Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne (Advanced Life Support — ALS) u dzieci

Wprowadzenie

  • Szybkie wdrożenie działań resuscytacyjnych ma kluczowe znaczenie dla przeżywalności dzieci z zatrzymaniem krążenia
  • Resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO) należy rozpocząć u każdej osoby, która nie reaguje i nie oddycha lub oddycha nieprawidłowo
    • roczna zapadalność na pozaszpitalne zatrzymanie krążenia wynosi w Europie ok. 67–170/100 000 mieszkańców
    • roczna zapadalność na wewnątrzszpitalne zatrzymanie krążenia wynosi ok. 1,5–2,8/1000 przyjęć
  • Szybkie rozpoczęcie podstawowych czynności resuscytacyjnych (BLS) jest możliwe i pożądane nie tylko przez wyspecjalizowany personel, ale także przez osoby spoza personelu medycznego
  • Po przybyciu zespołu ratownictwa medycznego lub zespołu reanimacyjnego (w szpitalu lub poza nim) podstawowe czynności są uzupełniane zaawansowanymi zabiegami resuscytacyjnymi (Advanced Life Support — ALS)
  • Główne elementy zaawansowanych zabiegów to następujące procedury:
    • defibrylacja
    • zabezpieczenie dróg oddechowych
    • leki i ich podanie podczas resuscytacji
    • leczenie arytmii

Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne wykonywane przez personel ratowniczy i medyczny (Advanced Life Support — ALS) u dzieci

Wytyczne ERC: Postępowanie praktyczne w przypadku ALS1

Ogólne

  • Rozpoczęcie lub kontynuowanie działań w ramach podstawowych czynności resuscytacyjnych - Basic Life Supports
  • W przypadku zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych, zespół zwykle wykonuje równolegle kilka interwencji, mimo że działania poniżej są przedstawione w sekcjach
  • W przypadkach, w których prawdopodobnie będzie trudno uzyskać dostęp dożylny, w pierwszej kolejności należy założyć dostęp doszpikowy
  • Podawanie roztworu 0,9% NaCl po każdym pozajelitowym podaniu leku w celu przepłukania

Analiza rytmu

  • Jak najszybciej rozpocząć monitorowanie rytmu serca za pomocą elektrod EKG bądź samoprzylepnych elektrod defibrylacyjnych (lub łyżek defibrylacyjnych)
  • Kontynuacja uciskania klatki piersiowej podczas ładowania defibrylatora
  • Rozróżnienie rytmu do defibrylacji i nie do defibrylacji
    • w razie wątpliwości należy uznać, że rytm jest rytmem nie do defibrylacji i kontynuować uciśnięcia klatki piersiowej
  • Rytmy do defibrylacji
    • częstoskurcz komorowy bez tętna (pulseless ventricular tachycardia - pVT)
    • migotanie komór (ventricular fibrillation - VF)
  • Rytmy nie do defibrylacji
    • aktywność elektryczna bez tętna (pulseless Electrical Activity - PEA)
    • bradykardia
    • asystolia

Rytm do defibrylacji

  • Po stwierdzeniu rytmu do defibrylacji należy natychmiast podjąć próbę jej przeprowadzenia
  • Podanie wyładowania o energii 4 J/kg masy ciała i natychmiastowa kontynuacja resuscytacji krążeniowo-oddechowej przez 2 minuty
  • Kontrola rytmu serca co 2 minuty (po ostatnim wyładowaniu) i kolejne podanie wyładowania (4 J/kg masy ciała), jeśli utrzymuje się rytm do defibrylacji
  • Bezpośrednio po 3. wyładowaniu podanie adrenaliny (10 µg/kg masy ciała, maks. 1 mg) i amiodaronu (5 mg/kg masy ciała, maks. 300 mg) dożylnie/doszpikowo
    • lidokaina dożylnie (1 mg/kg masy ciała) może być stosowana jako alternatywa dla amiodaronu przez osoby udzielające pierwszej pomocy, które mają doświadczenie w stosowaniu jej
  • Bezpośrednio po 5. wyładowaniu podać drugą dawkę adrenaliny (10 µg/kg masy ciała, maks. 1mg) i amiodaronu (5mg/kg masy ciała, maks. 150 mg), jeżeli u dziecka nadal utrzymuje się rytm do defibrylacji
    • następnie powtarzać podawanie adrenaliny co 3–5 minut
  • Przy opornych VF/pVT (tzn. >5 wymaganych defibrylacji) rozważyć zwiększenie energii defibrylacji, stopniowo do 8 J/kg masy ciała lub maksymalnie 360 J

Rytm nie do defibrylacji

  • Uzyskać dostęp naczyniowy i podać jak najszybciej adrenalinę (10 µg/kg masy ciała, maksymalnie 1 mg)
  • Ciągła resuscytacja krążeniowo-oddechowa z analizą rytmu co 2 minuty
  • W przypadku utrzymującego się rytmu nie do defibrylacji powtarzać podawanie adrenaliny co 3–5 minut

Wentylacja

  • Wentylacja przy użyciu maski z workiem samorozprężalnym z maksymalnym stężeniem wdechowym tlenu (100%)
  • W przypadku doświadczonych osób udzielających pierwszej pomocy należy rozważyć zastosowanie zaawansowanego przyrządowego zabezpieczenia dróg oddechowych (rurka intubacyjna, przyrząd nadgłośniowy) z zastosowaniem kapnografii
  • W przypadku wentylacji przez rurkę intubacyjną istnieje możliwość wentylacji asynchronicznej i ciągłych uciśnięć klatki piersiowej (przerwa co 2 minuty tylko w celu sprawdzenia rytmu)
    • częstotliwość wentylacji 25/min (niemowlęta), 20/min (>1 roku), 15/min (>8 lat), 10/min (>12 lat)

Odwracalne przyczyny zatrzymania krążenia

  • Wczesna identyfikacja i właściwe leczenie potencjalnie odwracalnej przyczyny zatrzymania krążenia
  • Reguła 4 H i 4 T
    • 4 H 
      • hipoksja
      • hipowolemia
      • hipo- lub hiperkaliemia/-kalcemia/-magnezemia/-glikemia
      • hipo- lub hipertermia
    • 4T
      • tamponada serca
      • toksyny - zatrucia
      • zaburzenia zatorowo-zakrzepowe (serce, płuca) - ang. thromboembolism
      • odma prężna

Opieka po skutecznej resuscytacji z wykorzystaniem BLS/ALS

Wytyczne ERC: Opieka poresuscytacyjna1

  • Regularna kontrola pacjentów według schematu ABCDE (airway, breathing, circulation, disability, exposure - ABCDE)
  • Unikanie niedociśnienia, jednocześnie z zastosowaniem minimalnych wymaganych dawek płynów podawanych pozajelitowo i leków wazopresyjnych
  • Unikanie hipo- i hiperkapnii poprzez dostosowanie częstotliwości i objętości wentylacji
  • Prowadzenie tlenoterapii z docelowymi wartościami saturacji w zakresie 94–98%
  • Kontrola stężenia glukozy we krwi z unikaniem hipo- i hiperglikemii
  • Kontrola temperatury docelowej (ang. targeted temperature management) z unikaniem gorączki i przestrzeganiem wstępnie ustalonej temperatury (w zależności od wiedzy i dostępnych środków)

Źródła

Wytyczne

Piśmiennictwo

  1. European Resuscitation Council. Guidelines for Resuscitation. Stand 2021. cprguidelines.eu

Autorzy

  • lek. Natalia Jagiełła, (redaktor)
  • Lino Witte, dr n. med., lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, Frankfurt

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit