Złamania obojczyka występują często, zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Ponad połowa złamań jest rozpoznawana u dzieci poniżej 12. roku życia. 80% wszystkich złamań dotyczy środkowej jednej trzeciej obojczyka, 15% zewnętrznej (dalszej) jednej trzeciej, a 5% wewnętrznej (przyśrodkowej) jednej trzeciej. Złamania obojczyka mogą być skutkiem bezpośredniego uderzenia w obojczyk, uderzenia z boku w ramię lub upadku. U dorosłych złamanie obojczyka wymaga zadziałania większej siły. Złamanie u dorosłego goi się wolniej niż u dziecka, a ryzyko powikłań jest większe.
Leczenie
Złamania obojczyka zwykle nie są operowane, wystarczy unieruchomienie ramienia w temblaku przez kilka tygodni (leczenie zachowawcze). Operacja jest często konieczna, jeśli w wyniku złamania kość skróciła się o więcej niż 15 mm, jeśli odległość między końcami złamania jest zbyt duża, jeśli złamanie obejmuje trzy lub więcej odłamów lub jeśli bez interwencji chirurgicznej kość zrosłaby się w nieprawidłowym ustawieniu. Operacja może być również konieczna, jeśli w wyniku złamania uszkodzone zostały naczynia krwionośne, nerwy lub tkanka płucna. Z reguły to specjalista (chirurg ortopeda) decyduje, czy i jak najlepiej operować.
U większości pacjentów efektem zabiegu operacyjnego jest prawidłowe nastawienie złamania.
Utrzymujące się dolegliwości
Niektórzy pacjenci po zakończeniu leczenia zachowawczego zgłaszają utrzymujące się dolegliwości, ale nie zawsze wymagają one leczenia. U nawet dwóch trzecich pacjentów po wygojeniu obręcz barkowa jest nieznacznie skrócona, ale najczęściej nie powoduje to żadnego upośledzenia funkcji.
Niecałkowite zagojenie albo tzw. staw rzekomy (zaburzenie zrostu złamanej kości) występuje u około 6% pacjentów.
Jeśli obojczyk skrócił się o więcej niż 15–20mm, jeśli występuje znaczna deformacja, a także, jeśli obojczyk wystaje do przodu, zwykle zaleca się operację, w przypadku gdy u pacjenta występują znaczące dolegliwości, takie jak ból, osłabienie, wystający bark, ograniczona ruchomość, drętwienie/mrowienie w kończynach górnych lub w przypadku defektów kosmetycznych.
Podobnie jak w przypadku wszystkich operacji, możliwe powikłania obejmują zakażenie, uszkodzenie nerwów (uszkodzenie splotu nerwowego) i nieprawidłowe wygojenie mimo operacji. Zabiegi wykonywane są w szpitalach ortopedycznych specjalizujących się w chirurgicznym leczeniu złamań kości. W trakcie operacji przecina się nieprawidłowy zrost (osteotomia), koryguje nieprawidłowe ustawienie, a następnie stabilizuje nowe miejsce zespolenia za pomocą blaszek i śrub (osteosynteza).
Dodatkowe informacje
- Złamanie obojczyka
- Złamanie obojczyka — informacje dla lekarzy
Autorzy
- Anna Zwierzchowska, lekarz, Kraków (recenzent)
- Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema
Link lists
Authors
Previous authors
Updates
Gallery
Snomed
References
Based on professional document Złamanie obojczyka. References are shown below.
- Kleinhenz BP. Clavicle fractures. Medscape, last updated Jan 14, 2019. emedicine.medscape.com
- Allman FL Jr. Fractures and ligamentous injuries of the clavicle and its articulation. J Bone Joint Surg Am 1967; 49: 774-84. PubMed
- Nordqvist A, Petersson CJ, Redlund-Johnell I. Mid-clavicle fractures in adults: end result study after conservative treatment. J Orthop Trauma 1998; 12: 572-6. PubMed
- Pecci M, Kreher JB. Clavicle fractures. Am Fam Physician 2008; 77: 65-70. PubMed
- Nowak J, Mallmin H, Larsson S. The aetiology and epidemiology of clavicular fractures. A prospective study during a two-year period in Uppsala, Sweden. Injury 2000; 31: 353-8. PubMed
- McKoy BE, Bensen CV, Hartsock LA. Fractures about the shoulder: conservative management. Orthop Clin North Am 2000; 31: 205-16. PubMed
- Grassi FA, Tajana MS, D'Angelo F. Management of midclavicular fractures: comparison between nonoperative treatment and open intramedullary fixation in 80 patients. J Trauma 2001; 50(6): 1096-100. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Lenza M, Belloti JC, Andriolo RB, et al. Conservative interventions for treating middle third clavicle fractures in adolescents and adults. Cochrane Database Syst Rev 2014. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Nowak J, Holgersson M, Larsson S. Sequelae from clavicular fractures are common: a prospective study of 222 patients. Acta Orthop 2005; 76: 496-502. PubMed
- Neer CS. Nonunion of the clavicle.. J Am Med Assoc 1960; 172: 1006-11. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Pujalte GG, Housner JA. Management of clavicle fractures. Curr Sports Med Rep 2008; 7(5): 275-80. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Low AK, Duckworth DG, Bokor DJ. Operative outcome of displaced medial-end clavicle fractures in adults. J Shoulder Elbow Surg 2008; 17(5): 751-4. www.ncbi.nlm.nih.gov
- McKee MD. Clavicle fractures in 2010: sling/swathe or open reduction and internal fixation? Orthop Clin North Am 2010; 41: 225-31. PubMed
- Potter JM, et al. Does delay matter? The restoration of objectively measured shoulder strength and patient-oriented outcome after immediate fixation versus delayed reconstruction of displaced midshaft fractures of the clavicle. J Shoulder Elbow Surg 2007; 16: 514-8. PubMed
- Murray IR, Foster CJ, Eros A, et al. Risk factors for nonunion after nonoperative treatment of displaced midshaft fractures of the clavicle. J Bone Joint Surg Am 2013; 95(13): 1153-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
- McKee RC, Whelan DB, Schemitsch EH, et al. Operative versus nonoperative care of displaced midshaft clavicular fractures: a meta-analysis of randomized clinical trials. J Bone Joint Surg Am 2012; 94(8): 675-84. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Hillen RJ, et al. Malunion after midshaft clavicle fractures in adults. Acta Orthop 2010; 81: 273-9. PubMed