Nadużywanie alkoholu lub narkotyków — czy jestem zagrożony?

Sprawdź, czy nie spożywasz zbyt dużej ilości alkoholu lub narkotyków.

Spożywanie alkoholu i narkotyków — definicje

Standardowa porcja alkoholuodpowiada małej butelce piwa (0,33 l), dużej butelce lekkiego piwa (0,5 l), kieliszkowi wina (0,125 l) lub podwójnej porcji wódki (4 cl napoju spirytusowego). Standardowa porcja zawiera ok. 12 g czystego alkoholu.

Narkotyki obejmują nielegalnie nabyte środki psychoaktywne i odurzające przyjmowane bez przepisu lekarza.

Czy piję za dużo?

Powszechnie stosowany limit „mało ryzykownego spożycia alkoholu" wynosi 24 g czystego alkoholu dziennie dla mężczyzn (czyli np. dwie szklanki piwa po 0,3 l) i do 12 g czystego alkoholu dla kobiet (czyli np. jedną szklankę piwa 0,3 l). Po przekroczeniu tego limitu spożycie alkoholu uznaje się za „ryzykowne".

Pijesz za dużo, jeśli

  • jesteś kobietą i wypijasz więcej niż 9 standardowych porcji tygodniowo lub więcej niż 3 standardowe porcje jednorazowo
  • jesteś mężczyzną i wypijasz więcej niż 14 standardowych porcji tygodniowo lub więcej niż 4 standardowe porcje jednorazowo
  • spożywasz alkohol przez więcej niż trzy dni w tygodniu.

Osoby starsze, młodzież i osoby z chorobą somatyczną powinny pić mniej alkoholu niż podano powyżej. Kobiety w ciąży i kobiety planujące ciążę powinny całkowicie powstrzymać się od spożywania alkoholu.

Czy istnieje ryzyko związane z alkoholem i narkotykami?

Tak, jeśli

  • spożywasz alkohol lub używasz narkotyki oraz prowadzisz pojazdy lub obsługujesz maszyny
  • spożywasz alkohol lub używasz narkotyki i jesteś uczestnikiem ruchu drogowego
  • łączysz spożywanie alkoholu lub narkotyków z innymi lekami
  • nie informujesz lekarza o fakcie regularnego spożywaniu alkoholu lub używania narkotyków
  • cierpisz z powodu zaburzenia somatycznego lub psychicznego
  • spożywasz alkohol lub używasz narkotyki mając pod opieką dzieci
  • jesteś w ciąży lub chcesz zajść w ciążę i spożywasz alkohol lub używasz narkotyki: Nawet niewielkie ilości alkoholu mogą zaszkodzić nienarodzonemu dziecku (zob. także alkoholowy zespół płodowy). Inne leki również mogą być szkodliwe w trakcie ciąży.

Czy używanie alkoholu lub narkotyków stało się nawykiem?

Tak, jeśli regularnie spożywa się alkohol lub używa narkotyków, aby

  • odprężyć się, złagodzić stany lękowe lub móc zasnąć
  • czuć się bardziej komfortowo w sytuacjach społecznych
  • nie myśleć o smutnych lub nieprzyjemnych rzeczach
  • tłumić problemy społeczne lub psychiczne
  • przebywać z osobami, które regularnie piją alkohol lub zażywają narkotyki.

Jeśli regularnie pijesz alkohol, z czasem przyzwyczajasz się do spożywanej ilości i czujesz słabsze działanie. Może to prowadzić do (szkodliwego) zwiększenia dawki.

Czy alkohol i narkotyki rządzą moim życiem?

Tak, jeśli

  • zastanawiasz się, czy masz wystarczającą ilość alkoholu lub narkotyków na wieczór lub weekend.
  • ukrywasz alkohol lub narkotyki bądź kupujesz alkohol w różnych sklepach, aby inni się nie dowiedzieli, ile pijesz.
  • zdobycie alkoholu lub narkotyków zajmuje Ci dużo czasu.
  • odczuwasz silny głód alkoholu lub narkotyków.
  • zmieniasz jeden rodzaju alkoholu na inny w nadziei, że nie spowoduje to upicia się.
  • próbujesz podczas spotkań towarzyskich zdobyć dodatkowe drinki lub pijesz po kryjomu, gdy inni nie widzą.

Czy alkohol lub narkotyki stały się dla mnie problemem?

Tak, jeśli

  • nie możesz przestać pić lub brać narkotyków, gdy już raz zacząłeś.
  • próbowałeś nie pić alkoholu i nie brać narkotyków przez tydzień, ale udało Ci się to tylko przez kilka dni.
  • nie możesz wykonywać swoich zadań w pracy lub w domu z powodu alkoholu lub narkotyków.
  • kontynuujesz spożywanie alkoholu lub używanie narkotyków pomimo problemów społecznych lub psychicznych.
  • masz problemy zdrowotne spowodowane spożywaniem alkoholu lub zażywaniem narkotyków.
  • masz poczucie winy po spożyciu alkoholu lub zażyciu narkotyków.
  • zauważasz, że inni ludzie komentują Twoje spożycie alkoholu lub używanie narkotyków.
  • spożywasz alkohol lub zażywasz narkotyki rano w celu „rozruszania się".
  • nie pamiętasz, co wydarzyło się pod wpływem alkoholu lub narkotyków.
  • zraniłeś kogoś z powodu spożywania alkoholu lub zażywania narkotyków.
  • tracisz dużo czasu na regenerację po odurzeniu.
  • masz objawy odstawienia, gdy nie napijesz się alkoholu lub nie zażyjesz narkotyków.

Co mogę z tym zrobić?

Spróbuj zmniejszyć lub zakończyć spożywanie/używanie. Spożycie alkoholu powinno zejść poniżej limitów ryzyka określonych powyżej. Niektóre grupy osób (np. kobiety w ciąży lub osoby cierpiące z powodu niektórych chorób) nie powinny w ogóle pić alkoholu.

Gdzie mogę uzyskać wsparcie, jeśli mam problem z uzależnieniem?

Jeśli potrzebujesz pomocy w zmniejszeniu spożycia/używania, możesz skontaktować się z następującymi osobami/organizacjami:

  • lekarzem w celu uzyskania porady, terapii lub skierowania do specjalisty
  • poradnią lub ośrodkiem opieki społecznej w Twojej gminie lub dzielnicy
  • grupą samopomocy np. w miejscu pracy
  • z Anonimowymi Alkoholikami

Autorzy

  • Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Nadmierne spożywanie alkoholu. References are shown below.

1
  1. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Picie ryzykowne i szkodliwe, dostęp: (14.03.2025). www.parpa.pl
  2. Slade T., Chapman C., Swift W. et al. Birth cohort trends in the global epidemiology of alcohol use and alcohol–related harms in men and women: systematic review and metaregression, BMJ Open 2016, 6:e011827, PMID: 27797998, PubMed
  3. Effertz T., Mann K. The burden and cost of disorders of the brain in Europe with the inclusion of harmful alcohol use and nicotine addiction, Eur Neuropsychopharmacol 2013, 23(7): 742-8, doi: 10.1016/j.euroneuro.2012.07.010, DOI
  4. D i L, Balesano A., Jordan S., Shi S.M. The Role of Alcohol Dehydrogenase in Drug Metabolism: Beyond Ethanol Oxidation, AAPS J 2021, 23: 20, PMID: 33415501, PubMed
  5. Okojie O.M.,  Javed F., Chiwome L., Hamid P. Hypertension and Alcohol: A Mechanistic Approach, Cureus. 2020, 12: e10086, PMID: 33005509, PubMed
  6. Garrisson H., Scholey A., Ogden E., Benson S.. The effects of alcohol intoxication on cognitive functions critical for driving: A systematic review, Accid Anal Prev 2021, 154: 106052, PMID: 33676142, PubMed
  7. Weafer J., Phan K.L., de Wit H. Poor inhibitory control is associated with greater stimulation and less sedation following alcohol, Psychopharmacology (Berl), 2020, 237: 825-32, PMID: 31832721, PubMed
  8. AOTMiT. Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 34/2019 z dnia 15 marca 2019 r. profibaza.pzh.gov.pl
  9. Dumitrascu C., Paul R., Kingston R., Williams R. Influence of alcohol containing and alcohol free cosmetics on FAEE concentrations in hair. A performance evaluation of ethyl palmitate as sole marker, versus the sum of four FAEEs, Forensic Sci Int 2018, 283: 29-34, PMID: 29247980, PubMed
  10. Conigrave K.M., Degenhardt LJ, Whitfield B et al. On behalf of the WHO/ISBRA study on biological state and trait markers of alcohol use and dependence investigators. CDT, GGT, and AST as markers of alcohol use: The WHO/ISBRA collaborative project, Alcohol Clin Exp Res 2002, 26: 332-9, PMID: 11923585, PubMed
  11. Thiesen H. und Hesse M. Biological markers of problem drinking in homeless patients, Addict Behav 2010, 35: 260-2, PMID: 19917520, PubMed
  12. Brinkmann B., Köhler H., Banaschak S. et al. ROC analysis of alcoholism markers, Int J Legal Med 2000, 113: 293-9, PMID: 11009066, PubMed
  13. Laniepce A., Lahbairi N., Cabé N. et al. Contribution of sleep disturbances to the heterogeneity of cognitive and brain alterations in alcohol use disorder, Sleep Med Rev 2021, 58:101435, PMID: 33578081, PubMed
  14. Miyata S., Noda A., Ito N. et al. REM sleep is impaired by a small amount of alcohol in young women sensitive to alcohol, Intern Med 2004, 43: 679-84, PMID: 15468965, PubMed