MEDIBAS
  2. Tematy kliniczne
  3. Położnictwo
  4. Informacje dla pacjentów
  5. Ciąża, porady
  6. Kwas foliowy i ciąża

Kwas foliowy i ciąża

Przyjmowanie dodatkowych suplementów diety, takich jak foliany lub kwas foliowy, jest zalecane wszystkim kobietom już przed planowaną ciążą.
Last published: 29.02.2024  |  Last revised: 29.01.2022  |  Last updated: 01.02.2022
:    : 
: 0
  • Spina bifida
  • Hydrozephalus
  • Neuralrohrdefekte
  • Folsäure
  • Folsäure in der Schwangerschaft

Co to jest kwas foliowy/foliany?

Foliany są witaminą z grupy B, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Kwas foliowy jest syntetyczną wersją folianu. Potrzebne są tylko niewielkie ilości. Młodzież i dorośli potrzebują około 300 mikrogramów (1 mikrogram = 1 milionowa część grama) dziennie. Ponieważ foliany są ważnym materiałem budulcowym dla płodu, kobiety w ciąży potrzebują ich znacznie więcej.

Produkty spożywcze będące bogatym źródłem folianów

Zazwyczaj zapotrzebowanie jest zaspokajane przez zrównoważoną zdrową dietę. Ciemnozielone warzywa, takie jak szpinak i rukola, warzywa kapustowate, takie jak brokuły i kalafior, rośliny strączkowe, takie jak fasola, ciecierzyca i soczewica, warzywa korzeniowe, takie jak rzepa i buraki, owoce, takie jak pomarańcze, kiwi i melon miodowy, jagody, truskawki, maliny i jeżyny, oraz inne warzywa, takie jak papryka i kukurydza, zawierają dużo folianów. Wątróbka jest również bogata w foliany, ale kobiety w ciąży nie powinny spożywać wątróbki i produktów z wątróbki w pierwszym trymestrze ciąży, aby uniknąć przedawkowania witaminy A. Produkty pełnoziarniste, mleko i jogurt zawierają stosunkowo duże ilości folianów.

Niedobór kwasu foliowego

Jeśli u dorosłych występuje niedobór kwasu foliowego, w pierwszej kolejności pojawia się niedokrwistość (anemia). Objawy rozciągają się od zmęczenia, zawrotów głowy, zmniejszonej wydolności fizycznej, kołatania serca i duszności po ból w klatce piersiowej podczas wysiłku. Niedobór folianów jako przyczyna niedokrwistości występuje rzadko. Najczęściej występuje u alkoholików, osób starszych i osób z anoreksją, chorobami jelit i zaburzeniami wchłaniania.

Dlaczego kobiety w ciąży potrzebują więcej folianów?

Wady cewy nerwowej, takie jak rozszczep kręgosłupa, są poważnymi chorobami wrodzonymi spowodowanymi zaburzeniem zamknięcia w obszarze kręgosłupa. Dokładna przyczyna tej choroby nie jest na razie znana. Jednak oprócz predyspozycji genetycznych niedobór kwasu foliowego u matki w czasie ciąży prawdopodobnie odgrywa również pewną rolę. Niewystarczające spożycie kwasu foliowego przed zajściem w ciążę i we wczesnym okresie ciąży zwiększa ryzyko rozszczepu kręgosłupa i bezmózgowia. Niewystarczające przyjmowanie kwasu foliowego w tej fazie zwiększa ryzyko wad rozwojowych od 2 do 8 razy. Jeśli matka przyjmuje kwas foliowy przed poczęciem, zapobiega to rozszczepowi kręgosłupa w ponad 50% przypadków.

Jak należy przyjmować kwas foliowy?

Lek jest dostępny bez recepty. Od momentu rozpoczęcia planowania ciąży należy przyjmować jedną tabletkę (400 mikrogramów) dziennie, tj. przed zapłodnieniem do 12. tygodnia ciąży włącznie. W przypadku nieplanowanej ciąży kwas foliowy należy przyjmować jako suplement diety od momentu, gdy rozpoznano ciążę do 12. tygodnia ciąży włącznie. Kobiety, u których we wcześniejszej ciąży stwierdzono wady cewy nerwowej płodu, powinny przez ten sam okres przyjmować 4 mg kwasu foliowego dziennie, czyli 10-krotnie większą dawkę.

Dodatkowe informacje

Autor

  • Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Wady cewy nerwowej. References are shown below.

  1. Dosa NP, Katz DA, Riddell JV, Tovar-Spinoza Z. Spina bifida and neural tube defects. BMJ Best Practice, last updated 02 Jun 2023 (abgerufen 18.08.2023). bestpractice.bmj.com
  2. Finnell RH, Caiaffa CD, Kim SE, et al. Gene Environment Interactions in the Etiology of Neural Tube Defects. Front Genet. 2021;12:659612. Published 2021 May 10. doi.org
  3. Copp AJ et al. Spina bifida. Nature reviews 2015; 1: 15007. www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Copp AJ, Stanier P, Greene ND. Neural tube defects: recent advances, unsolved questions, and controversies. The Lancet. Neurology, 2013, 12(8), 799–810. doi.org
  5. Greene ND, Copp AJ. Neural tube defects. Annu Rev Neurosci. 2014;37:221-242. doi.org
  6. Rasmussen SA, Chu SY, Kim SY, Schmid CH, Lau J. Maternal obesity and risk of neural tube defects: a metaanalysis. Am J Obstet Gynecol 2008; 198: 611-9. PubMed
  7. Adzick NS, Walsh DS. Myelomeningocele: prenatal diagnosis, pathophysiology and management. Semin Pediatr Surg 2003; 12: 168-74. PubMed
  8. US Preventive Services Task Force, Barry MJ, Nicholson WK, et al. Folic Acid Supplementation to Prevent Neural Tube Defects: US Preventive Services Task Force Reaffirmation Recommendation Statement. JAMA. 2023;330(5):454-459. doi.org
  9. De-Regil LM, Peña-Rosas JP, Fernández-Gaxiola AC, Rayco-Solon P. Effects and safety of periconceptional oral folate supplementation for preventing birth defects. Cochrane Database Syst Rev. 2015;2015(12):CD007950. Published 2015 Dec 14. doi.org
  10. Ray JG, Meier C, Vermeulen MJ, Boss S, Wyatt PR, et al. Association of neural tube defects and folic acid food fortification in Canada. Lancet 2002; 360: 2047-48. PubMed
  11. Botto LD, Lisi A, Robert-Gnansia E, et al. International retrospective cohort study of neural tube defects in relation to folic acid recommendations: are the recommendations working?. BMJ 2005; 330: 571-3. PubMed
  12. Krawinkel M, Strohm D, Weissenborn A, et al. Revised D-A-CH intake recommendations for folate: how much is needed?. Eur J Clin Nutr 68, 719–723 (2014). doi.org