Co to jest ostre zapalenie dróg żółciowych?

Definicja

Ostre zapalenie dróg żółciowych to stan zapalny, zwykle spowodowany przez kamienie żółciowe, które blokują lub zwężają drogi żółciowe.

Choroba może mieć przebieg zagrażający życiu i wymaga natychmiastowej interwencji lekarza!

Objawy

Chorzy źle się czują, mają bóle w prawej górnej części brzucha, gorączkę i dreszcze. W przebiegu choroby rozwija się żółtaczka. Stolce są odbarwione, a mocz ma piwnobrązowy kolor. Czasami występują swędzenie i nudności. U osób starszych może również wystąpić splątanie lub senność.

Triada Charcota (od nazwiska francuskiego neurologa J. M. Charcota) oznacza trzy główne objawy zapalenia dróg żółciowych:

• ból w prawej górnej części jamy brzusznej
• gorączka
• żółtaczka.

Przyczyny

Najczęstszą przyczyną są kamienie żółciowe, które blokują drogi żółciowe, a tym samym utrudniają odpływ żółci. Jednak zaburzenia odpływu mogą być również spowodowane interwencjami medycznymi (np. badania endoskopowe, chemioterapia), zapaleniem trzustki lub pasożytami, które osadzają się w przewodzie żółciowym.

Zastój żółci prowadzi do dalszego zakażenia bakteriami pochodzącymi z jelit. Zwiększone ciśnienie w układzie dróg żółciowych sprzyja migracji bakterii do krwiobiegu, co może prowadzić do zatrucia krwi (sepsa).

Czynniki ryzyka

• Kamienie żółciowe
• Zwężenie przewodów żółciowych
• Powikłania operacji dróg żółciowych
• Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (rzadka choroba, w której utrzymuje się stan zapalny dróg żółciowych)
• Wiek: osoby w wieku powyżej 50 lat są częściej dotknięte tą chorobą.

Częstotliwość występowania

Jest to choroba raczej rzadka, tylko u ok. 1% osób cierpiących na kamienie żółciowe rozwija się zapalenie dróg żółciowych.

Badania

Opisane powyżej dolegliwości i ewentualne znane czynniki ryzyka wskazują na ostre zapalenie dróg żółciowych. Lekarz może stwierdzić kamienie żółciowe lub zaburzenia odpływu dróg żółciowych na podstawie badania ultrasonograficznego jamy brzusznej.

W przypadku podejrzenia zapalenia dróg żółciowych należy pacjenta niezwłocznie skierować do szpitala. Tutaj można wykonać badania krwi i inne procedury obrazowania (endosonografia, tomografia komputerowa).

Leczenie

Celem leczenia jest wyeliminowanie zaburzeń odpływu w drogach żółciowych i zwalczenie zakażenia bakteryjnego. W przypadku zapalenia dróg żółciowych natychmiast podaje się antybiotyk o szerokim spektrum działania, w razie potrzeby pod intensywną obserwacją lekarską.

Leczenie farmakologiczne

Zakażenie bakteryjne leczy się antybiotykami. Wybór antybiotyku zależy od spektrum patogenów. Antybiotykoterapia zastosowana w pierwszej ostrej fazie leczenia jest dostosowywana do wyników posiewu krwi i wymazu z dróg żółciowych.

Inne terapie

Istnieje kilka opcji leczenia stosowanych w celu usunięcia kamieni żółciowych i odblokowania dróg żółciowych.

Metoda ECPW (endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna) pozwala uwidocznić drogi żółciowe przy użyciu rentgenowskiego środka kontrastowego i usunąć kamienie żółciowe. Ta procedura obrazowania jest wykorzystywana w celach diagnostycznych, jak również w leczeniu zaburzeń odpływu dróg żółciowych. Zabieg należy przeprowadzić w ciągu 24 godzin, a w razie oznak sepsy — natychmiast.

Kamienie żółciowe można również usunąć chirurgicznie. Jeśli operacja jest przeciwwskazana, można wykonać przezskórną cholangiografię przezwątrobową (PTC, dostęp z zewnątrz przez wątrobę). 

Rokowanie

Rokowania zależą od tego, jak wcześnie będzie rozpoznane i leczone zapalenie dróg żółciowych. Śmiertelność tej choroby wynosi 3–10%.

Dodatkowe informacje

• Kamienie żółciowe
• Sepsa
• Antybiotyki
• Ostre zapalenie dróg żółciowych — informacje dla personelu medycznego

Autorka

• Ulrike Boos, redaktorka Deximed, Freiburg