Co to jest wrzód miękki?

Definicja

Wrzód miękki to choroba przenoszona drogą płciową, którą wywołuje bakteria Haemophilus ducreyi (pałeczka wrzodu miękkiego). Choroba ta nazywana jest również „miękkim wrzodem wenerycznym”. Choroba charakteryzuje się tkliwymi lub bolesnymi wrzodami na narządach płciowych lub wokół nich. Wrzód miękki występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.

Objawy

Okres wylęgania wynosi 3–7 dni, ale może być też dłuższy. Na narządach płciowych lub wokół nich tworzy się zwykle kilka charakterystycznych tkliwych lub bolesnych wrzodów.

U mężczyzn owrzodzenia występują na penisie, zwłaszcza na napletku lub wędzidełku napletka. U kobiet wrzody występują na sromie lub w pochwie, sporadycznie także w odbycie. U połowy osób dotkniętych chorobą występują powiększone i tkliwe węzły chłonne w pachwinach, których zawartość może stać się ropna, czyli tworzy się ropień.

Dodatkowo obecne może powodować nietypowe objawy.

Przyczyny

Bakteria pałeczek wrzodu miękkiego przenosi się poprzez bezpośredni kontakt seksualny przez błony śluzowe. Ryzyko zakażenia jest znaczne. Prawdopodobieństwo przeniesienia choroby podczas pojedynczego kontaktu seksualnego szacuje się na 35%. Choroba może być również przenoszona przez bezobjawowych nosicieli, głównie kobiety. Choroba nie rozprzestrzenia się na inne części ciała. Podczas porodu zakażenie nie przenosi się z matki na dziecko. Wrzód miękki zwiększa ryzyko przeniesienia choroby na inne osoby.

Częstość występowania

W Europie choroba jest niezwykle rzadka, częściej występuje w tropikalnych i subtropikalnych regionach Afryki, Ameryki Łacińskiej i Azji Południowo-Wschodniej.

Badania dodatkowe

• Na rozpoznanie wskazują wywiad lekarski (historia choroby) oraz typowe owrzodzenia.
• Aby wykryć bakterie, można je wyhodować z wymazu w laboratorium. Ponieważ jest to trudne, zwykle próbuje się jedynie badać oporność na antybiotyki.
• Preferowany sposób wykrycia to test na obecność materiału genetycznego bakterii z wymazu z rany.
• Inne rozpoznania do rozważenia to kiła.

Leczenie

• Wrzód miękki leczy się za pomocą antybiotyków.
• Często stosowanymi antybiotykami są ceftriakson, azytromycyna, cyprofloksacyna lub erytromycyna.
• Leczenie najlepiej jest prowadzić w postaci pojedynczej dawki, aby ułatwić całkowite wyleczenie.
• Jeśli choroba zostanie potwierdzona, ważne jest zbadanie wszystkich partnerów seksualnych chorej osoby w ciągu ostatnich 10 dni przed wystąpieniem objawów, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się zakażenia. Te osoby również powinny być badane i leczone.
• Prezerwatywy zmniejszają ryzyko zakażenia.

Rokowanie

• Przy właściwym leczeniu rokowanie jest dobre.
• Objawy powinny się poprawić w okresie od 1 tygodnia do 2 tygodni od rozpoczęcia leczenia.
• W przypadku nieleczenia może dojść do samoistnego wygojenia po okresie od 1 miesiąca do 2 miesięcy, ale istnieje ryzyko ropnego zapalenia węzłów chłonnych.
• Jeśli nie ma poprawy, należy sprawdzić rozpoznanie, inne współistniejące zakażenie (często) lub antybiotykooporność.

Dodatkowe informacje

• Zakażenie opryszczką narządów płciowych
• Antybiotykoterapia
• Wrzód miękki — informacje dla lekarzy

Autor

• Markus Plank, mgr, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń
• Lek. Kalina van der Bend, recenzent