Czym jest wysypka na prąciu?
Wysypka na prąciu może wystąpić w połączeniu z rozległą wysypką lub stanem zapalnym skóry. Mamy do czynienia z zakażeniem, gdy wysypka jest spowodowana przez bakterie, wirusy lub grzyby. Rzadko przyczyną wysypki na prąciu są nowotwory złośliwe.
Co może być przyczyną?
Najczęstsze przyczyny
- Zakażenie opryszczką
- zakażenie wirusem opryszczki zwykłej 2 (HSV-2), rzadziej wirusem opryszczki zwykłej 1 (HSV-1).
- Do zakażenia dochodzi zwykle poprzez kontakty seksualne.
- Pierwsze ognisko (pierwotne ognisko) charakteryzuje się ogólnymi objawami, takimi jak ból gardła i mała wysypka z pęcherzami na napletku i żołędzi lub wokół ujścia cewki moczowej, która powoduje pieczenie i dyskomfort. Pęcherze pękają i stają się płytkimi owrzodzeniami.
- Zakażenie trwa od 4 do 6 tygodni.
- Późniejsze i nawracające ogniska charakteryzują się mniej nasilonymi objawami ogólnymi, mniejszą liczbą pęcherzy/owrzodzeń i czasem trwania od 1 do 2 tygodni.
- Opalanie, infekcje i stres psychiczny sprzyjają zakażeniu opryszczką.
- Zapalenie pod napletkiem (zapalenie żołędzi)
- zakażenie napletka spowodowane przez drobnoustroje
- Zakażenie grzybicze
- Charakteryzuje się to ognistoczerwoną błoną śluzową z „serowatym" nalotem lub wydzieliną.
- Zakażenie drożdżakiem Candida jest częstsze u osób starszych oraz u pacjentów z . Charakteryzuje się zaczerwienieniem skóry i krostami na żołędzi prącia.
- W terapii stosuje się miejscowe środki przeciwgrzybicze.
- Alergiczna wysypka skórna
- Jest to często zlokalizowane na trzonie prącia.
- Brodawki narządów płciowych (kłykcina kończysta)
- Powiększone gruczoły na spodniej stronie „korony”
- nie wymagają leczenia
Rzadkie przyczyny
- Kiła (twardy wrzód weneryczny, ulcus durum)
- Kiła jest chorobą zakaźną przenoszoną prawie wyłącznie drogą płciową, wywoływaną przez krętki (Treponema pallidum).
- Na prąciu pojawia się ciemnoczerwona plama lub guzek, który szybko przekształca się w defekt skóry.
- Później tworzy się ostro odgraniczony, płaski wrzód z żółtawą podstawą i twardym brzegiem. Wokół wrzodu tworzy się duży obrzęk.
- Dodatkowo gruczoły chłonne w pachwinach puchną, ale nie są bolesne.
- Ziarniniak pachwinowy
- Jest to choroba przenoszona drogą płciową, którą wywołuje Klebsiella granulomatis.
- W Europie choroba występuje bardzo rzadko.
- Choroba charakteryzuje się trwałymi, bezbolesnymi wrzodami lub małymi grudkami. Węzły chłonne zwykle nie są spuchnięte.
- Diagnoza stawiana jest na podstawie pobranej próbki tkanki.
- W leczeniu stosuje się miejscowe roztwory odkażające oraz .
- Bez leczenia choroba może przekształcić się w złośliwy nowotwór.
- Wrzód miękki (ulcus molle)
- Choroba przenoszona drogą płciową wywołana przez bakterię Haemophilus ducreyi.
- Dobrze odgraniczony, łatwo krwawiący wrzód, który często pokryty jest szarym lub żółtym płynem.
- W około 50% przypadków dochodzi do zapalenia węzłów chłonnych w okolicy pachwiny.
- częściej w obszarach tropikalnych, sporadycznie infekcje przeniesione do Europy
- W celu ustalenia rozpoznania pobiera się wymaz z rany.
- Ziarniniak weneryczny (Lymphogranuloma venereum)
- Choroba jest przenoszona drogą płciową przez bakterię Chlamydia trachomatis.
- Początkowo na prąciu pojawiają się niebolesne owrzodzenia lub pęcherze oraz miejscowy obrzęk węzłów chłonnych.
- Patogen może również powodować zapalenie cewki moczowej lub odbytnicy. Zapalenie odbytnicy objawia się bolesnymi wypróżnieniami, upławami, krwawieniami i złym stanem ogólnym.
- Bakterię można wykryć za pomocą wymazu z rany.
- Łuszczyca
- Narządy płciowe są zajęte nawet u 40% pacjentów z łuszczycą.
- Zmiana skórna ma kolor łososiowy i jest guzowata z białymi lub srebrzystymi łuskami.
- Występuje świąd, a skóra jest często bardzo wrażliwa.
- Terapia zależy od stopnia zaawansowania choroby i obejmuje zarówno leczenie miejscowe, jak i leki, takie jak ogólnoustrojowe leki biologiczne.
- Liszaj twardzinowy (Marskość żołędzi i napletka)
- białawe zgrubienie napletka
- Występuje u 1 na 300 mężczyzn w każdym wieku.
- Liszaj twardzinowy stwierdza się jako przyczynę 10–40 % operowanych zwężeń napletka ().
- Prawdopodobnie istnieje genetyczna podatność na choroby.
- Dolegliwości to ból, świąd, krwawienie, spowodowane coraz większym zwężeniem napletka oraz problemy z oddawaniem moczu.
- Rogowiec krwawy
- Choroba, która występuje u mniej niż 1% populacji.
- łagodne, dobrze odgraniczone czerwone lub niebieskie grudki o wielkości od 1 do 6 mm.
- najczęściej występuje u osób po 40 roku życia
- Zwykle jest zlokalizowany na żołędzi, ale może też wystąpić na mosznie, pachwinie, udzie lub brzuchu.
- Możliwymi objawami towarzyszącymi są krwawienie, ból i świąd.
- W chorobie Fabry'ego angiokeratoma może wystąpić na trzonie prącia, nad kością łonową lub na kości krzyżowej.
- Liszaj lśniący
- Przewlekła choroba z niegroźnymi guzkowatymi zgrubieniami na skórze, występującymi również na prąciu.
- Guzki są dobrze odgraniczone, lekko uniesione (1 mm) i raczej bezbarwne/blade (hipopigmentowane).
- Leczenie zwykle nie jest konieczne, konieczna może być miejscowa terapia glikokortykoidami.
- Liszaj czerwony płaski
- przewlekła, zapalna choroba autoimmunologiczna skóry i błon śluzowych
- podniesione, purpurowo zabarwione guzki, spłaszczone na górze
- częsty świąd i ból, czasem owrzodzenie
- w większości przypadków spontaniczna regresja choroby
- W leczeniu stosuje się miejscowe glikokortykoidy, fototerapię i sporadycznie terapie systemowe.
- Świerzb
- wywołany przez roztocza świerzbowca ludzkiego
- Guzki i pęcherzyki ze świądem, który nasila się w nocy.
- W przebiegu możliwy jest również ubytek tkanki
- Często problem dotyczy także innych członków rodziny lub bliskich znajomych.
- Diagnoza stawiana jest poprzez mikroskopowe wykrycie roztoczy świerzbu.
- Erytroplazja Queyrata
- miejscowy nowotwór błony śluzowej narządów płciowych
- Występuje przede wszystkim u nieobrzezanych mężczyzn w wieku powyżej 60 lat.
- Może przekształcić się w złośliwy rak płaskonabłonkowy w 5–30% przypadków.
- Zmiany są uniesione, zaczerwienione, aksamitne, z nieregularnym nalotem, który może ulec owrzodzeniu.
- Zmiany mają wielkość 2–35 mm i występują na żołędzi prącia, przy ujściu cewki moczowej, rowku zażołędnym i na napletku.
- Około połowa osób dotkniętych chorobą doświadcza świądu i bólu.
- Należy podjąć próbę obrzezania lub wycięcia na wczesnym etapie, aby zapobiec zezłośliwieniu.
- Złośliwy guz prącia
- głównie tzw. rak płaskonabłonkowy
- Częstotliwość wynosi 2 do 3 przypadków na 100 000 mężczyzn.
- Średni wiek wystąpienia choroby to ponad 70 lat.
- Początkowo pojawia się niebolesny obrzęk lub owrzodzenie, które następnie rozwija się w zgrubienie skóry i brodawkowate narośla, czasami z cuchnącą wydzieliną.
- Próbka tkanki jest badana pod mikroskopem w celu postawienia diagnozy.
- Terapia obejmuje operację, radioterapię i chemioterapię.
- Inne przyczyny wysypki na prąciu
- alergia
- zakażenie wirusem Epsteina-Barr
- Gruźlica
- Leiszmanioza
- HIV
- Ameboza
Badania dodatkowe
- Podczas badania lekarskiego ocenia się prącie i palpacyjnie bada gruczoły chłonne okolicy pachwinowej.
- Drobnoustroje mogą być wykryte poprzez badanie wymazu, próbki moczu lub próbki nasienia.
- Może być konieczne pobranie próbki tkanki do badania mikroskopowego.
Co można zrobić we własnym zakresie?
- Należy dbać o dokładną higienę, a do mycia najlepiej używać letniej wody. Należy zachować szczególną ostrożność podczas czyszczenia wewnętrznej strony napletka. Należy całkowicie odciągnąć napletek i umyć go. Dobra higiena jest szczególnie ważna w przypadku wysypki skórnej.
- Należy unikać kontaktów seksualnych, jeśli masz wrzód lub zakażenie na prąciu. Zaleca się ochronę swoich partnerów przed zakażeniem za pomocą prezerwatywy.
Dodatkowe informacje
- Wysypka na prąciu – Informacje dla personelu medycznego
Autorka
- Hannah Brand, dr n. med., lekarz, Berlin