Regional content

Content

Informacje ogólne

Definicja

• Stan zapalny woreczka łzowegoz zalegającym w woreczku zakażonym płynem, zazwyczaj związany z niedrożnością przewodu nosowo-łzowego.¹

Epidemiologia

• Występowanie głównie u małych dzieci oraz u osób w wieku 60-70 lat.²
• Występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn.²

Etiologia i patogeneza

• Ostre zapalenie woreczka łzowego spowodowane jest infekcją gronkowcami, bakteriami z rodzaju Pseudomonas lub E. coli.
• Zazwyczaj jest to wynik niedrożności przewodu nosowo-łzowego.
  
  • Nagromadzona wydzielina jako pożywka dla bakterii.
• Rzadko konsekwencja powikłanego zapalenia zatok.
• W rzadkich przypadkach niedrożność spowodowana jest kamieniami dróg łzowych.
• Przetrwanie zastawki Hasnera we wrodzonej niedrożności przewodu nosowo-łzowego.

Czynniki predysponujące

• Wąska twarz i w konsekwencji wąskie kanaliki łzowe.²

ICD-10

• H04 Patologie układu łzowego.
  • H04.3 Zapalenie dróg łzowych ostre i nieokreślone.

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

• Mocno zaczerwieniony, często bardzo bolesny obrzęk w okolicy brzegu przyśrodkowego powieki, niekiedy z wypływem ropnej wydzieliny z punktów łzowych (test Westa dodatni).

Diagnostyka różnicowa

• Ropowica oczodołu.

Wywiad lekarski

• Najczęściej jednostronnie.
• Obrzęk, ból, zaczerwienienie.
  

  Zapalenie woreczka łzowego
• W stanach przewlekłych łzawienie może być jedynym objawem.

Badanie przedmiotowe

• Objawy zapalenia w okolicy woreczka łzowego: ból, obrzęk, zaczerwienienie, wzmożone ucieplenie.
• Dodatni test Westa: wypływ ropnej lub śluzowo-ropnej wydzieliny przy ucisku punktu łzowego.

Badania uzupełniające w gabinecie lekarza rodzinnego

• Rzadko konieczne.
• Ustalenie etiologii możliwe poprzez pobranie wymazu z zajętej tkanki (wykonanie posiewu w chorobach okulistycznych jest badaniem spoza koszyka lekarza POZ).
• Jeśli w ostrym zapaleniu woreczka łzowego nie dojdzie do opróżnienia dróg łzowych z ropnej wydzieliny, można podjąć próbę usunięcia jej poprzez ucisk woreczka łzowego z równoczesnym usuwaniem/zbieraniem wydzieliny na wacik/wymazówkę.

Wskazania do skierowania do specjalisty

• Noworodki powinny być leczone przez okulistów dziecięcych. 
• Skierowanie do szpitala na dożylną antybiotykoterapię w przypadku ciężkiej infekcji, ropowicy lub ropnia.

Leczenie

Cele leczenia

• Eliminacja zakażenia.
• Zapobieganie powikłaniom.

Ogólne informacje o leczeniu

• Ostre zapalenie woreczka łzowego u dzieci wymaga natychmiastowego leczenia, aby uniknąć ropowicy oczodołu.
• Nie należy podawać antybiotyków:
  • U dzieci poniżej 2. roku życia z samym łzawieniem lub surowiczą wydzieliną bez objawów zakażenia.
  • Należy poczekać na ewentualne samoistne otwarcie się kanalika łzowego. Substancję śluzową można "wymasować" z woreczka łzowego.

Zalecenia dla pacjentów

• Ciepły kompres w celu złagodzenia ewentualnego bólu spowodowanego zatkaniem kanalika łzowego.²
• Delikatny masaż woreczka łzowego.

Farmakoterapia

Antybiotykoterapia

• U noworodków leczenie prowadzone jest przez okulistów dziecięcych lub pediatrów z doświadczeniem w leczeniu zapalenia woreczka łzowego.
• Niepowikłane zapalenie woreczka łzowego u pacjenta w dobrym stanie ogólnym:
  • antybiotyk doustny, np. amoksycylina/kwas klawulanowy.²
• Zapalenie woreczka łzowego z zajęciem oczodołów, ropowicą lub ropniem:
  • antybiotyk dożylny, np. ceftriakson.²

Inne możliwości terapeutyczne

Leczenie chirurgiczne w przypadkach przewlekłych

• Dacryocystorhinostomia jako opcja terapeutyczna (obecnie rzadko wykonywana).
• Utworzenie trwałego zespolenia pomiędzy woreczkiem łzowym a jamą nosową na poziomie przewodu nosowego środkowego.

Wrodzona niedrożność przewodu nosowo-łzowego i zapalenie woreczka łzowego

• Zwykle spowodowane przetrwałą zastawką Hasnera, zamykającą przewód łzowy. Udrażnia się ona jednak samoistnie u większości dzieci w ciągu pierwszych 2 lat życia.
• Próba udrożnienia dróg łzowych w etapach:
  
  1. masaż woreczka łzowego po przeszkoleniu przez personel medyczny
  2. sondowanie dróg łzowych i płukanie woreczka łzowego
  3. ewentualnie chirurgiczne: zespolenie błony śluzowej woreczka łzowego z błoną śluzową nosa.

Zapobieganie

• Regularne płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej.
• Regularne stosowanie ciepłych okładów.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

• Zwężony kanalik łzowy u dzieci rzadko jest powodem zakażenia i u większości udrażnia się całkowicie samoistnie w ciągu pierwszych 2 lat życia.
• U starszych pacjentów występują zarówno ostre, jak i przewlekłe zakażenia, które jednak rzadko prowadzą do powikłań.
• Jeśli zapalenie woreczka łzowego nawraca, pacjenci powinni mieć wykonane badanie okulistyczne, aby ocenić konieczność wykonania zabiegu operacyjnego.

Powikłania

• Ropowica oczodołu, zwłaszcza u dzieci.

Rokowanie

• Częste nawroty.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Medibas

• Choroby przewodów łzowych i gruczołów łzowych.