Samodzielne badanie jąder to prosta, szybka i całkowicie nieinwazyjna procedura, którą każdy mężczyzna powinien wykonywać co najmniej raz w miesiącu. Dzięki regularnemu badaniu można zauważyć niepokojące zmiany, takie jak guzki, zgrubienia czy obrzęki, które mogą wskazywać na rozwijającą się chorobę. Regularne samobadanie pozwala na wczesne wykrycie raka i innych schorzeń jąder, co zwiększa szanse na skuteczne leczenie.

Co mieści się w normie?

Często pojawia się pytanie, jaka wielkość i kształt jąder jest normalna i co zrobić, gdy zauważymy guzki i nieprawidłowości w mosznie. Właśnie dlatego przygotowaliśmy poniższy artykuł, aby przedstawić zalecenia dotyczące tego, jak przeprowadzić samobadanie i jakie wyniki są normalne.

Jeśli będziesz badał swoje jądra co miesiąc, poznasz ich normalną wielkość i kształt.

Rak jądra to w zasadzie rzadki nowotwór, stanowiący zaledwie około 1% wszystkich nowotworów. Jednocześnie jednak jest to najczęstszy typ nowotworu u młodych mężczyzn w wieku od 25 do 45 lat. Rak jądra ma dobre rokowania, pod warunkiem, że zostanie wcześnie wykryty i szybko rozpocznie się leczenie.

Jeśli masz zwiększone ryzyko zachorowania na raka jądra, na przykład dlatego, że masz jądra poza moszną lub jeśli ty lub członek rodziny chorowałeś na raka jądra w przeszłości, powinieneś rozważyć regularne samobadanie.

Jak badać jądra

• Rozpocznij samobadanie bezpośrednio po ciepłym prysznicu lub kąpieli. Moszna jest wtedy rozluźniona, co ułatwia badanie. Stań w pozycji wyprostowanej i przesuń prącie na bok.
• Palpacyjnie zbadaj jądra obiema rękami. Umieść kciuki na górnej części jądra i dwa palce za każdym jądrem. Następnie przesuń jądro między palcami. Powinno być jędrne, ale nie całkowicie twarde.
• Zbadaj jądra pod kątem guzków lub nieprawidłowości. Takie guzki mogą być wielkości grochu lub ziarnka ryżu.
• W przypadku wystąpienia bólu, nieprzyjemnych odczuć, obrzęku, stwardnienia, grudek lub innych zmian dotyczących koloru i wielkości jąder, należy szybko zasięgnąć porady lekarza.
• Jedną ze struktur, które należy zbadać palpacyjnie, jest najądrze, przewód przewodzący nasienie, który w dotyku przypomina cienką linę i znajduje się w górnej części tylnej części jądra. Przy lekkim nacisku poczujesz wrażliwość najądrza. Jest to więc normalna nitka węzła.
• Należy również pamiętać, że jądra mogą być różnej wielkości, więc całkiem normalne jest, że jedno jądro zwisa w dół nieco niżej niż drugie.
• Znalezienie guzka nie oznacza raka. Łagodne zmiany tkankowe są również znacznie częstsze w jądrach niż zmiany złośliwe. Innymi przyczynami nieprawidłowości mogą być: przepuklina, obrzęk żył w mosznie (pęknięcie żylaków, żylaki powrózka nasiennego), wodniak (wodniak), torbiele (spermatocele) lub zapalenie jąder lub zapalenie najądrzy.
• Nagły, silny ból moszny lub jąder, który trwa dłużej niż kilka minut, musi być natychmiast zbadany przez lekarza.

Nie należy odkładać wizyty u lekarza

Jeśli niepokoi Cię którykolwiek z wyników samokontroli, powinieneś udać się do lekarza. Lekarz zbada jądra metodą palpacyjną. Czasami nie da się uniknąć erekcji. Jako pacjent możesz uznać to za krępujące, ale lekarz wie, że jest to całkowicie normalna reakcja, która nie ma nic wspólnego z seksualnością. Lekarz sprawdzi również, czy nie występują u Ciebie inne objawy (np. ból) lub czas ich występowania. Może on zbadać inne części ciała, takie jak brzuch, pachwina i odbytnica, aby sprawdzić ewentualne oznaki rozprzestrzeniania się komórek rakowych.

W przypadku podejrzenia poważnej choroby zostanie wykonane badanie USG, a w razie potrzeby badanie krwi.

Autorzy

• Marcin Major, lekarz, Kraków (recenzent)
• Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden