MEDIBAS
  2. Tematy kliniczne
  3. Gastroenterologia
  4. Informacje dla pacjentów
  5. Inne choroby
  6. Przewlekłe niedokrwienie jelit

Przewlekłe niedokrwienie jelit

Przewlekłe niedokrwienie jelit jest zaburzeniem krążenia w narządach jamy brzusznej. Typowy jest ból brzucha po spożyciu pokarmu.
Last published: 29.02.2024  |  Last revised: 06.04.2020  |  Last updated: 06.04.2020
:    : 
: 0
  • Niedokrwienie jelit
  • Zaburzenia krążenia w jelitach
  • Zaburzenia krążenia jelitowego
  • Miażdżyca tętnic
  • Angina brzuszna
  • Ból brzucha
  • Utrata masy ciała
  • Wymioty
  • Biegunka
  • Niedokrwienie jelita cienkiego

Co to jest niedokrwienie jelit?

Niedokrwienie jelit to zaburzenie krążenia w jelicie grubym lub cienkim. Część jelita otrzymuje wtedy zbyt mało krwi i składników odżywczych. Przewlekłe niedokrwienie jelit jest zwykle spowodowane zwapnieniem tętnic (miażdżyca) w naczyniach krwionośnych zaopatrujących jelita w krew. Zwapniałe naczynie krwionośne jest węższe niż zwykle i nie może transportować tyle krwi, ile potrzeba do jego obszaru zaopatrzenia.

Wszystkie tkanki w organizmie zależą od stałego dopływu krwi, a obszary, które tracą dopływ krwi, obumierają. Również zapalenia naczyń mogą prowadzić do upośledzenia przepływu krwi w jelitach.

Istnieją różne formy niedokrwienia jelit. Choroba może wystąpić ostro i stanowić zagrożenie dla życia. Postać przewlekła, która pojawia się stopniowo, przebiega wolniej. Jelito ma wtedy więcej czasu na przystosowanie się do słabego ukrwienia.

Przewlekłe niedokrwienie jelit jest rzadkim schorzeniem, które występuje głównie u pacjentów po 60 roku życia.

Przyczyny

Przewlekłe niedokrwienie jelit jest zwykle związane ze zwapnieniem tętnic (miażdżyca). Dolegliwości występują głównieprzy zwiększonym zapotrzebowaniu na krwiobieg, na przykład po posiłku, oraz w przypadku zmniejszonego przepływu krwi, jak ma to miejsce w hipowolemii.

Czynniki sprzyjające rozwojowi miażdżycy to palenie, wysokie ciśnienie tętnicze, cukrzyca, nadwaga oraz podwyższony poziom cholesterolu we krwi. 

Objawy

Objawy przewlekłego niedokrwienia jelit pojawiają się zwykle stopniowo i ustalenie dokładnego początku choroby może być trudne. Chorzy zauważają najpierw ból podczas posiłku lub krótko po nim. Ból często występuje w górnej części jamy brzusznej i nasila się po dużych lub tłustych posiłkach. Pacjenci często tracą na wadze, częściowo dlatego, że z powodu bólu niechętnie jedzą. Dodatkowo zmniejszony przepływ krwi upośledza wchłanianie składników odżywczych. Również biegunka i zaparcia często występują przy zaburzeniach krążenia w jelitach.

W miarę postępu choroby ból może stać się uporczywy oraz może wystąpić krew w stolcu. To jest znak ostrzegawczy: w takim przypadku należy skontaktować się z lekarzem!

Diagnostyka

Opisane objawy mogą już stanowić wskazówkę co do choroby, ale do ostatecznego rozpoznania konieczne są dalsze badania. Stolec jest badany pod kątem krwi i patogenów. Dodatkowo mogą być przeprowadzone badania krwi.

Specjaliści mogą stosować różne techniki obrazowania. Naczynia krwionośne w jamie brzusznej i jelitach bada się najczęściej za pomocą USG lub angiografii TK. Angiografia polega na wstrzyknięciu środka kontrastowego do naczyń krwionośnych. Środek kontrastowy sprawia, że naczynia krwionośne są widoczne na zdjęciach rentgenowskich. Dzięki temu badaniu lekarze mogą zwykle zobaczyć, czy istnieją zwężone obszary w naczyniach krwionośnych, które dostarczają krew do jelit.

Terapia

Dyskomfort może być złagodzony, jeśli unikamy dużych posiłków i zamiast nich zjemy kilka mniejszych. Operacja może przywrócić dopływ krwi do jelita i zapobiec powikłaniom.

W przypadku podejrzenia przewlekłego niedokrwienia jelit pacjent zostaje przyjęty do szpitala. Operacja na naczyniach krwionośnych może być konieczna, aby usunąć zwężenie, które wpływa na dopływ krwi. Lekarze wprowadzają rurkę do tętnicy i dalej do zwężonej części naczynia krwionośnego. Nadmuchiwany jest tam balon, który rozszerza naczynie krwionośne, dzięki czemu krew może lepiej przepływać. W wąskim miejscu często umieszcza się tzw. stent, który utrzymuje naczynie krwionośne w stanie otwartym.

Innym rozwiązaniem jest przeprowadzenie operacji pomostowania (bypass), gdzie zwężenie jest omijane przez wszczepienie fragmentu żyły pacjenta pobranego z innego miejsca lub sztucznej protezy naczyniowej. To wszczepienie następuje zarówno przed, jak i za miejscem zwężenia, umożliwiając krwi ominięcie przeszkody i swobodny przepływ.

Dodatkowo, istotne jest leczenie choroby podstawowej, jaką jest miażdżyca.

Rokowanie

Pacjenci mogą sami zrobić wiele, aby zapobiec dyskomfortowi spowodowanemu przez zwężone naczynia krwionośne. Najważniejsze jest rzucenie palenia. Ruch oraz zdrowe odżywianie również są pomocne.

Czasami konieczne jest stosowanie leków w celu zmniejszenia ryzyka pogorszenia się choroby.

Nieleczona przewlekła niedokrwistość jelit prowadzi do niechcianej utraty masy ciała i pogorszenia ogólnego stanu zdrowia.

Po operacji, w większości przypadków rokowanie jest korzystne. Jednakże proces powrotu do normalnego funkcjonowania jelit może wymagać czasu.

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Marcin Major, lekarz, Kraków (recenzent)
  • Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Niedokrwienie jelit. References are shown below.

  1. Sreenarasimhaiah J. Diagnosis and management of intestinal ischaemic disorders. BMJ 2003; 1372-6: www.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Alrayes A. Chronic Mesenteric Ischemia. Medscape, last updated Oct 29, 2019. emedicine.medscape.com
  3. Dang CV. Acute Mesenteric Ischemia. Medscape, last updated Jul 05, 2018. emedicine.medscape.com
  4. Bala M, Kashuk J, Moore EE, et al. Acute mesenteric ischemia: guidelines of the World Society of Emergency Surgery. World Journal of Emergency Surgery 2017. wjes.biomedcentral.com
  5. Jaster A, Choudhery S, Ahn R, et al. Anatomic and radiologic review of chronic mesenteric ischemia and its treatment. Clin Imaging 2016; 40(5): 961-9. www.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Pecoraro F, Rancic Z, Lachat M, et al. Chronic mesenteric ischemia: critical review and guidelines for management. Ann Vasc Surg 2013; 27(1): 113-22. www.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Theodoropoulou A, Κoutroubakis IE. Ischemic colitis: Clinical practice in diagnosis and treatment. World J Gastroenterol 2008; 14(48): 7302-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Clair DG, Beach JM. Mesenteric Ischemia. N Engl J Med 2016; 374(10): 959-68. www.ncbi.nlm.nih.gov
  9. Haglund U, Bergqvist D. Intestinal ischemia -- the basics. Langenbecks Arch Surg 1999; 384(3): 233-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Elramah M, Einstein M, Mori N, Vakil N. High mortality of cocaine-related ischemic colitis: a hybrid cohort/case-control study. Gastrointest Endosc 2012; 75: 1226-32. PubMed
  11. Di Fabio F, Obrand D, Satin R, et al. Intra-abdominal venous and arterial thromboembolism in inflammatory bowel disease. Dis Colon Rectum 2009; 52(2): 336-42. www.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Carver TW, Vora RS, Taneja A. Mesenteric Ischemia. Crit Care Clin 2016; 32(2): 155-71. www.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Kougias P, Lau D, El Sayed HF, et al. Determinants of mortality and treatment outcome following surgical interventions for acute mesenteric ischemia. J Vasc Surg 2007; 46(3): 4767-74. www.ncbi.nlm.nih.gov
  14. Block T, Nilsson TK, Björck M, et al. Diagnostic accuracy of plasma biomarkers for intestinal ischaemi. Scand J Clin Lab Invest 2008; 68(3): 242-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  15. Greenwald DA, Brandt LJ, Reinus JF. Ischemic bowel disease in the elderly. Gastroenterol Clin North Am 2001;30: 445-73. PubMed
  16. Mansukhani NA, Hekman KE, Yoon DY, et al. Impact of Body Mass Index on Outcomes after Mesenteric Revascularization for Chronic Mesenteric Ischemia. Ann Vasc Surg 2018; 48: 159-65. www.ncbi.nlm.nih.gov
  17. Longo WE, Ballantyne GH, Gusberg RJ. Ischemic colitis: patterns and prognosis. Dis Colon Rectum 1992; 35(8): 726-30. www.ncbi.nlm.nih.gov