Informacje ogólne
Definicja
- Rzadkie choroby dziedziczne, które bezpośrednio wpływają na mięśnie poprzecznie prążkowane, a ich głównym objawem jest osłabienie mięśni.
Wprowadzenie
- Liczba zidentyfikowanych wad genetycznych prowadzących do miopatii wzrosła w ostatnich latach do ponad 300.
- Diagnoza jest często trudna, a pacjenci powinni być kierowani do ośrodka specjalizującego sie w tego typu schorzeniach po postawieniu wstępnej diagnozy.
- Nowe techniki molekularne umożliwiają przeprowadzenie szybkiej i precyzyjnej diagnostyki genetycznej.
ICD-10
- G71 Pierwotne zaburzenia mięśniowe.
- G71.0 Dystrofia mięśniowa.
- G71.1 Zaburzenia miotoniczne.
- G71.2 Miopatie wrodzone.
- G71.3 Miopatia mitochondrialna niesklasyfikowana gdzie indziej.
- G71.8 Inne pierwotne zaburzenia mięśni.
- G71.9 Pierwotne zaburzenia mięśni, nieokreślone.
Diagnostyka
- Wszyscy pacjenci z podejrzeniem dziedzicznych chorób mięśni powinni być skierowani do specjalistycznego ośrodka po wykonaniu wstępnej dostępnej w POZ diagnostyki.
Diagnostyka dystrofii miotonicznych
- Obligatoryjne elementy diagnostyki:
- badanie fizykalne
- testy laboratoryjne: CK, transaminazy (AST, ALT), GGTP, glikemia we krwi, HBA1c, hormony tarczycy (fT3, fT4, TSH).
- Badanie EMG: serie wyładowań miotonicznych, typowe dla miopatii zmiany w EMG
- badanie okulistyczne pod kątem zaćmy miotonicznej
- molekularne testy genetyczne (ekspansja powtórzeń CTG na chromosomie 19q13.3 w przypadku dystrofii miotonicznej typu 1 (DM1) lub ekspansja powtórzeń CCTG na chromosomie 3q21.3 w przypadku dystrofii miotonicznej typu 2 (DM2)
- poradnictwo genetyczne
- odprowadzenie EKG z długoterminowym EKG
- ocena czynności płuc (np. spirometria).
- Fakultatywne elementy diagnostyki:
- echokardiografia w celu wykluczenia kardiomiopatii (rzadko, 1–2%)
- ocena czynności pęcherza moczowego (badanie USG z oceną ewentualnego zalegania po mikcji, badanie urodynamiczne)
- krótki i długi test wysiłkowy
- przy objawach klinicznych hipogonadyzmu oznaczanie stężenia hormonów jako podstawa do ewentualnej terapii zastępczej
- tomografia rezonansu magnetycznego mięśni
- przeprowadzenie testu sprawności neuropsychologicznej i wykonanie rezonansu magnetycznego mózgu
- oznaczanie immunoglobulin w surowicy jako uzupełniającego parametru serologicznego (50% pacjentów ma obniżone stężenie IgG i/lub IgM)
- biopsja mięśni w niejasnych przypadkach.
Diagnostyka miotonii kanału chlorkowego i miotonii kanału sodowego
Miotonie kanałów chlorkowych
- Obligatoryjne elementy diagnostyki:
- badanie fizykalne:
- zjawisko rozgrzewki (warm-up phenomenon) polega na zmniejszaniu się miotonii w miarę powtarzania skurczu (np. coraz łatwiej jest choremu wyprostować rękę zaciśniętą w pięść po kilkakrotnym powtórzeniu tego ruchu)1
- testy laboratoryjne: CK i transaminazy. CK zwykle nie wzrasta więcej niż 5-krotnie
- badanie EMG w celu wykrycia serii wyładowań miotonicznych
- krótki i długi test wysiłkowy
- molekularna diagnostyka genetyczna na potrzeby diagnostyki różnicowej miotonii kanału sodowego i późniejszego poradnictwa genetycznego.
- badanie fizykalne:
- Fakultatywne elementy diagnostyki:
- w niejasnych przypadkach, molekularne wykluczenie genetyczne DM1 i DM2 i w razie potrzeby biopsja mięśni.
Miotonie kanału sodowego — paramiotonia
- Obligatoryjne elementy diagnostyki:
- badania fizykalne (paradoksalna miotonia, tj. narastająca miotonia podczas powtarzających się ruchów - odwrotność objawu rozgrzewki)
- badanie EMG z chłodzeniem kończyny
- krótki i długi test wysiłkowy
- testy laboratoryjne: CK i transaminazy. CK często wzrasta ponad 2-krotnie
- molekularna diagnostyka genetyczna ze względu na zalecenia dotyczące terapii zależnej od mutacji
- doradztwo genetyczne.
- Fakultatywne elementy diagnostyki:
- biopsja mięśnia w niejasnych przypadkach.
Miotonie kanału sodowego wrażliwe na potas
- Obligatoryjne elementy diagnostyki:
- badanie fizykalne
- badanie EMG podczas sztywności mięśni, np. w miotonii fluctuans 20 minut po zaprzestaniu aktywności fizycznej z oznakami serii wyładowań miotonicznych przy prawidłowej temperaturze
- krótki i długi test wysiłkowy
- testy laboratoryjne: CK i transaminazy
- molekularna diagnostyka genetyczna i poradnictwo genetyczne.
- Fakultatywne elementy diagnostyki:
- biopsja mięśni w przypadku niejasnych wyników badań genetycznych
- w przesłości wykonywano testy obciążenia potasem, które praktycznie przestały być zalecane w dobie diagnostyki genetycznej.
Diagnostyka dyskaliemicznych porażeń okresowych
- Obligatoryjne elementy diagnostyki:
- oznaczanie stężenia potasu w surowicy (kilkakrotnie w okresie międzynapadowym i, jeśli to możliwe, podczas napadu porażenia)
- EKG spoczynkowe w celu wykluczenia zespołu długiego QT i komorowych zaburzeń rytmu serca
- badanie EMG (dowody aktywności miotonicznej przemawiają za hiper- i przeciwko hipokaliemicznej postaci porażenia)
- krótki i długi test wysiłkowy
- testy laboratoryjne: Oznaczanie CK i transaminaz. Aktywność CK często wzrasta ponad dwukrotnie
- molekularna diagnostyka genetyczna w SCN4A i KCNJ2 (diagnostyka różnicowa: hiperkaliemiczne porażenie okresowe w zespole Andersena, patrz niżej). Należy zapewnić poradnictwo genetyczne w celu wyjaśnienia wyników molekularnych badań genetycznych.
- Fakultatywne elementy diagnostyki:
- holter EKG i próba wysiłkowa EKG w celu wykluczenia skupisk arytmii komorowych
- biopsja mięśnia w niejasnych przypadkach.
Wywiad lekarski
- Osłabienie mięśni, ból mięśni, sztywność mięśni:
- lokalizacja (pomocne może być narysowanie przez pacjenta schematu ciała):
- w miopatiach proksymalne segmenty kończyn są zwykle bardziej dotknięte niż dystalne.
- zajęte mięśnie lub grupy mięśni
- przebieg czasowy (ataki napadowe, powoli postępujące, stałe, zależne od obciążenia)
- charakter bólu: ból mięśni, skurcze, pieczenie
- czynniki nasilające dolegliwości: np. praca mięśni.
- lokalizacja (pomocne może być narysowanie przez pacjenta schematu ciała):
- Fascykulacje, skurcze mięśni.
- Dysfagia.
- Kołatanie serca.
- Zaburzenia widzenia.
- Niedosłuch.
- Zaburzenia endokrynologiczne.
- Wywiad rodzinny.
Badanie fizykalne
- Obserwacja:
- zanik w dystrofiach miotonicznych, przerost w kanałopatiach (w razie potrzeby pomiar obwodu mięśni)
- fascykulacje
- osłabiona mimika
- opadające powieki
- hipowentylacja
- wtórne zmiany szkieletowe (np. lordoza, skolioza).
- Palpacja:
- bolesność uciskowa mięśni brzucha.
- Badania czynnościowe:
- testy siły mięśniowej
- przysiad
- chód na pięcie/palcach
- zjawiska miotoniczne (np. miotonia chwytania, miotonia zamykania oczu, miotonia perkusyjna - opukiwanie powoduje skurcz mięśnia).
- Dyzartria:
- z zajęciem jamy ustno-gardłowej.
Badania uzupełniające w gabinecie lekarza rodzinnego
Badania laboratoryjne
- CK:
- prosty test stopnia rozpadu komórek
- zasadniczo Ponad 10-krotny wzrost wskazuje na pierwotną przyczynę miogenną (w przypadku przyczyny neurogennej często występuje niewielki wzrost CK)
- zakres podwyższenia CK różni się znacznie w różnych miopatiach, w niektórych miopatiach wrodzonych może być ono również prawidłowe lub tylko nieznacznie podwyższone.
- Nawet w obrębie zdefiniowanej miopatii podwyższenie CK jest bardzo zmienne.
EKG, Holter EKG
- Wykrywanie zaburzeń przewodzenia i arytmii w przebiegu kardiomiopatii.
Diagnostyka specjalistyczna
Molekularne badania genetyczne
- Niezbędny element diagnostyki - skierowanie do specjalisty jak najwcześniej w przypadku podejrzenia miopatii.
- W przypadku klinicznie charakterystycznego obrazu wystarczający może być badanie jednego genu.
- Przy fenotypowo niewyjaśnionych miopatiach, szybkie i opłacalne badanie licznych genów przy użyciu metod o wysokiej przepustowości (sekwencjonowanie nowej generacji, Next Generation Sequencing, NGS).
- Niewielka ilość krwi pobranej na EDTA wystarcza do analizy.
- W związku z rozwojem badań genetycznych biopsja mięśni często nie jest konieczna.
EMG (elektromiografia)
- U wszystkich pacjentów z podejrzeniem miopatii należy przeprowadzić EMG:
- różnicowanie procesów neurogennych od miopatycznych
- identyfikacja miotonii.
RM
- Najważniejsza procedura obrazowania chorób mięśni.
- Poszukiwanie zmian strukturalnych.
- Ocena wzorca zajęcia.
- Lokalizacja odpowiedniego miejsca do biopsji mięśnia.
- Jedna z metod diagnostyki kardiomiopatii.
TK
- Alternatywa przy przeciwwskazaniach do RM.
Biopsja mięśnia
- W przypadku miopatii dziedzicznych często nie jest to konieczn, ponieważ diagnozę można postawić na podstawie badań genetycznych.
- Wskazania w przypadku braku możliwości postawienia rozpoznania na podstawie wyników badań genetycznych.
- Wykonanie w specjalistycznym ośrodku.
Echokardiografia
- Echokardiograficzna ocena czynności komór w kardiomiopatii.
Spirometria
- Ocena czynności płuc w związku z osłabieniem siły mięśni oddechowych.
- Szczególnie ważne jest określenie natężonej pojemności życiowej (FVC).
Koordynacja postępowania
- Wstępna diagnoza przez lekarza rodzinnego:
- wywiad lekarski
- badanie fizykalne
- oznaczenie CK.
- Dalsza diagnostyka prowadzona przez neurologa.
- Wyjaśnienie trudnych diagnostycznie przypadków przez kliniki neurologiczne (w tym biopsja mięśnia w razie konieczności). W niektórych przypadkach konieczne może być skierowanie pacjenta do specjalistycznej kliniki już na etapie wstępnego rozpoznania celem wykonania szczegółowych badań trudno dostępnych w warunkach ambulatoryjnych.
- Poradnictwo genetyczne z udziałem genetyka.
Diagnostyka różnicowa
Dystrofie mięśniowe
- Rodzinne postacie chorób mięśni, które patologiczno-anatomicznie charakteryzują się zwyrodnieniem tkanki mięśniowej i przekształceniem komórek mięśniowych w tłuszcz i tkankę łączną.
- Klinicznie charakteryzują się postępującym osłabieniem mięśni.
Dystrofia mięśniowa Duchenne'a
- Najczęstsza miopatia dziedziczna.
- Dziedziczenie recesywne sprzężone z chromosomem X:
- dlatego schorzenie dotyka płci męskiej.
- 2/3 odziedziczone po matce, 1/3 nowe mutacje.
- Zapadalność wynosi 1 na 3500 nowo narodzonych chłopców.
- Początek choroby z osłabieniem mięśni miednicy między 2 a 4 rokiem życia:
- problemy z siadaniem, wchodzeniem po schodach.
- W dalszym przebiegu choroby osłabienie mięśni barku i ramienia, a ostatecznie mięśni dystalnych.
- Postępująca utrata siły:
- w wieku 9 lat pacjenci często poruszają sie na wózku inwalidzkim.
- Śmierć często w trzeciej dekadzie życia.
Dystrofia mięśniowa Beckera
- Znacznie rzadsza niż dystrofia mięśniowa Duchenne'a:
- zapadalność wynosi 1:27 000 nowo narodzonych chłopców.
- Również recesywne dziedziczenie sprzężone z chromosomem X.
- Łagodniejszy przebieg choroby.
- Klinicznie większa zmienność niż w przypadku dystrofii mięśniowej Duchenne'a.
- Początek choroby 5–20. roku życia.
- Początkowo zajmuje mięśnie szkieletowe, w dalszym etapie także mięsień sercowy - prowadząc do kardiomiopatii:
- pacjenci mogą osiągnąć bardziej zaawansowany wiek
- śmierć najczęściej w 5–6 dekadzie życia.
- Kardiomiopatia często staje się w przebiegu wiodąca i decyduje o rokowaniu.
Genetyka i diagnostyka dystrofii mięśniowych Duchenne'a i Beckera
- Dystrofie mięśniowe Duchenne'a i Beckera są spowodowane defektami genu dystrofiny.
- Dystrofina jest składnikiem cytoszkieletu mięśniowego.
- Choroby spowodowane dziedziczeniem sprzężonym z chromosomem X występują prawie wyłącznie u mężczyzn:
- kobiety są nosicielkami
- w rzadkich przypadkach kobiety prezentują objawy łagodnych miopatii.
- Uszkodzenia genu dystrofiny:
- 60–70% delecji
- 5–10% duplikacji
- 30% mutacji punktowych.
- Dystrofia mięśniowa Duchenne'a jest spowodowana defektami (zwykle delecjami) z całkowitą lub prawie całkowitą utratą białka.
- Dystrofia mięśniowa Beckera jest spowodowana defektami z wadliwym tworzeniem dystrofiny.
- Molekularna diagnostyka genetyczna zwykle dotyczy jednej z poniższych kwestii:
- diagnostyki różnicowej pacjentów
- diagnozowania heterozygot wśród żeńskich krewnych pacjentów
- diagnostyki prenatalnej u kobiet z wysokim ryzykiem genetycznym.
- W 70% przypadków diagnoza polega na identyfikacji wady genetycznej.
- Jeśli nie można wykryć żadnych zmian, w celu dalszej diagnostyki należy wykonać biopsję mięśnia.
Dystrofia mięśniowa twarzowo-łopatkowo-ramieniowa
- Częstość występowania:
- druga najczęstsza dystrofia mięśniowa u dorosłych i trzecia najczęstsza w populacji ogólnej.2
- Początek głównie w 2–3 dekadzie życia.
- Objawy i dolegliwości:
- początek dotyczy mięśni twarzy, a także osłabienie mięśni w okolicy obręczy barkowej i ramion
- w dalszym etapie możliwe zajęcie mięśni miednicy, nóg i tułowia
- objawy nierzadko asymetryczne
- dolegliwościom często towarzyszy ból
- w przebiegu schorzenia mogą występować niedosłuch odbiorczy i kardiomiopatie
- bezobjawowa mikroangiopatia siatkówki
- w rzadkich przypadkach dochodzi do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (upośledzenie umysłowe, padaczka).3
Genetyka i diagnostyka
- Rozwój dystrofii mięśniowej twarzowo-łopatkowo-ramieniowej wynika z delecji w dystalnej części chromosomu 4 (4q35).
- Delecja w regionie powtarzających się jednostek DNA (fragmenty D4Z4 lub Kpn1):
- zdrowe osoby mają więcej niż 10 takich jednostek
- dystrofia mięśniowa twarzowo-łopatkowo-ramieniowa w 10 lub mniej jednostkach
- istnieje korelacja między wielkością delecji a ciężkością choroby.
- W przypadku negatywnej analizy genów wskazana biopsja mięśnia
Dystrofia obręczy kończyn (miednicy i obręczy barkowej)
- Grupa chorób o podobnych cechach klinicznych:
- osłabienie mięśni obręczy miednicy
- osłabienie mięśni obręczy barkowej.
Genetyka i diagnostyka
- Zarówno dziedziczenie autosomalne recesywne i autosomalne dominujące.
- Podobne fenotypy mogą być powodowane przez różne defekty genów i białek.
- Określenie wady genetycznej za pomocą molekularnego badania genetycznego.
- W przypadku podejrzenia dystrofii obręczy kończyny — rutynowe wykonywanie biopsji mięśnia.
Dystrofie miotoniczne
- Dziedziczone autosomalnie dominująco wieloukładowe choroby, których głównymi objawami są dystalnie zaakcentowane osłabienie mięśni (typ I) lub proksymalnie zaakcentowane osłabienie mięśni (typ II), miotonia i zaćma.
- Choroba miotoniczna mięśni charakteryzuje się upośledzonym rozluźnieniem mięśni.
Dystrofia miotoniczna typu I i II
- Kliniczna manifestacja dystrofii miotonicznych poprzez połączenie osłabienia mięśni spowodowanego dystrofią mięśniową i miotonii spowodowanej zmienioną stabilnością błony włókna mięśniowego.
- Często objawy pozamięśniowe, wielosystemowe zmiany:
- zaćma:
- coroczne badania okulistyczne pod kątem rozwoju zaćmy
- zaburzenia endokrynologiczne (cukrzyca, niedoczynność tarczycy)
- hipogonadyzm
- kardiomiopatie, zaburzenia przewodzenia:
- badania kardiologiczne co pół roku w celu szybkiego wykrycia arytmii serca albo (rzadziej) kardiomiopatii, względnie oceny wskazań do profilaktycznego wszczepienia rozrusznika serca
- choroba ośrodkowego układu nerwowego:
- upośledzenie funkcji poznawczych
- senność w ciągu dnia
- polineuropatia obwodowa.
- zaćma:
- Rozróżnia się:
- dystrofię miotoniczną typu I (choroba Curschmanna-Steinerta)
- dystrofię miotoniczną typu II (proksymalna miopatia miotoniczna/proximal myotonic myopathy — PROMM).
- Podsumowując, dystrofia miotoniczna typu I i II są najczęstszymi chorobami mięśni w wieku dorosłym w Europie.
- Chorobowość wynosi 5.5/100.000.
- Przebieg dystrofii miotonicznej typu II jest łagodniejszy niż w przypadku typu I.
- Początek dystrofii miotonicznej typu I:
- objawy mogą wystąpić we wczesnym dzieciństwie
- objawy pojawiają się zwykle w wieku 20-30 lat, choć czasem występują dopiero w wieku dojrzałym.
- Początek dystrofii miotonicznej typu II:
- zazwyczaj pomiędzy 20. i 50. rokiem życia.
Genetyka i diagnostyka dystrofii miotonicznej I
- Dziedziczenie autosomalne dominujące.
- Lokalizacja genu dystrofii miotonicznej na chromosomie 19.
- Produkt genu kinazy białkowej dystrofii miotonicznej (DMPK).
- Podstawą dystrofii miotonicznej typu I jest niestabilna ekspansja tripletu CTG (C = cytozyna, T = tymina, G = guanina) w regionie genu kinazy białkowej dystrofii miotoniczej (gen DMPK) na chromosomie 19q13.
- Inne choroby neurodegeneracyjne również wynikają z odpowiednich ekspansji trinukleotydów.4
- Zdrowe osoby z 5 do 37 kopiami CTG.
- Przy >50 powtórzeniach rozwój dystrofii miotonicznej.
- Korelacja między liczbą powtórzeń CTG a ciężkością choroby5:
- przy 50–150 powtórzeniach łagodna postać
- przy 100–1000 klasyczna dystrofia miotoniczna
- przy >1000 powtórzeń ciężka choroba wrodzona (wrodzona dystrofia miotoniczna).
- Zasada przewidywania genetycznego:
- kolejne pokolenie wykazuje cięższy przebieg kliniczny z wyższą liczbą trinukleotydów.
- Diagnoza opiera się na obrazie klinicznym, wynikach EMG oraz diagnozie genetycznej.
Genetyka i diagnostyka dystrofii miotonicznej II (PROMM)
- Dziedziczenie autosomalne dominujące.
- Defekt zlokalizowany na chromosomie 3.
- Również w dystrofii miotonicznej II ekspansja powtórzeń sekwencji zasad:
- ekspansja czterozasadowych powtórzeń (CCTG).
- U osób zdrowych mniej niż 30 powtórzeń.6
- Przy dystrofii miotonicznej 55–11 000 powtórzeń.6
- Jak dotąd brak wyraźnych dowodów na antycypację lub formę wrodzoną.6
- Rozpoznanie na podstawie obrazu klinicznego, EMG i diagnostyki genetycznej.
Niedystroficzne miotonie
- Definicja:
- dziedziczne zaburzenia mięśniowego kanału chlorkowego lub sodowego związane z nadpobudliwością lub zbyt niską pobudliwością mięśniowych błon komórkowych.
- Klasyfikacja:
- kanałopatie chlorkowe:
- miotonia wrodzona Thomsena
- miotonia wrodzona Beckera
- kanałopatie sodowe:
- paramiotonia wrodzona
- paramiotonia wrodzona
- hiperkaliemiczne porażenie okresowe
- miotonia fluctuans
- miotonia permanens
- miotonia wrażliwa na acetazolamid.
- kanałopatie chlorkowe:
Miotonia wrodzona Thomsena/miotonia wrodzona Beckera
- Dwie postacie miotonii wrodzonej:
- postać autosomalna dominująca (typ Thomsena)
- postać autosomalna recesywna (typ Beckera).
- Początek choroby:
- w typie Thomsena we wczesnym dzieciństwie
- w typie Beckera między 10 a 14 (do 30) rokiem życia.
- Obraz kliniczny:
- wyraźna reakcja miotoniczna podczas skurczów dowolnych i przy opukiwaniu mięśnia
- przy miotonii wrodzonej Beckera również przejściowe zaburzenie skurczu mięśni z przejściowym osłabieniem
- charakterystyczne zjawisko rozgrzewki:
- złagodzenie miotonii poprzez powtarzanie ruchów
- atletyczna budowa ciała, prawie bez zaników mięśni w przeciwieństwie do dystrofii miotonicznej
- siła mięśni jest zwykle prawidłowa:
- w miotonii wrodzonej typu Beckera mogą wystąpić niedowłady dystalne.
Genetyka i diagnostyka
- Wada genetyczna na chromosomie 7.
- Mutacje punktowe lub delecje w genie mięśniowego kanału chlorkowego 1 (CICN1).
- Oba warianty miotonii wrodzonej są spowodowane zmianami w tym samym genie.
- Zakłócenie transportu chlorków przez błonę komórkową prowadzi do przedłużonej depolaryzacji błony i miotonii.
- Diagnostyka:
- głównie na podstawie typowego obrazu klinicznego i wyników EMG
- obowiązkowa diagnostyka genetyczna, w przypadku podejrzenia kanałopatii sodowej.
Porażenia okresowe
- Definicja:
- okresowe porażenia charakteryzują się atakami paraliżu spowodowanymi przejściowym brakiem pobudliwości błony mięśni szkieletowych.
- Klasyfikacja dyskaliemicznych porażeń okresowych:
- hiperkaliemiczne porażenie okresowe z miotonią lub bez miotonii
- okresowy paraliż hipokaliemiczny:
- rodzinne okresowe porażenie hipokaliemiczne
- rodzinne okresowe porażenie normokaliemiczne
- zespół Andersen-Tawila.
- Są to dziedziczne choroby kanałów jonowych.
- Patofizjologiczne osłabienie mięśni spowodowane utrzymującą się depolaryzacją błon włókien mięśniowych.
- Potencjalnie arytmia z atakiem paraliżu spowodowana wyraźną hiperkaliemią lub hipokaliemią.
- Do najczęściej spotykanych należą:
- okresowy paraliż hiperkaliemiczny
- okresowy paraliż hipokaliemiczny.
Genetyka i diagnostyka
- Dziedziczenie autosomalne dominujące:
- mutacje w genie kanału sodowego (chromosom 17)
- mutacje w genie kanału potasowego.
- Diagnostyka:
- oznaczanie stężenia potasu w surowicy (pomiędzy napadami paraliżu i podczas nich) i CK (często podwyższone)
- EKG spoczynkowe i holter EKG w celu wykluczenia zespołu długiego QT
- EMG
- molekularna diagnostyka genetyczna.
Inne dziedziczne dystrofie mięśniowe
Dystalne dystrofie mięśniowe — charakteryzujące się głównie dystalnym niedowładem7
- Dziedziczna miopatia wtrętowa:
- biopsja mięśnia pozwala wykryć wtręty we włóknach mięśniowych („wakuole z obwódką”)
- akumulacja w jądrze lub cytoplazmie.
- Dystrofia mięśniowa postępująca (DMP):
- zaczyna się dystalnie w dłoniach i przedramionach
- stopniowe zajęcie innych mięśni
- wada genu zlokalizowana na chromosomie 2p13.
- Piszczelowa dystrofia mięśniowa:
- większa chorobowość w Finlandii, ale występuje również poza Europą Północną
- początek dotyczy mięśni podudzi
- wada genu zlokalizowana na chromosomie 2q31.
Dystrofia oczno-gardłowa
- Choroba zwykle zaczyna się od opadania powieki, później pojawia się oftalmoplegia.
- Możliwa dysfagia i późniejszy niedowład kończyn są możliwe.
- Jest spowodowana ekspansją GCG.
- Może być dziedziczona w sposób autosomalny dominujący i autosomalny recesywny.8
- Diagnostyka: molekularne badanie genetyczne, biopsja mięśnia jest elementem diagnostyki różnicowej.
Informacje dla pacjentów
Materiały edukacyjne dla pacjentów
Źródła
Piśmiennictwo
- Ostrowska M. Miotonia – praktyczna diagnostyka różnicowa www.mp.pl
- Tawil R, Figlewicz DA, Griggs RC, Weiffenbach B. Facioscapulohumeral dystrophy: a novel distinct regional myopathy with a novel molecular pathogenesis. Ann Neurol 1998; 43: 279-82. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Funakoshi M, Goto K, Arahata K. Epilepsy and mental retardation in a subset of early onset 4q35-facioscapulohumeral muscular dystrophy. Neurology 1998; 50: 1791 - 4. PubMed
- Cummings CJ, Zoghbi HY. Trinucleotide repeats: mechanisms and pathophysiology. Annu Rev Genomics Hum Genet 2000; 1: 281 - 328. PubMed
- Gennarelli M, Novelli G, Bassi FA, Martorell L, Cornet M, Menegazzo E et al. Prediction of myotonic dystrophy clinical severity based on the number of intragenic CTGn trinucleotide repeats. Am J Med Genet 1996; 65: 342-7. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Meola G, Cardani R. Myotonic Dystrophy Type 2: An Update on Clinical Aspects, Genetic and Pathomolecular Mechanism. J Neuromuscul Dis 2015; 2: S59-S71. doi:10.3233/JND-150088 DOI
- Udd B, Griggs R. Distal myopathies. Curr Opin Neurol 2001; 14: 561 - 6. PubMed
- Brais B, Bouchard JP, Xie YG, Rochefort DL, Chretien N, Tome FM et al. Short GCG expansions in the PABP2 gene cause oculopharyngeal muscular dystrophy. Nat Genet 1998; 18: 164-7. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Opracowanie
- Mateusz Szmidt (recenzent)
- Sławomir Chlabicz (redaktor)
- Michael Handke (recenzent/redaktor)