Złamanie obojczyka, powikłania

Złamania obojczyka zdarzają się często i u większości pacjentów goją się bez problemów. Niekiedy proces gojenia się przeciąga albo dochodzi do powstania deformacji. W rzadkich przypadkach w wyniku złamania może również dojść do uszkodzenia naczyń krwionośnych, nerwów lub płuc. W takich przypadkach wykonuje się operację.

Złamania obojczyka występują często, zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Ponad połowa złamań jest rozpoznawana u dzieci poniżej 12. roku życia. 80% wszystkich złamań dotyczy środkowej jednej trzeciej obojczyka, 15% zewnętrznej (dalszej) jednej trzeciej, a 5% wewnętrznej (przyśrodkowej) jednej trzeciej. Złamania obojczyka mogą być skutkiem bezpośredniego uderzenia w obojczyk, uderzenia z boku w ramię lub upadku. U dorosłych złamanie obojczyka wymaga zadziałania większej siły. Złamanie u dorosłego goi się wolniej niż u dziecka, a ryzyko powikłań jest większe.

Leczenie

Złamania obojczyka zwykle nie są operowane, wystarczy unieruchomienie ramienia w temblaku przez kilka tygodni (leczenie zachowawcze). Operacja jest często konieczna, jeśli w wyniku złamania kość skróciła się o więcej niż 15 mm, jeśli odległość między końcami złamania jest zbyt duża, jeśli złamanie obejmuje trzy lub więcej odłamów lub jeśli bez interwencji chirurgicznej kość zrosłaby się w nieprawidłowym ustawieniu. Operacja może być również konieczna, jeśli w wyniku złamania uszkodzone zostały naczynia krwionośne, nerwy lub tkanka płucna. Z reguły to specjalista (chirurg ortopeda) decyduje, czy i jak najlepiej operować.

U większości pacjentów efektem zabiegu operacyjnego jest prawidłowe nastawienie złamania.

Utrzymujące się dolegliwości

Niektórzy pacjenci po zakończeniu leczenia zachowawczego zgłaszają utrzymujące się dolegliwości, ale nie zawsze wymagają one leczenia. U nawet dwóch trzecich pacjentów po wygojeniu obręcz barkowa jest nieznacznie skrócona, ale najczęściej nie powoduje to żadnego upośledzenia funkcji.

Niecałkowite zagojenie albo tzw. staw rzekomy (zaburzenie zrostu złamanej kości) występuje u około 6% pacjentów.

Jeśli obojczyk skrócił się o więcej niż 15–20mm, jeśli występuje znaczna deformacja, a także, jeśli obojczyk wystaje do przodu, zwykle zaleca się operację, w przypadku gdy u pacjenta występują znaczące dolegliwości, takie jak ból, osłabienie, wystający bark, ograniczona ruchomość, drętwienie/mrowienie w kończynach górnych lub w przypadku defektów kosmetycznych.

Podobnie jak w przypadku wszystkich operacji, możliwe powikłania obejmują zakażenie, uszkodzenie nerwów (uszkodzenie splotu nerwowego) i nieprawidłowe wygojenie mimo operacji. Zabiegi wykonywane są w szpitalach ortopedycznych specjalizujących się w chirurgicznym leczeniu złamań kości. W trakcie operacji przecina się nieprawidłowy zrost (osteotomia), koryguje nieprawidłowe ustawienie, a następnie stabilizuje nowe miejsce zespolenia za pomocą blaszek i śrub (osteosynteza).

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Anna Zwierzchowska, lekarz, Kraków (recenzent)
  • Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Złamanie obojczyka. References are shown below.

  1. Kleinhenz BP. Clavicle fractures. Medscape, last updated Jan 14, 2019. emedicine.medscape.com
  2. Allman FL Jr. Fractures and ligamentous injuries of the clavicle and its articulation. J Bone Joint Surg Am 1967; 49: 774-84. PubMed
  3. Nordqvist A, Petersson CJ, Redlund-Johnell I. Mid-clavicle fractures in adults: end result study after conservative treatment. J Orthop Trauma 1998; 12: 572-6. PubMed
  4. Pecci M, Kreher JB. Clavicle fractures. Am Fam Physician 2008; 77: 65-70. PubMed
  5. Nowak J, Mallmin H, Larsson S. The aetiology and epidemiology of clavicular fractures. A prospective study during a two-year period in Uppsala, Sweden. Injury 2000; 31: 353-8. PubMed
  6. McKoy BE, Bensen CV, Hartsock LA. Fractures about the shoulder: conservative management. Orthop Clin North Am 2000; 31: 205-16. PubMed
  7. Grassi FA, Tajana MS, D'Angelo F. Management of midclavicular fractures: comparison between nonoperative treatment and open intramedullary fixation in 80 patients. J Trauma 2001; 50(6): 1096-100. www.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Lenza M, Belloti JC, Andriolo RB, et al. Conservative interventions for treating middle third clavicle fractures in adolescents and adults. Cochrane Database Syst Rev 2014. www.ncbi.nlm.nih.gov
  9. Nowak J, Holgersson M, Larsson S. Sequelae from clavicular fractures are common: a prospective study of 222 patients. Acta Orthop 2005; 76: 496-502. PubMed
  10. Neer CS. Nonunion of the clavicle.. J Am Med Assoc 1960; 172: 1006-11. www.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Pujalte GG, Housner JA. Management of clavicle fractures. Curr Sports Med Rep 2008; 7(5): 275-80. www.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Low AK, Duckworth DG, Bokor DJ. Operative outcome of displaced medial-end clavicle fractures in adults. J Shoulder Elbow Surg 2008; 17(5): 751-4. www.ncbi.nlm.nih.gov
  13. McKee MD. Clavicle fractures in 2010: sling/swathe or open reduction and internal fixation? Orthop Clin North Am 2010; 41: 225-31. PubMed
  14. Potter JM, et al. Does delay matter? The restoration of objectively measured shoulder strength and patient-oriented outcome after immediate fixation versus delayed reconstruction of displaced midshaft fractures of the clavicle. J Shoulder Elbow Surg 2007; 16: 514-8. PubMed
  15. Murray IR, Foster CJ, Eros A, et al. Risk factors for nonunion after nonoperative treatment of displaced midshaft fractures of the clavicle. J Bone Joint Surg Am 2013; 95(13): 1153-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  16. McKee RC, Whelan DB, Schemitsch EH, et al. Operative versus nonoperative care of displaced midshaft clavicular fractures: a meta-analysis of randomized clinical trials. J Bone Joint Surg Am 2012; 94(8): 675-84. www.ncbi.nlm.nih.gov
  17. Hillen RJ, et al. Malunion after midshaft clavicle fractures in adults. Acta Orthop 2010; 81: 273-9. PubMed