Co to jest choroba Grovera?

Choroba Grovera jest schorzeniem skóry przebiegającym ze świądem i wysypką głównie na przedniej części klatki piersiowej i w górnej części pleców. Termin medyczny to przejściowa lub trwała dermatoza akantolityczna. Termin akantoliza oznacza utratę łączności między komórkami warstwy kolczystej naskórka poprzez zanikanie mostków międzykomórkowych. Poszczególne komórki tracą kontakt z sąsiednimi i mogą tworzyć się pęcherzyki. Choroba może mieć przebieg ostry lub przewlekły. Dermatoza to termin oznaczający chorobę skóry. Choroba Grovera zwykle przebiega łagodnie, ale bywa trudna w leczeniu.

Jest to rzadka choroba, ale brakuje dokładnych danych dotyczących jej występowania. Choroba Grovera może być mylona z innymi chorobami skóry i prawdopodobnie jest niedostatecznie często diagnozowana. U mężczyzn choroba objawia się trzy razy częściej niż u kobiet. Choroba najczęściej występuje u mężczyzn w średnim wieku, ale odnotowano również przypadki u dzieci.

Przyczyny

Przyczyna nie jest znana, a dokładny mechanizm choroby nie jest jasny. Jako możliwe przyczyny lub czynniki ryzyka sugeruje się: ciepło i pocenie się, światło słoneczne, promieniowanie jonizujące, choroby nerek, podrażnienia mechaniczne, dłuższe leżenie w łóżku. Najczęściej opisywany jest związek z przebywaniem w upale lub poceniem się. Dlatego, według niektórych naukowców, podejrzewaną przyczną może być niedrożność gruczołów potowych i wywołana tym swędząca wysypka. Jednak inni badacze zwracają uwagę, że jest to mało prawdopodobne, ponieważ objawy występują głównie zimą, a nie latem. Wielu pacjentów uważa, że wysypka jest wywoływana przez światło słoneczne. Jednak ekspozycja na sztuczne promienie UV nie powoduje jej zaostrzenia.

Choroba Grovera wydaje się występować częściej u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry (neurodermit).

Objawy

Choroba objawia się wysypką na klatce piersiowej i plecach. Świąd może być łagodny do silnego. Rozległość wysypki często nie pokrywa się z nasileniem swędzenia. Niektórzy pacjenci z łagodną wysypką mogą skarżyć się na znaczny świąd, podczas gdy inni z ciężką wysypką mogą mieć niewielkie dolegliwości lub w ogóle ich nie mieć. Choroba Grovera zazwyczaj nie jest związana z innymi objawami, w jamie ustnej mogą jednak rozwinąć się owrzodzenia przypominające afty i powodujące dyskomfort.

Wysypka zwykle zaczyna się w przedniej części klatki piersiowej i w górnej części pleców. U osób z rozległymi zmianami skórnymi wysypka może rozprzestrzenić się także na szyję, ramiona, ręce i nogi. Skóra głowy i twarz zwykle nie są zajęte, podobnie jak  dłonie i podeszwy stóp. Pojedyncze plamy mają kolor czerwony do czerwonobrązowego. Są one od siebie oddzielone i nie zlewają się ze sobą. W przypadku silnego drapania zmian często stają się one bolesne lub pokryte strupami. Sporadycznie tworzą się pęcherze. Wysypka skórna może przypominać trądzik.

Diagnostyka

Choroba Grovera może być trudna do zdiagnozowania, ponieważ jest rzadka i łatwo ją pomylić z innymi chorobami skóry. Lekarz może pobrać wymaz ze skóry i próbkę tkanki (biopsję). Próbki tkanek skóry z wysypką mogą wykazywać typowe zmiany podczas badania pod mikroskopem.

Leczenie

Wyleczenie jest niemożliwe. Celem leczenia jest zmniejszenie dyskomfortu. Ponieważ jest to choroba rzadka, nie ma prawie żadnych badań dotyczących terapii.

W przypadku łagodnych objawów skuteczne może być zastosowanie kremu nawilżającego i maści z glikokortykosteroidami. Należy unikać ciepła i silnego pocenia się podczas wyniku aktywności fizycznej, ponieważ może to nasilić objawy. Jeśli świąd powoduje duży dyskomfort, można przyjąć lek przeciwświądowy (przeciwhistaminowy).

Cięższe przypadki mogą być leczone tabletkami z glikokortykosteroidami lub retinoidami. Możliwe jest również leczenie miejscowe pochodnymi witaminy D.

Innym środkiem leczniczym jest fototerapia z wykorzystaniem promieniowania UV.

Niektóre przypadki jednak wydają się być zupełnie niewrażliwe na wszelkie formy leczenia. Należy pamiętąć, że o sposobie leczenie zawsze decyduje lekarz.

Rokowanie

Choroba może być przejściowa, przewlekła lub nawrotowa. Wysypka może czasami powodować trwałe zmiany pigmentacyjne (wyblakłe plamy). Blizny występują rzadko. Zazwyczaj choroba Grovera jest uważana za chorobę samoograniczającą się, która ustępuje w ciągu kilku tygodni do miesięcy. W wielu przypadkach choroba ustępuje samoistnie, może też jednak utrzymywać się przez kilka lat lub nawracać.

Dodatkowe informacje

• Wyprysk atopowy (neurodermit)
• Afty
• Przejściowa dermatoza akantolityczna - informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Anna Zwierzchowska, lekarz, Kraków (recenzent)
• Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden