita zostaje wsunięta w kolejny odcinek przewodu pokarmowego. Normalne ruchy perystaltyczne starają się przesunąć zawartość w dół, tak że coraz więcej wsuniętego jelita zostaje wepchnięte do następnego segmentu. W ten sposób powstaje mechaniczna niedrożność, która ostatecznie prowadzi do niedrożności jelita. Ponadto naczynia zaopatrujące dany odcinek mogą zostać uciśnięte, ukrwienie może być upośledzone lub całkowicie zablokowane. Najczęściej dolna część jelita cienkiego zostaje wepchnięta do górnej części jelita grubego.
Choroba ta występuje u dzieci, najczęściej w wieku od 3 miesięcy do 2 lat. Co roku choruje 62 na 100 000 niemowląt poniżej 1. roku życia. Chłopcy chorują nieco częściej niż dziewczynki.
W typowym przebiegu choroby u dziecka występuje nagły, silny ból brzucha i napady płaczu, później często pojawia się krew i śluz w stolcu. Ból pojawia się zwykle w napadach przerywanych okresami bez bólu, które trwają 5–15 minut. Oprócz krwi i śluzu w stolcu, często występują wymioty. Może również wystąpić wysoka gorączka.
Przyczyny
Przyczyny wgłobienia są często nieznane. Najczęściej choroba pojawia się po przebyciu przez dziecko bakteryjnego lub wirusowego zakażenia jelitowego, czyli po chorobie biegunkowej. W niektórych przypadkach choroba jest spowodowana urazem lub (wrodzoną) zmianą w ścianie jelita. Istnieje nieznacznie zwiększone ryzyko wystąpienia wgłobień w pierwszych dniach po szczepieniu przeciwko rotawirusom. Dlatego zaleca się rozpoczęcie szczepień przeciwko rotawirusom w wieku od 6 do 12 tygodni, ponieważ później wzrasta ryzyko wystąpienia wgłobień.
Terapia
Wgłobienie to poważna choroba, która wymaga natychmiastowego leczenia. Pacjenci z podejrzeniem choroby są więc zawsze pilnie przyjmowani do szpitala, gdzie wykonuje się badanie ultrasonograficzne jelit w celu potwierdzenia, że dolegliwości wynikają z wgłobienia.
Wgłobienie jelit leczy się zwykle przez wlew z roztworem soli fizjologicznej do odbytnicy z jednoczesnym monitorowaniem ultrasonograficznym. W większości przypadków powoduje to przesunięcie wsuniętego odcinka jelita z powrotem w jego naturalne miejsce. Jeśli takie leczenie nie przyniesie rezultatów, dziecko będzie wymagało operacji. Jeśli stan ten utrzymuje się przez dłuższy czas, może dojść do nieodwracalnego uszkodzenia części jelita. W tym przypadku zmieniona część jelita jest usuwana operacyjnie.
Rokowanie
Bez leczenia wgłobienie jest stanem zagrażającym życiu. Przy wczesnym i odpowiednim leczeniu rokowanie jest dobre i zazwyczaj prowadzi do wyleczenia jelita bez powikłań i trwałych uszkodzeń. W około 10% przypadków występują nawroty, najczęściej w ciągu 48 godzin po pierwszym zabiegu.
Dodatkowe informacje
- Niedrożność jelit
- Ostry ból brzucha u dzieci
- Krew w stolcu
- Wymioty
- Gorączka u dzieci
- Ostra biegunka
- Zakażenie rotawirusami
- Wgłobienie — informacje dla lekarzy
Autorzy
- Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
- Anna Zwierzchowska, lekarz rezydent, Kraków (edytor/recenzent)