Zakres referencyjny
Jednostka stosowana: mg/dl, jednostka SI: nmol/l
- <30 mg/dl (75 nmol/l) – poziom prawidłowy, bez zwiększonego ryzyka sercowo-naczyniowego
- 30–50 mg/dl (75–125 nmol/l) – umiarkowane ryzyko sercowo-naczyniowe
- >50 mg/dl (125 nmol/l) – duże ryzyko sercowo-naczyniowe
Wskazania
- Lipoproteina(a) - w skrócie Lp(a) - jest unikalną cząsteczką lipoproteinową związaną z metabolizmem lipidów i niezależnym, genetycznie uwarunkowanym czynnikiem ryzyka rozwoju miażdżycy i jej powikłań
- Strukturalnie przypomina cząstkę LDL, ale zawiera dodatkowe białko - apolipoproteinę(a) [apo(a)] przyłączone do apolipoproteiny B100 (apoB100) pojedynczym mostkiem disiarczkowym
- Aktualne wytyczne (ESC/EAS) zalecają, aby każda dorosła osoba przynajmniej raz w życiu miała oznaczony poziom Lp(a)
Pobieranie próbek i źródła błędów
- Materiał: surowica lub osocze krwi żylnej
- Metoda: zaleca się pobieranie krwi na skrzep (surowica) lub na antykoagulant (najczęściej EDTA) - wybór metody zależy od stosowanego testu laboratoryjnego, ale obie formy materiału są akceptowalne
- Nie jest wymagane pobranie na czczo – posiłek nie ma istotnego wpływu na poziom Lp(a), nie wykazuje także dużej zmienności okołodobowej, krew można pobrać o dowolnej porze dnia
- Zaleca się unikanie oznaczania Lp(a) w okresie aktywnej infekcji lub bezpośrednio po zabiegu chirurgicznym lub innym ostrym stanie chorobowym– stężenie może wtedy przejściowo spadać, dając fałszywie zaniżony wynik
Ocena wyników badań laboratoryjnych
Podwyższone stężenie Lp(a):
- Wysokie stężenie Lp(a) zostało jednoznacznie powiązane z większym ryzykiem incydentów sercowo-naczyniowych
- Jest to niemodyfikowalny czynnik ryzyka niezależny od innych lipidów, co potwierdzono w badaniach epidemiologicznych i genetycznych
- Lp(a) odgrywa istotną rolę w rozwoju zwężenia zastawki aortalnej. Produkty utlenienia fosfolipidów przenoszone przez Lp(a) sprzyjają wapnieniu płatków zastawki
- Szczególnie niebezpieczne są ekstremalnie wysokie stężenia Lp(a) (powyżej ~430 nmol/L, tj. 180 mg/dL), które występują u ~1% populacji – takie wartości dają ryzyko sercowo-naczyniowe porównywalne z heterozygotyczną rodzinną hipercholesterolemią
-
Istnieją przesłanki, że wysokie Lp(a) może zwiększać ryzyko powikłań ciąży – zwłaszcza ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego (preeclampsii), zahamowania wzrostu płodu czy poronień o podłożu naczyniowym
Obniżone:
- Obniżone wartości Lp(a) nie mają znaczenia chorobowego.