Co może być przyczyną bólu ręki?

Ręka składa się z licznych kości, stawów, mięśni, ścięgien, więzadeł i nerwów, które współpracują, by umożliwić jej prawidłowe funkcjonowanie. W przypadku różnych schorzeń, bóle ręki mogą pochodzić z uszkodzeń lub przeciążeń poszczególnych struktur. Ból w ręce może być ostry lub przewlekły i w zależności od jego lokalizacji, może promieniować do innych części ciała, na przykład z nadgarstka do łokcia.

Często przyczyną bólu ręki jest problem związanego z konkretną strukturą anatomiczną. Lekarze na podstawie wywiadu i badania fizykalnego są w stanie szybko określić, co może być źródłem dolegliwości. W większości przypadków ból ręki mija samodzielnie, ale w niektórych sytuacjach konieczne jest dalsze leczenie.

Przyczyny bólu ręki

Najczęstsze przyczyny:

• Zapalenie ścięgien w obrębie nadgarstka
  Zapalenie ścięgien w wyniku przeciążenia, szczególnie przy powtarzających się ruchach, jest częstą przyczyną bólu ręki. Objawia się bólem przy używaniu ręki oraz ograniczoną jej sprawnością.
• Choroba de Quervaina
  Jest to zapalenie pochewek ścięgnistych w obrębie nadgarstka, które dotyczy ścięgien kciuka. Pojawia się ból po stronie kciuka i ograniczenie jego ruchomości. Często ból nasila się przy chwyceniu przedmiotów.
• Zmiany zwyrodnieniowe w stawach palców
  Choroba zwyrodnieniowa stawów, szczególnie u osób starszych lub zawodowo obciążających ręce, prowadzi do bólu, obrzęku i ograniczenia ruchomości stawów palców. Często dotyczy stawów międzypaliczkowych dalszych i stawu śródręczno-paliczkowego kciuka.
• Dna moczanowa (artretyzm, podagra)
  Odkładanie się kryształów kwasu moczowego w stawach powoduje ich zapalenie, ból, obrzęk i ograniczenie ruchomości. Dna często atakuje duży palec u nogi, ale może dotyczyć także stawów rąk.
• Zespół cieśni nadgarstka
  Ucisk na nerw pośrodkowy w nadgarstku prowadzi do bólu, drętwienia i osłabienia mięśni ręki, szczególnie w palcach: kciuku, wskazującym, środkowym i połowie palca serdecznego. Ból nasila się w nocy i w spoczynku, ustępując przy potrząsaniu ręką.
• Przykurcz Dupuytrena
  Jest to schorzenie, które prowadzi do zbliznowacenia i skrócenia ścięgien w dłoni, co uniemożliwia prostowanie palców i ręki. Przykurcz Dupuytrena najczęściej dotyczy mężczyzn, zwłaszcza w starszym wieku.
• Palec trzaskający (tendovaginitis stenosans)
  To zapalenie ścięgien, które powoduje zacięcie palca w pozycji zgięciowej. Palec nie prostuje się samodzielnie, jednak można go łatwo wyprostować ręcznie.
• Reumatoidalne zapalenie stawów
  To przewlekłe zapalenie stawów, które może dotyczyć stawów rąk, powodując ból, obrzęk, sztywność i ograniczenie ruchomości. Jest to choroba autoimmunologiczna, częściej występująca u kobiet.
• Złamanie kości
  Złamania kości ręki (np. w wyniku urazu) prowadzą do silnego bólu, obrzęku oraz wrażliwości w okolicy uszkodzonego miejsca. Złamania mogą powodować deformację kości.
• Ganglion
  Ganglion to torbiel wypełniona płynem, która często pojawia się na grzbietowej części nadgarstka. Choć jest łagodnym guzem, może powodować dyskomfort i ograniczenie sprawności ręki.
  
  

Rzadkie przyczyny:

• Uszkodzenie nerwu łokciowego
  Ucisk na nerw łokciowy, zwłaszcza w tylnej części łokcia, może prowadzić do bólu i drętwienia palca serdecznego i małego. Objawy mogą wystąpić także u rowerzystów w wyniku ucisku na nerw w okolicy nadgarstka.
• Uszkodzenie nerwu promieniowego
  Ucisk na nerw promieniowy, szczególnie w wyniku złamania kości ramiennej lub zwichnięcia barku, może prowadzić do ograniczenia ruchomości ręki, szczególnie w zakresie prostowania nadgarstka i palców. Może towarzyszyć temu drętwienie w obrębie kciuka i palca wskazującego.
• Zespół bólu miejscowego
  Zespół bólu miejscowego występuje po urazach, takich jak złamanie przedramienia. Objawia się bólem, który nie jest związany z konkretną przyczyną i może obejmować również palce.
• Zerwanie ścięgna
  Zerwanie ścięgna w ręce jest stosunkowo rzadkie, ale może wystąpić w wyniku zapalenia pochewek ścięgnistych lub w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów. Objawia się deformacją, ograniczeniem ruchomości i niedowładem mięśni.
• Zakażenia skóry
  Zakażenie skóry, szczególnie w wyniku otarć lub ran, prowadzi do zaczerwienienia, obrzęku, bólu i ograniczenia funkcji ręki. W przypadku ropnych zmian skórnych konieczna może być interwencja lekarska.
• Guzy
  Guzy, zarówno łagodne (np. ganglion), jak i złośliwe, mogą powodować ból, obrzęk oraz ograniczenie ruchomości ręki. Należy je monitorować i w razie potrzeby wykonać dodatkowe badania diagnostyczne.

Co można zrobić we własnym zakresie?

W przypadku łagodnych dolegliwości bólowych w obrębie ręki, zwykle wystarczy odpoczynek, unikanie przeciążenia ręki oraz stosowanie leków przeciwbólowych (np. NLPZ) w razie potrzeby. W niektórych przypadkach pomocne mogą być okłady lub noszenie temblaka w celu odciążenia ręki.

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?

Jeśli ból jest uporczywy, nie ustępuje mimo zastosowania podstawowych środków, lub gdy pojawiają się dodatkowe objawy, takie jak obrzęk, zasinienie, drętwienie, trudności z poruszaniem palcami lub stawami, warto udać się do lekarza.

Jak postępuje lekarz?

• Wywiad lekarski
  Lekarz zapyta o historię dolegliwości, rodzaj bólu, czy wystąpiły urazy, a także o codzienne obciążenia ręki. Zada pytania dotyczące mrowienia, drętwienia, obrzęków i innych objawów.
• Badanie lekarskie
  Lekarz przeprowadzi dokładne badanie ręki, oceni ruchomość stawów, stan mięśni i ścięgien oraz sprawdzi czucie w ręce. Może także wykonać specjalistyczne testy funkcjonalne, by dokładnie zdiagnozować problem.
• Dalsze badania
  W przypadku podejrzenia choroby zapalnej lub urazowej mogą zostać zlecone dodatkowe badania, takie jak morfologia, badania na obecność kwasu moczowego (przy podejrzeniu dny moczanowej) lub zdjęcia rentgenowskie, jeśli podejrzewa się złamanie.

Skierowanie do specjalisty

W większości przypadków lekarz rodzinny może prowadzić leczenie, ale jeśli dolegliwości są bardziej skomplikowane lub wymagają specjalistycznego leczenia (np. operacji), pacjent może zostać skierowany do ortopedy, neurologa lub reumatologa.

Dodatkowe informacje

• Zapalenie ścięgien w obrębie nadgarstka
• Choroba de Quervaina
• dna moczanowa (inaczej artretyzm, podagra)
• Zespół cieśni nadgarstka
• Przykurcz Dupuytrena
• palec „trzaskający”
• Zapalenie stawów (reumatoidalne zapalenie stawów)
• Ganglion
• Złamanie kości ramiennej
• Zwichnięty bark (zwichnięcie stawu barkowego)
• Zespół wieloobjawowego bólu miejscowego
• Złamanie przedramienia
• Złamanie nadgarstka
• Przykurcz Dupuytrena
• Ból ręki - Informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Martina Bujard, dziennikarz naukowy, Wiesbaden
• Lek. Kalina van der Bend, recenzent