Regional content

Content

Informacje ogólne

Definicja

• Skrót STD (ang. Sexually Transmitted Diseases) oznacza choroby przenoszone drogą płciową.

Uwagi szczególne dotyczące ciąży

• Zakażenia w ciąży dotyczą zarówno kobiety ciężarnej jak i płodu czy noworodka. Do zakażenia może dojść w trakcie ciąży (wewnątrzmacicznie) jak i w trakcie porodu czy karmienia piersią.
• Ryzyko przeniesienia zakażenia na noworodka (transmisja wertykalna) zależy od wielu czynników, jak: rodzaj patogenu, zaawansowanie ciąży w chwili zakażenia, koinfekcje, rodzaj porodu, stosowane leki/antybiotyki. 
• Wiele zakażeń prowadzi do zwiększonego ryzyka porodu przedwczesnego, niskiej masy urodzeniowej czy zgonu. 

Badania przesiewowe

• Wykonywanie badań przesiewowych ciężarnych w kierunku chorób infekcyjnych w Polsce regulują szczegółowe przepisy.
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej (Dz. U. poz. 1756 z późn. zm.) (Tabela 1)
  • Badania wykonywane są w ramach kompleksowej specjalistycznej opieki ginekologiczno-położniczej.

Tabela 1. Badania w kierunku chorób infekcyjnych zalecane w ciąży w ramach specjalistycznej opieki ginekologiczno-połozniczej w Polsce

Termin wykonania badań	Zalecane badania
Do 10. tygodnia ciąży lub w chwili pierwszego zgłoszenia się	Badanie VDRL Badanie HIV i HCV Badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG, IgM), o ile ciężarna nie przedstawi wyniku potwierdzającego występowanie przeciwciał IgG sprzed ciąży. Badanie w kierunku różyczki (IgG, IgM), o ile ciężarna nie chorowała lub nie była szczepiona lub w przypadku braku informacji.
21–26 tydzień ciąży	Badanie w kierunku toksoplazmozy (IgM) - u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze
33–37 tydzień ciąży	Badanie antygenu HBs Badanie HIV Posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców B-hemolizujących (35–37 tydzień ciąży) Badanie VDRL, HCV w grupie kobiet ze zwiększonym populacyjnym lub indywidualnym ryzykiem zakażenia.

 

• Badanie w kierunku zakażenia Chlamydia trachomatis narządów płciowych(w Polsce nie należy do badań rutynowych, refundowanych przez NFZ )
  • analiza kwasów nukleinowych (ang.: nucleid acid amplification test, NAAT) w próbce moczu
• W przypadku zwiększonego ryzyka narażenia lub podejrzenia klinicznego zaleca się wykonanie dodatkowych badań, np. pod kątem rzeżączki.
  • Testy NAAT są (ang.: Nucleic Acid Amplification Tests) są obecnie dostępne jako analizy multipleksowe, dzięki którym w jednej próbce można wykryć np. M.genitalium, C.trachomatis, N.gonorrhoeae, T.vaginalis i bakterie Ureaplasma.
  • Kobiety, które mają wielu partnerów seksualnych w czasie ciąży lub są narażone na rzeżączkę, powinny w razie potrzeby poddać się ponownemu badaniu w III. trymestrze.
• Nie ma zaleceń dotyczących rutynowych badań przesiewowych w kierunku waginozy bakteryjnej.

Zakażenia

Chlamydie

• Zobacz artykuł Zakażenie wywołane przez Chlamydia u kobiet.
• Epidemiologia
  • Chlamydia trachomatis to najczęstszy patogen przenoszony drogą płciową.
• Przeniesienie na noworodka
  • Podczas porodu zakażenie przenosi się na 2 z 3 narażonych noworodków.
    • najczęściej możliwe przy porodzie pochwowym, ale możliwe również przy wcześniejszym pęknięciu błon płodowych i w przypadku cesarskiego cięcia
  • noworodkowe zapalenie spojówek (zapalenie spojówek noworodków, paratrachoma, wtrętowe zapalenie spojówek) w 18–50% przypadków
  • atypowe zapalenie płuc w 11–18% przypadków
  • Opisano również zapalenie ucha środkowego i zakażenia nosogardzieli.
• Ryzyko związane z ciążą
  • Choroba zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, zachorowalności i śmiertelności okołoporodowej.
    • Zakażenia wywołane przez Chlamydia są często związane z waginozą bakteryjną (patrz poniżej), co z kolei zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu.
  • ryzyko poporodowego zapalenia błony śluzowej macicy matki
  • Istnieją również przesłanki, iż Chlamydia zwiększają ryzyko przedwczesnego pęknięcia błon, zapalenia błon płodowych i niskiej masy urodzeniowej.
  • niepłodność w wyniku niedrożności jajowodów i ciąże ektopowe jako późniejsze powikłania
• Diagnostyka
  • badanie przesiewowe: NAAT z moczu (patrz wyżej)
    • Zawsze należy badać również partnera.
  • Zakażenie można też wykryć w teście PCR wymazu z szyjki macicy lub cewki moczowej, ale to oznaczenie nie jest wykonywane w ramach badań przesiewowych.
  • próba kontrolna 8 tygodni po rozpoczęciu terapii
• Leczenie
  • Kobiety w ciąży i karmiące piersią
    • lek pierwszego wyboru: azytromycyna 1,0 g doustnie w pojedynczej dawce¹ lub
    • amoksycylina 500 mg 3 razy na dobę przez 7 dni doustnie (w przypadku kobiet które nie mogą przyjmować azytromycyny)¹
    • alternatywnie: erytromycyna
    • Kobiety w ciąży nie powinny być leczone doksycykliną i chinolonami.
    • Leczeniem należy objąć oboje partnerów.
    • W czasie leczenia konieczna jest wstrzemięźliwość płciowa (7 dni po zastosowaniu pojedynczej dawki leku lub do zakończenia 7-dniowej terapii).
    • U kobiet w ciąży po leczeniu należy przeprowadzić badanie kontrolne (3 tygodnie po zakończeniu leczenia i po kolejnych 3 miesiącach). Terapia zwykle zapobiega przeniesieniu zakażenia na dziecko w czasie porodu.

Rzeżączka

• Zobacz artykuł Rzeżączka
• Przenoszenie
  • Przeniesienie zakażenia na noworodka może nastąpić w kanale rodnym matki podczas porodu i powodować zapalenie spojówek noworodków, ogólnoustrojowe zakażenie noworodka, matczyne zapalenie błony śluzowej macicy oraz zapalenie przydatków.
• Diagnostyka
  • NAAT i posiew, w tym oznaczanie oporności
  • wykluczenie jednoczesnego zakażenia wywołanego Chlamydia
  • Wymazy można pobierać z szyjki macicy, cewki moczowej, odbytu, gardła lub spojówki.
  • Wykrywanie za pomocą NAAT również w moczu z pierwszego strumienia (ok. 10 ml) po co najmniej 2 godzinach przerwy w oddawaniu moczu.
    • niższa czułość niż w przypadku badania wymazu z pochwy i szyjki macicy
  • ponowne pobieranie próbek w III. trymestrze u kobiet w ciąży wysokiego ryzyka
• Leczenie²
  • leczenie preferowane – ceftriakson 1 g w iniekcji domięśniowej jednorazowo łącznie z azytromycyną 2 g doustnie jednorazowo
  • leczenie alternatywne
  • spektynomycyna 2 g domięśniowo jednorazowo (mała skuteczność w leczeniu zakażenia gardła) z azytromycyną 2 g doustnie jednorazowo
  • ceftriakson 1 g domięśniowo jednorazowo
  • Chociaż bezpieczeństwo stosowania azytromycyny w okresie w ciąży nie zostało jednoznacznie potwierdzone, można ją zastosować, gdy korzyści dla kobiety ciężarnej przewyższają ryzyko dla płodu.
  • Azytromycyna przenika do mleka kobiety.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B i C^3-4

Diagnostyka wirusowego zapalenia wątroby typu B

• Wszystkie kobiety w ciąży należy poddać badaniom przesiewowym w kierunku HBsAg
  
  • Zalecane są w 33 - 37 tygodniu ciąży.
  • Badania są refundowane.
• W przypadku wykrycia antygenu HBs należy oznacznyć wiremię HBV. Gdy wiremia HBV jest powyżej 200 000 IU/ml zaleca się leczenie.

Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu B

• W przypadku HBV DNA > 200 000 IU/ml w III trymestrze ciąży zaleca się stosowanie analogu nukleotydowego - tenofowiru.
  • Tenofowir - (gr. B) bezpieczeństwa stosowania leków u kobiet ciężarnych wg FDA.
  • Udowodniono, iż elektywne cięcie cesarskie u matek z wysoką wiremią istotnie obniża ryzyko transmisji wertykalnej.
• Wskazania do szczepień podczas ciąży należy rygorystycznie weryfikować!
  • W Polsce szczepienia wszystkich noworodków wprowadzono w 1996 roku.
• Jeśli pacjentka zajdzie w ciążę w trakcie terapii przeciwwirusowej, należy zweryfikować wskazania do leczenia.
  • Można kontynuować dotychczasową terapię lamiwudyną lub tenofowirem.
• W ciągu 12 godzin od porodu noworodkom matek z dodatnim wynikiem HBsAg należy podać zarówno immunoglobulinę przeciwko WZW typu B, jak i szczepionkę przeciwko WZW typu B . Może to znacznie zmniejszyć ryzyko przeniesienia choroby z matki na dziecko.

Diagnostyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

• Wykonanie badania na obecność przeciwciał anty-HCV zalecane jest do 10. tygodnia ciąży lub w chwili pierwszego zgłoszenia się do poradni ginekologiczno-położniczej.
• Przeciwciała anty-HCV utrzymują się wiele lat, nawet po eradykacji wirusa HCV.
• O aktywnym zakażeniu świadczy wykrycie HCV RNA.
• Do zakażenia HCV może dojść u ok. 5% niemowląt urodzonych przez matki z wirusowym zapaleniem wątroby typu C, czyli z wykrywalną wiremią HCV.
  • Przy współzakażeniu HIV matki wskaźnik transmisji HCV na noworodka wynosi do ok 36%.
  • W ciążach bliźniaczych ryzyko zakażenia u drugiego dziecko jest wyższe niż u dziecka urodzonego jako pierwsze.
• Wszystko wskazuje na to, że wirusowe zapalenie wątroby typu C nie jest przenoszone podczas karmienia piersią. 
  • Warunkiem jest brak stanów zapalnych i urazów brodawki sutkowej.
• Wykrycie zakażenia HCV u ciężarnej stwarza możliwość skierowania jej do specjalistycznej opieki, gdzie będzie zastosowane leczenie DAA (ang.:directly acting antivirals) po porodzie/po zakończeniu laktacji⁵.
• Ponadto informacja o zakażeniu matki HCV daje możliwość monitorowania I ewentualnie wczesnego wykrycia zakażenia u dziecka⁵.
• Dzieci zakażane są okołoporodowo, późno wewnątrzmacicznie lub w trakcie porodu⁵.
• U większości dzieci HIV RNA jest wykrywalne kilkanaście tygodni po porodzie, co sugeruje zakaźenie okołoporodowe⁵.

Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C

• Najkorzystniej jest badać i leczyć kobiety w okresie prokreacyjnym przed zajściem w ciążę.
• W czasie ciąży lub karmienia piersią terapia DAA jest przeciwskazana. 
• Brak ogólnych wskazań do wykonania cięcia cesarskiego

Wirus opryszczki zwykłej

• Epidemiologia
  • Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej typu 2 (HSV-2) jest jedną z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową i jest bardzo niebezpieczne dla niemowląt zakażonych okołoporodowo.
    • Do zakażenia wirusem HSV-1 dochodzi zwykle przez wargi lub błonę śluzową jamy ustnej, ale sporadycznie także przez narządy płciowe.
  • Od 15 do 30% wszystkich kobiet w ciąży jest nosicielkami wirusa opryszczki typu 2. Noworodkowe zakażenie wirusem opryszczki pospolitej, będące bardzo ciężką chorobą, jest bardzo rzadkie.
    • Ryzyko przeniesienia zakażenia na dziecko jest niewielkie, jeśli nie jest to zakażenie pierwotne.
    • Należy bezwzględnie unikać zakażenia pierwotnego w okresie ciąży.
    • Ryzyko przeniesienia choroby na dziecko jest szczególnie wysokie w przypadku zakażenia pierwotnego w III. trymestrze.
• Diagnostyka
  
  • Za rozpoznaniem przemawiają dodatni wywiad lekarski lub pojawienie się typowych zmian na skórze lub śluzówce.
  • Rozpoznanie potwierdza się posiewem lub testem PCR wydzieliny pobranej z aktywnej zmiany przy pierwszym wystąpieniu zmian chorobowych w ciąży oraz testem serologicznym.
• Leczenie
  • Leczenie ciężarnej powinien prowadzić położnik.
  • Ponieważ podczas porodu często są wydalane duże ilości wirusa, u tych pacjentek należy rozważyć wykonanie cięcia cesarskiego. szczególnie, gdy objawy występują w okresie 6 tygodni przed porodem⁶.
  • Jeśli objawy zakażenia HSV-2 wystąpią po raz pierwszy pod koniec ciąży, należy rozważyć profilaktykę acyklowirem⁶.
  • Acyklowir podawany od ok. 36. tygodnia może zmniejszyć rozsiewanie wirusa u pacjentek z aktywnymi zmianami i tym samym ograniczyć konieczność wykonania cięcia cesarskiego.

HIV

• Więcej informacji, patrz sekcja Ciąża i karmienie piersią w artykule Zakażenie HIV i AIDS.

Diagnostyka⁷

• Badanie w kierunku HIV powinno być wykonywane przez wszystkie ciężarne kobiety dwa razy:
  • pierwsze – podczas pierwszej wizyty (do 10. tygodnia ciąży)
  • drugie – w trzecim trymestrze ciąży (między 33. a 37. tygodniem)
• Badanie pozwala wykryć zakażenie wirusem HIV. Dzięki temu można rozpocząć leczenie antyretrowirusowe, zabezpieczyć poród i profilaktykę lekową u noworodka. To znacznie zmniejsza ryzyko zakażenia u dzieci.
• Zaleca się stosowanie testów serologicznych tzw. IV generacji, które umożliwiają wykrycie antygenu p24 HIV (typowo po 2 tygodniach od zakażenia) oraz przeciwciał anty-HIV (po 4-12 tygodniach od zakażenia). Stosowane testy serologiczne powinny różnicować zakażenie HIV-1 i HIV-2.
• Do weryfikacji reaktywnych wyników badań serologicznych zaleca się korzystanie z testów molekularnych (NAAT – nucleic acid amplification test).
• Ujemny wynik testu przesiewowego 4. generacji po 6 tygodniach od ekspozycji pozwala zakończyć diagnostykę. W przypadku zastosowania PEP/PrEP zakończenie diagnostyki następuje po 6-8 tygodniach od końca przyjmowania leków⁷.
• Rozpoznanie HIV w przypadku noworodków
  • Test na przeciwciała nie jest miarodajny z powodu przeciwciał matki.
  • przed rozpoczęciem terapii: potwierdzenie dodatniego wyniku testu NAT na podstawie drugiej próbki krwi pobranej od noworodka

Leczenie

• U kobiet w ciąży zakażonych wirusem HIV obowiązują te same wskazania do stosowania skojarzonej terapii przeciwretrowirusowej (combined antiretroviral therapy — cART), jak u kobiet niebędących w ciąży⁴.
  • Każde zakażenie HIV w czasie ciąży jest wskazaniem do wprowadzenia leczenia antyretrowirusowego.
  • Terapia cART zmniejsza ryzyko przeniesienia choroby z matki na dziecko.
  • Celem cART w ciąży jest skuteczna profilaktyka przeniesienia wirusa HIV na dziecko poprzez maksymalne zahamowanie replikacji wirusa u matki przy możliwie najlepszej tolerancji dla ciężarnej i płodu.
  • Kobiety w wieku rozrodczym powinny być leczone cART, którą można kontynuować w przypadku ciąży.
  • Leczenie choroby HIV prowadzone jest w ośrodkach specjalistycznych i regularnie aktualizowane. W Polsce dostępne są zalecenia Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS.
• PTN AIDS rekomenduje nawiązanie stałej współpracy między ośrodkami polegającej na wspólnym prowadzeniu ciężarnej i noworodka przez specjalistów położnictwa i ginekologii, chorób zakaźnych oraz neonatologa i pediatry⁷.
• Pacjentka przekazywana do porodu powinna mieć wydany pakiet porodowy zawierający:
  • informację o schemacie i wynikach leczenia ART
  • dane kontaktowe do ośrodka prowadzącego leczenie ART oraz do ośrodka specjalistycznego
    prowadzącego konsultacje w zakresie profilaktyki i diagnostyki noworodka
  • informację o najbliższym punkcie wydawania leków do porodu oraz profilaktyki noworodka

Rodzaj porodu

• PTN AIDS zaleca poród siłami natury u kobiety zakażonej HIV jedynie w sytuacji kiedy ciężarna w czasie ciąży otrzymywała nieprzerwanie leczenie ART oraz w okresie 34-36 tygodnia ciąży miała wiremię HIV < 50 kopii/ml⁷.
• Więcej szczegółów w sekcji Ciąża i karmienie piersią w artykule Zakażenie HIV i AIDS)

Poród i karmienie piersią
Dożylne podanie AZT podczas porodu	Stosować tylko jeśli HIV RNA >50 kopii/ml w 34-36 tygodniu ciąży.
Cięcie cesarskie (elektywne) po 38 tyg. ciąży	Zalecane jeśli HIV RNA >50 kopii/ml w 34-36 tygodniu ciąży
Zalecane jeśli HIV RNA >50 kopii/ml w 34-36 tygodniu ciąży	Nie jest zalecane. Decyzja na temat karmienia piersią powinna byd zindywidualizowana i podjęta wspólnie z matką po wyczerpującym przedstawieniu tematu. Nie należy rozważać karmienia piersią przez matki, u których: nie uzyskano lub nie potwierdzono pełnej skuteczności leczenia ARV w ostatnim trymestrze ciąży* występuje suboptymalna adherencja do leczenia ARV lub czynniki mogące ją warunkować planowana jest zmiana leczenia ARV w ciąży lub po porodzie Nie ma pewności co do stosowania zasady „exlusive breastfeeding"
*skuteczność leczenia definiowana jako co najmniej dwa oznaczenia HIV RNA <50 kopii/ml w odstępie co najmniej 4 tygodni

 

Po porodzie

• Optymalne postępowanie po porodzie należy przekonsultować ze specjalistą chorób zakaźnych zajmującym się leczeniem HIV/AIDS i postępować zgodnie z zaleceniami PTN AIDS⁷.

Wirusy brodawczaka ludzkiego

• Zobacz artykuł Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV).
• Epidemiologia
  • Zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) są bardzo powszechne, często ustępują samoistnie.
  • Raka szyjki macicy niemal zawsze poprzedza przewlekłe zakażenie onkogennymi typami wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).
  • U ok. 1% kobiet zakażonych HPV rozwija się rak szyjki macicy.
  • Z HPV są często związane rzadkie nowotwory, takie jak nowotwory w sromie, pochwie, odbycie i gardle.
• Diagnostyka
  
  • Postępowanie diagnostyczne przebiega według tych samych zasad, co poza ciążą.
  • Test na obecność HPV jest przydatny w celu dalszego wyjaśnienia nieprawidłowości w rozmazach PAP⁸.
  • Pomimo niewielkiego ryzyka progresji śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy (cervical intraepithelial neoplasia — CIN) jest zwykle monitorowana kolposkopowo w ciąży i ponownie oceniana po porodzie, a w razie potrzeby leczona.
  • Pierwsza kontrola po porodzie z cytologią, kolposkopią, w razie potrzeby z biopsją (w przypadku wskazania) jest zalecana 6–8 tygodni po porodzie.
• Leczenie
  • Nie jest zalecane u kobiet bez CIN lub brodawek płciowych.

Kiła

• Zobacz artykuł Kiła

Epidemiologia

• Liczba zachorowań na kiłę w ogólnej populacji rośnie we wszystkich krajach Europejskich; w Polsce zapadalność wynosiła w 2011 roku 2.5/100 000 natomiast w 2021 - 4,5/100 000⁹.
• Najwyższe rozpowszechnienie wśród mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami (men who have sex with men — MSM, patrz także artykuł Choroby przenoszone drogą płciową u MSM).
• Krętek kiły (Treponema pallidum) jest bardzo zaraźliwy, do zakażeń dochodzi przy kontaktach seksualnych z osobami bez żadnych objawów choroby.

Kiła matczyna

• Może spowodować powikłania, takie jak wielowodzie, poronienia oraz poród przedwczesny.

Kiła wrodzona

• Kiła wrodzona to zakażenie przenoszone przez łożysko od 4. miesiąca ciąży, które może wystąpić u dzieci dzieci matek chorych na kiłę nieleczonych lub/i nieodpowiednio leczonych w ciąży.
  • W przypadku nieleczonej kiły matczynej w stadium pierwotnym lub wtórnym ryzyko zakażenia u dziecka wynosi 70–100%.
• Wczesne objawy
  • hepatomegalia, splenomegalia, pęcherzyca kiłowa lub bliznowate, promieniste bruzdy Parrota w kącikach ust przed ukończeniem 1. roku życia

Diagnostyka

• Badanie w kierunku kiły powinno być wykonywane u wszystkich ciężarnych kobiet
  • podczas pierwszej wizyty (do 10. tygodnia ciąży), należy wykonać  test przesiewowy w kierunku kiły.
• Badania przesiewowe o wysokiej czułości i swoistości
  • Poliwalentne testy immunologiczne, które wykrywają jednocześnie swoiste przeciwciała IgG i IgM:
    • TPPA = test aglutynacji T. pallidum
    • TPHA = test hemaglutynacji w kierunku zakażenia T.pallidum
    • TPLA = test aglutynacji lateksowej w kierunku zakażenia T.pallidum
  • podejrzenie bardzo wczesnej kiły pierwotnej: dodatkowo swoisty test IgM
  • w przypadku ujemnego wyniku testu przesiewowego i wykrycia IgM oraz w przypadku utrzymywania się podejrzenia: powtórzenie obu testów po 2 tygodniach
• Dodatnie wyniki testu wykonanego 2–3 tygodnie po zakażeniu zwykle utrzymują się przez całe życie.
• Test potwierdzający
  • Konieczny w przypadku dodatniego wyniku badania przesiewowego, gdyż pojedyncze badanie serologiczne nie jest wystarczające; inne choroby mogą powodować ewentualne wyniki fałszywie dodatnie.
  Powinien bazować na koncepcji antygenu alternatywnego, np. :
  • FTA-Abs = absorpcja fluorescencyjnych przeciwciał krętkowych
  • IgM/IgG ELISA
  • IgG/IgM Western Blot
  • w przypadku testu przesiewowego TPPA/TPHA również poliwalentny test immunologiczny i odwrotnie: w przypadku przesiewowego badania immunologicznego również TPPA/TPHA
• W przypadku rozpoznania kiły po 20. tygodniu ciąży wskazane jest wykonanie badania ultrasonograficznego w kierunku kiły płodu.
• Placentomegalia, hepatomegalia płodu z wodobrzuszem lub bez niego albo uogólnionym obrzękiem płodu są wyraźnymi objawami kiły płodu.
• W przypadku potwierdzenia kiły u matki nie jest konieczne potwierdzenie rozpoznania za pomocą inwazyjnej diagnostyki prenatalnej.

Leczenie

• Nawet jeśli zakażenie płodu może być wyleczone przez leczenie matki, prawdopodobieństwo niepowodzenia leczenia jest znacznie większe, jeśli występuje hepatomegalia płodu, wodobrzusze, uogólniony obrzęk, wielowodzie lub przerośnięte łożysko (jako oznaki kiły płodu w badaniu ultrasonograficznym).
• Ważne jest, aby leczenie rozpocząć na jak najwcześniejszym etapie ciąży. Wszystkie przypadki wymagają leczenia i obserwacji przez specjalistów.
• Jedynym leczeniem z wyboru jest penicylina benzatynowa w dawkach jak dla innych pacjentów, w zależności od okresu kiły i jej postaci klinicznej¹⁰.
  • W przypadku alergii na penicylinę wskazane odczulanie.
  • Błędem jest stosowanie makrolidów (nie przenikają przez łożysko, przez co są nieskuteczne w leczeniu zakażenia u płodu, możliwa lekooporność).
• Kiła wczesna I lub II okresu, kiła wczesna utajona
  • leczenie pierwszego wyboru – penicylina benzatynowa 2,4 mln j.m. domięśniowo w pojedynczej dawce lub po 1,2 mln j.m. domięśniowo w oba pośladki.
• Kiła późna utajona, sercowo-naczyniowa, kilakowa
  • leczenie pierwszego wyboru – penicylina benzatynowa 2,4 mln j.m. domięśniowo co tydzień przez 3 tyg.
• Kiła OUN (w tym kiła narządu wzroku i słuchu)
  • leczenie pierwszego wyboru – penicylina benzylowa (krystaliczna) 3–4 mln j.m. co 4 godziny dożylnie przez 10–14 dni.

Zakażenia pochwy

Rzęsistkowe zapalenie pochwy i cewki moczowej

• Zakażenie rzęsistkiem pochwowym przenoszone drogą płciową
  • zwiększone ryzyko przedwczesnego porodu lub niskiej wagi urodzeniowej
  • Zakażenie prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego, który może sprzyjać transmisji HIV.
  • ryzyko transmisji okołoporodowej z matki na noworodka płci żeńskiej: 2–17%
• Epidemiologia
  • jedna z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową na świecie
  • względnie rzadka w Europie Środkowej (rozpowszechnienie wśród kobiet ogółem <1%, wśród osób świadczących usługi seksualne ok. 3%)
• Częste objawy
  • świąd i podrażnienie błony śluzowej pochwy i sromu
  • obfity wypływ pienistej wydzieliny o nieprzyjemnym zapachu i żółtozielonym zabarwieniu
  • dyzuria
• Diagnostyka
  
  • bezpośrednie badanie mikroskopowe wydzieliny po rozcieńczeniu fizjologicznym roztworem NaCl
• Leczenie
• metronidazol 2 g doustnie jako dawka jednorazowa lub 2 razy dzennie po 500 mg przez 7 dni
  • Zawsze należy leczyć również partnera.
• Nie ustalono jednoznacznie, czy preparat należy podawać już w I. trymestrze.
  • Metronidazol można stosować przez całą ciążę, jeśli jest to wskazane. Według niektórych autorów preferowaną drogą podania w ciąży jest podanie doustne, natomiast inni autorzy stosowanie doustne zalecają dopiero od II. trymestru, a w I. trymestrze opowiadają się za podawaniem miejscowym (metronidazol dopochwowo 1–2 razy na dobę po 1 globulce dopochwowej zawierającej 500 mg przez 7–10 dni).
• Korzyści i ryzyko związane z leczeniem rzęsistkowicy w ciąży są niepewne¹¹.
  • Nie jest jasne, czy leczenie może zmniejszyć ryzyko przedwczesnego porodu, czy nawet je zwiększyć.

Waginoza bakteryjna

• Epidemiologia
  • Nie jest zakażeniem przenoszonym drogą płciową, lecz występuje częściej u kobiet aktywnych seksualnie.
  • Chociaż w licznych badaniach wykazano związek między waginozą bakteryjną a przedwczesnym porodem, przedwczesnym pęknięciem błon i niską masą urodzeniową, nie wiadomo, czy to powikłanie powoduje kolonizacja bakteryjna, czy też jest ono markerem kolonizacji wewnątrzmacicznej.
• Diagnostyka
  
  • Badania przesiewowe i leczenie waginozy bakteryjnej u kobiet bez objawów nie wydają się zmniejszać ryzyka powikłań ciąży.
  • Nie ulega jednak wątpliwości, że kobiety ciężarne z objawowym zakażeniem (obfita, białoszara, wydzielina o nieprzyjemnym zapachu) należy leczyć na jak najwcześniejszym etapie ciąży.
• Leczenie
  • w I. trymestrze miejscowe leczenie dopochwowe:
    • 500–1000 mg metronidazolu przez 7 dni
    • alternatywa: 5 g 2% kremu dopochwowego z klindamycyną przez 7 dni
  • Terapia ogólnoustrojowa jest możliwa po I. trymestrze.
    • metronidazol doustnie, np. 2 x 500 mg na dobę przez 7 dni
    • alternatywa: klindamycyna 2 x 300 mg na dobę doustnie przez 7 dni

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

• Zakażenie wywołane przez Chlamydia w ciąży
• Zapalenie wątroby typu B
• Zakażenie HIV w ciąży
• Kiła w ciąży