MEDIBAS
  2. Tematy kliniczne
  3. Dermatologia
  4. Choroby włosów
  5. Wypadanie włosów (łysienie)

Utrata włosów (łysienie)

Utrata włosów (łysienie) nazywane jest inaczej alopecją. Łysienie androgenowe odnosi się do utraty włosów, która występuje u wielu mężczyzn, a w starszym wieku także u kobiet.
Last published: 21.03.2024  |  Last revised: 15.01.2025  |  Last updated: 15.01.2025
:    : 
: 365
check go 16.2. MB 14.06.17 MB 09.08.18 MB 10.09.19
  • Wypadanie włosów
  • Nadmierne wypadanie włosów
  • Łysienie
  • Przerzedzenie włosów
  • Łysienie androgenowe
  • Androgenowe wypadanie włosów
  • Dziedziczna utrata włosów
  • Grzybica skóry głowy
  • Trichotillomania
  • Wyrywanie włosów
  • Urazowe wypadanie włosów
  • wypadanie wlosow
  • nadmierne wypadanie wlosow
  • przerzedzenie wlosow
  • lysienie androgenowe
  • androgenowe wypadanie wlosow
  • dzedziczna utrata wlosow
  • grzybica skory glowy
  • wyrywanie wlosow
  • urazowe wypadanie wlosow

Co to jest utrata włosów?

Włosy mają dla większości osób duże znaczenie jako ważny element wizerunku. Utrata włosów jest więc zazwyczaj postrzegana jako duży problem. Jest wiele zabiegów mających na celu walkę z wypadaniem włosów, jednak często przynoszą one niewielkie efekty.

Najczęstszą formą łysienia jest dziedziczne wypadanie włosów, zwane również łysieniem androgenowym. Łysienie androgenowe występuje u wielu mężczyzn, a w starszym wieku także u kobiet. U mężczyzn charakteryzuje się cofającą się linią włosów na czole ("zakola") i pojawianiem się łysiny z tyłu głowy. U kobiet utrata włosów jest mniej intensywna i bardziej rozproszona, zwłaszcza na czubku głowy. Całkowita utrata włosów występuje u kobiet rzadko.

W Europie łysienie androgenowe występuje u ponad 80% mężczyzn i do 40% kobiet w wieku 70 lat. U 5% utrata włosów zaczyna się w wieku poniżej 20 lat. W wieku 60 lat 40% kobiet cierpi z powodu utraty włosów, co powoduje u nich duży dyskomfort.

Normalny wzrost włosów

Włosy na naszej głowie rosną około 0,3 mm dziennie, czyli 1 cm miesięcznie. Dziennie tracimy około 100 włosów, a jeszcze więcej podczas mycia włosów.

Przyczyny

Najczęstsze przyczyny

  • Androgenowa utrata włosów
    • Androgenowa utrata włosów występuje głównie u mężczyzn. Stanowi ona większość przypadków utraty włosów i dotyczy w różnym stopniu ok. 50% populacji. Androgenowa utrata włosów jest dziedziczna.
    • Utrata włosów powoduje cofanie się linii włosów, przerzedzanie się włosów na czubku głowy i w końcu łysienie.
    • Androgenowa utrata włosów może wystąpić również u kobiet. U kobiet ta forma utraty włosów powoduje przerzedzenie włosów na całej skórze głowy, zwłaszcza na jej szczycie. Z reguły nie dochodzi do całkowitego wyłysienia. W niektórych przypadkach przyczyną mogą być zaburzenia hormonalne.
  • Pourazowa utrata włosów
    • np. z powodu używania lokówki lub wysokiej temperatury, zabiegów na włosach takich jak rozjaśnianie, farbowanie czy trwała ondulacja
  • Dolegliwości natury psychicznej
  • Leki
    • Leki cytostatyczne (chemioterapia) często prowadzą do utraty włosów.
    • Po odstawieniu doustnych środków antykoncepcyjnych ("pigułek") lub tabletek z kortyzonem, u niektórych osób może wystąpić przejściowa utrata włosów.
    • Szereg innych leków może powodować utratę włosów, np. beta-blokery, leki przeciwzakrzepowe, hormony, leki przeciwpadaczkowe i hormony tarczycowe.
  • Radioterapia głowy często prowadzi do utraty włosów.
  • Po okresie ciąży
    • U niektórych kobiet występuje przejściowa utrata włosów.
  • Przewlekłe choroby zakaźne mogą spowodować utratę włosów.

Progresja choroby

Z wyjątkiem łysienia androgenowego, utrata włosów pojawia się zwykle po około 3 miesiącach od choroby lub stresu będącego czynnikiem wyzwalającym. U większości osób włosy odrastają po jakimś czasie, zwykle w ciągu 6-12 miesięcy.

Częste przyczyny miejscowej lub ograniczonej utraty włosów

  • Łysienie plackowate
    • Łysienie plackowate jest chorobą autoimmunologiczną. Może występować również u innych członków rodziny.
    • Choroba występuje w równym stopniu u mężczyzn i kobiet.
  • Utrata włosów z powodu zbyt częstych zabiegów fryzjerskich
    • Na skutek fryzur, w wyniku których włosy są mocno skręcane i wiązane, np. w przypadku dredów czy warkoczy.
  • Trichotillomania (wyrywanie włosów)
    • Jest to zaburzenie psychiczne dotyczące kontroli impulsów, związane z powtarzającym się nerwowym ciągnięciem lub wyrywaniem włosów.
    • Choroba występuje przede wszystkim u dzieci w wieku 8-12 lat.
  • Zakażenia skóry głowy

Rzadsze przyczyny

Co można zrobić we własnym zakresie?

Utrata włosów może być leczona za pomocą leków i przeszczepów włosów, w zależności od przyczyny i życzenia pacjenta. Chociaż istnieją środki przeciwko dziedzicznemu wypadaniu włosów, sukcesy w leczeniu nie są szczególnie dobre, a leczenie jest kosztowne. 

Pacjenci powinni stosować produkty do pielęgnacji włosów o delikatnym działaniu i unikać zabiegów chemicznych na włosy, takich jak trwała ondulacja czy rozjaśnianie.

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?

Wyjątkowo intensywna, nagła utrata włosów powinna być powodem wizyty u lekarza. Miejscowa utrata włosów to również powód do wizyty w gabinecie lekarskim. W większości przypadków przyczyną może być schorzenie, które można wyleczyć.

 

Jak postępuje lekarz?

Historia choroby (wywiad lekarski)

Lekarz może zadać następujące pytania:

  • Czy u kogoś w rodzinie również występuje wypadanie włosów?
  • Kiedy zaczęło się wypadanie włosów?
  • Czy teraz tracisz tyle samo włosów, co na początku?
  • Jak dbasz o włosy? Czy pielęgnacja włosów może je uszkodzić?
  • Czy przed utratą włosów byłeś narażony/narażona na duży stres fizyczny lub psychiczny?
  • Czy przyjmujesz obecnie leki lub czy przyjmowałeś/przyjmowałaś leki w ciągu ostatnich kilku miesięcy?
  • Czy występują jakieś inne objawy lub dolegliwości?
  • Czy cierpisz na zaburzenia miesiączkowania lub niepłodność?
  • Czy ostatnio schudłeś/schudłaś?

Badanie lekarskie

Lekarz bada skórę głowy. Przy podejrzeniu choroby podstawowej będącej przyczyną łysienia przeprowadza się dokładne badanie fizykalne.

Inne badania

W przypadku łysienia androgenowego nie ma potrzeby wykonywania dalszych badań.

W przypadku podejrzenia choroby miejscowej, zakażenia skóry głowy, lekarz może pobrać próbkę skóry i wysłać ją do laboratorium (mikrobiologicznego) w celu wykonania i zbadania posiewu bakteryjnego. W wyjątkowych przypadkach może być konieczne pobranie próbki tkanki (biopsja).

Lekarz może również przeprowadzić tzw. test pociągania. Dokonuje się tego poprzez delikatne i równomierne pociągnięcie za kępkę 40-60 włosów w kilku miejscach, aby zobaczyć, ile z nich zostaje wyrwanych w tym procesie. Jeśli wypada ponad 3 włosy w jednej lokalizacji lub ponad 10 łącznie, mamy do czynienia z wypadaniem włosów, natomiast mniej niż 20% uważa się za normę.

W niektórych przypadkach, lekarz może zalecić wykonanie badaia trichoskopowego.

Od czasu do czasu przeprowadza się również badania krwi w celu wykrycia ewentualnych chorób. Analizy pierwiastkowe włosów nie mają wartości diagnostycznej.

Skierowanie do specjalisty lub szpitala

  • Lekarz rodzinny kieruje do specjalisty tylko w rzadkich przypadkach.

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (recenzent)
  • Anna Zwierzchowska, lekarz, Kraków (recenzent)
  • Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Wypadanie włosów. References are shown below.

  1. Kanti V., Messenger A., Dobos G. Evidence-based (S3) guideline for the treatment of androgenetic alopecia in women and in men - short version, J Eur Acad Dermatol Venereol. 2018 Jan, 32(1): 11-22, onlinelibrary.wiley.com
  2. Ramos P.M., Miot H.A. Female Pattern Hair Loss: a clinical and pathophysiological review. An Bras Dermatol. 2015 Jul-Aug, 90(4): 529-43, www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Kazimierczak M., Bielecka-Grzela S., Klimowicz A. Łysienie androgenowe u kobiet jako problem estetyczny i psychologiczny, Ann. Acad. Med. Stetin, 2008, 54: 126-9, old.pum.edu.pl
  4. Blume-Peytavi U., Blumeyer A., Tosti A., Finner A., Marmol V., Trakatelli M., Reygagne P., Messenger A., and the European Consensus Group S1 guideline for diagnostic evaluation in androgenetic alopecia in men, women and adolescents, British Journal of Dermatology, 2011, 164(1): 5-15, www.medscape.com
  5. Muller SA., Winkelmann RK. Alopecia areata. An evaluation of 736 patients. Arch Dermatol 1963:88(3):290-297. doi:10.1001/archderm.1963.01590210048007 DOI
  6. Mounsey A.L., Reed S.W. Diagnosing and treating hair loss, Am Fam Physician 2009, 80: 356-62, PubMed
  7. Lim F.S., Alopecia areata, BMJ Best Practice, aktualizacja: 23.09.2022, dostęp: 31.12.2022, bestpractice.bmj.com
  8. Kaneko, Akiko, Kaneko, Tsuyoshi. A New Classification of Early Female Pattern Hair Loss. International Journal of Trichology 10(2):p 61-67, Mar–Apr 2018. DOI: 10.4103/ijt.ijt_80_17
  9. Adil A., Godwin M. The effectiveness of treatments for androgenetic alopecia: a systematic review and meta-analysis. J Am Acad Dermatol 2017:77:136-141e5. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Rakowska A., Rudnicka L., Olszewska M., et al. Alopecia areata. Diagnostic and therapeutic recommendationsof the Polish Dermatological Society. Part 1. Diagnosis and severity assessment. Dermatol Rev 2023;110:89–100. DOI: https://doi.org/10.5114/dr.2023.127704
  11. Asghar F., Shamim N., Farooque U., Sheikh H., Aqeel R. Telogen Effluvium: A Review of the Literature, Cureus, 27.05.2020, 12(5): e8320, www.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Starace M., Iorizzo M., Sechi A., Alessandrini A.M., Carpanese M., Bruni F., Vara G., Apalla Z., Asz-Sigall D., Barruscotti S., Camacho F., Doche I., Estrada B.D., Dhurat R., Gavazzoni M.F., Grimalt R., Harries M., Ioannidis D., McMichael A., Melo D.F., Oliveira R., Ovcharenko Y., Pirmez R., Ramot Y., Rudnicka L., Shapiro J., Silyuk T., Sinclair R., Tosti A., Vano-Galvan S., Piraccini B.M. Trichodynia and telogen effluvium in COVID-19 patients: Results of an international expert opinion survey on diagnosis and management, JAAD Int. 2021, Dec; 5: 11-8, pmid:34368790, PubMed
  13. Freites-Martinez A., Shapiro J., Goldfarb S., Nangia J., Jimenez J.J., Paus R., Lacouture M.E. Hair disorders in patients with cancer, J Am Acad Dermatol. 2019 May, 80(5): 1179-96, www.ncbi.nlm.nih.gov
  14. Billero V., Miteva M. Traction alopecia: the root of the problem, Clin Cosmet Investig Dermatol, 06.04.2018, 11: 149-59, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  15. Brzezińska-Wcisło L., Rakowska A., Rudnicka L., et al.Androgenetic alopecia. Diagnostic and therapeuticrecommendations of the Polish Dermatological Society. Dermatol Rev. 2018:105:1–18.DOI: https://doi.org/10.5114/dr.2018.74162
  16. Finner A.M. Nutrition and hair: deficiencies and supplements, Dermatol Clin. 2013 Jan, 31(1): 167-72, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  17. Liu H., Liao G. Long-term misdiagnosis and neurologic outcomes of thallium poisoning: A case report and literature review. Brain Behav, 2021 Mar, 11(3): e02032, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  18. Bjørklund G., Oliinyk P., Lysiuk R., Rahaman M.S., Antonyak H., Lozynska I., Lenchyk L., Peana M. Arsenic intoxication: general aspects and chelating agents, Arch Toxicol. 2020 Jun, 94(6): 1879-97, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  19. Salazar J.C., R. Cruz R. Syphilis infection, BMJ Best practice, aktualizacja: 04.11.2022, dostęp: 02.01.2023, bestpractice.bmj.com