Definicja

• Asystolia to brak elektrycznej i mechanicznej aktywności serca lub czynność serca o częstotliwości mniejszej niż 10/min
• Jest często wtórnym mechanizmem zatrzymania krążenia, zawsze wymaga poszukiwania odwracalnych przyczyn
• Wraz z aktywnością elektryczną bez tętna (PEA), asystolia należy do grupy rytmów nie do defibrylacji¹
• Prawdopodobieństwo przeżycia po asystolii lub PEA jest mniejsze, jeśli nie można znaleźć i leczyć wyjściowej przyczyny¹.
• Asystolia może rozwinąć się na podłożu częstoskurczu komorowego, migotania komór
  • u wielu pacjentów rytm prawdopodobnie przeszedł w asystolię do czasu wykonania pierwszego zapisu EKG¹.

ICD-10

• I46.9 Zatrzymanie krążenia, nieokreślone

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

• Nieprzytomny pacjent
• Brak wyczuwalnego tętna
• EKG
  • EKG z linią izoelektryczną (linia płaska bez widocznych załamków P)
  • jeśli obecne są załamki P, wskazane może być zastosowanie elektrostymulacji
  • sprawdzenie położenia i styku elektrod¹

Przyczyny odwracalne

• Należy sprawdzić, czy nie występują potencjalnie odwracalne przyczyny zatrzymania krążenia:
  • hipoksja
  • hipowolemia
  • zaburzenia elektrolitowe
    • hiperkaliemia/hipokaliemia
    • hiperkalcemia/hipokalcemia
    • hipermagnezemia/hipomagnezemia
  • hipotermia lub hipertermia
  • tamponada serca
  • zatrucie, w tym przedawkowanie leków
  • choroba zakrzepowo-zatorowa (zatorowość płucna)
  • odma prężna
  • uraz
  • kwasica
  • hipoglikemia
• Ocena powyższych powinna obejmować wywiad od obecnych świadków, szybkie i ukierunkowane badanie przedmiotowe oraz jeśli dostępne, badania pomocnicze podczas RKO

Leczenie

Ogólne informacje o leczeniu

• Leczenie zatrzymania krążenia spowodowanego asystolią jest zgodne z algorytmem zaawansowanych zabiwgów resuscytacyjnych zawartych w aktualnych wytycznych ERC¹.
  • zobacz także Zaawansowane zabiegi resuscytacji krążeniowo-oddechowej (ALS) u dorosłych
  • zobacz także Zaawansowane zabiegi resuscytacji krążeniowo-oddechowej (CPR) u dzieci
• Asystolia należy do rytmów nie do defibrylacji
  
  • odróżnienie od niskonapięciowego migotania komów może być niekiedy trudne
  • w razie wątpliwości - nie wykonywać defibrylacji, lecz kontynuować resuscytację krążeniowo-oddechową
• Stosowanie elektrostymulacji serca w przypadku samej asystolii nie jest zalecane¹.
• W przypadku asystolii nie wykonujemy rutynowo uderzenia przedsercowego
  • metody należy używać tylko w szczególnych przypadkach, także w kontekście rytmów możliwych do defibrylacji.
• Rutynowe stosowanie atropiny w przypadku asystolii lub PEA nie jest zalecane.
• Profesjonalni ratownicy powinni rozważyć zaprzestanie resuscytacji, jeśli asystolia utrzymuje się dłużej niż 20 minut pomimo trwających działań resuscytacyjnych i bez współistniejącej odwracalnej przyczyny¹
  
  • małe szanse powodzenia resuscytacji, zwłaszcza jeśli występują oznaki poważnego uszkodzenia mózgu (np. rozszerzone, nieruchome źrenice).
    • hipotermia jako wyjątek: działania należy zawsze kontynuować do momentu ogrzania ciała!
  • w razie możliwości należy wziąć pod uwagę ewentualne dyspozycje pacjenta dotyczące takich okoliczności i jego domniemaną wolę