MEDIBAS
  2. Tematy kliniczne
  3. Zdrowie mężczyzn
  4. Informacje dla pacjentów
  5. Jądra

Skręt jądra/skręt powrózka nasiennego

W przypadku skrętu jądra, jądro obraca się wokół własnej osi, przez co przewód nasienny wraz z naczyniami krwionośnymi i nerwami prowadzącymi do jądra również ulega skręceniu. Może to doprowadzić do całkowitego zatrzymania dopływu krwi do tkanki jądra, dlatego konieczna jest szybka operacja, aby tkanka nie obumarła.
Last published: 21.03.2024  |  Last revised: 19.02.2019  |  Last updated: 19.02.2019
:    : 
: 0
  • Torsion des Samenstrangs
  • Torsion des Hodens
  • Hodendrehung
  • Samenstrangverdrehung
  • Hodengangrän
  • Lockerer Hoden
  • Durchblutungsstörung im Hoden

Co to jest skręt jądra/skręt powrózka nasiennego?

W przypadku skrętu jądra obraca się ono wokół własnej osi, co powoduje również skręcenie tzw. powrózka nasiennego. Powrózek nasienny zawiera nasieniowody, naczynia krwionośne jądra i włókna nerwowe jądra. Obrót upośledza przepływ krwi do powrózka nasiennego; w najgorszym przypadku przepływ krwi może być tak silnie zahamowany, że jądro otrzymuje zbyt mało krwi i tlenu a tkanka obumiera — dochodzi do zgorzeli jądra.

 

Scrotum_normal.jpg
Prawidłowe jądro

 

Nagły, silny ból w jednej połowie moszny lub jednostronnie w dolnej części brzucha może być objawem skręcenia jądra:

  • Nudności i wymioty również są częstymi objawami, rzadziej występuje też gorączka.
  • Moszna puchnie i może pojawić się rozległy obrzęk.
  • Objawy mogą wystąpić na przykład podczas uprawiania sportu lub w wyniku wypadku.
  • Niektórzy pacjenci doznają wielokrotnego (niepełnego) skręcenia jąder, które ustępuje samoistnie. 

Skręt jądra może dotyczyć chłopców i mężczyzn w każdym wieku. Jednak najczęściej występuje u noworodków lub osób w okresie dojrzewania. W 65% przypadków chłopcy są w wieku od 12 do 18 lat; w tej grupie wiekowej dotyczy to 1 na 4000 chłopców.

Przyczyny

W trakcie życia płodowego jądro początkowo rozwija się w jamie brzusznej chłopca, po czym migruje na zewnątrz przez kanał pachwinowy wraz z naczyniami i nerwami oraz tkanką łączną skóry. Aby doszło do skrętu jądra, musi istnieć wrodzona tendencja jądra do skręcania się. Jądro musi być zawieszone na tyle luźno, aby mogło się w określonych sytuacjach obrócić.

Ból jest spowodowany uciskiem nerwu jądra i odcięciem dopływu krwi do jądra. Nieleczona przerwa w dopływie krwi prowadzi do tego, że tkanka jądra otrzymuje zbyt mało tlenu, przez co po kilku godzinach ulega trwałemu zniszczeniu. Zmniejszony przepływ krwi z jądra powoduje także obrzęk. Ten obrzęk może wywierać dodatkowy nacisk na tętnice z zewnątrz i jeszcze bardziej pogorszyć sytuację.

Jądro może zostać obrócone od 180 stopni do ponad 720 stopni. Im bardziej się obróci, tym szybciej pojawią się zaburzenia krążenia. Stopień skręcenia można określić jedynie poprzez chirurgiczne otwarcie i kontrolę wzrokową. To, jak bardzo zaburzony jest przepływ krwi, zależy od tego, jak długo trwa skręt i jak bardzo skręcony został powrózek nasienny. Poważne zaburzenia krążenia mogą wystąpić już po 4 godzinach od skręcenia i prawie zawsze występują po 24 godzinach.

Rozpoznanie

Badanie moszny może być trudne z powodu silnego bólu, co może opóźnić postawienie właściwej diagnozy. Typowe objawy to, oprócz ostrego bólu, nudności, wymioty, pocenie się, czasami gorączka. Jedno lub oba jądra są czerwone, opuchnięte, bolesne i nieco uniesione.

Skręt jądra może również wystąpić, mimo że jądro pozostaje w jamie brzusznej (jądro niezstąpione). Wówczas ból jest bardziej zlokalizowany w okolicy podbrzusza i bardziej przypomina zapalenie wyrostka robaczkowego. 

Stan ten może być mylony z mniej poważnym stanem, w którym skręcone są tylko mniejsze części tkanki w jądrze, ale nie cały powrózek nasienny (skręt szypuły jądra). Często pojawia się bolesny guzek i niebieskawe przebarwienie górnego bieguna jądra.

Objawy skrętu jądra mogą czasami przypominać zapalenie najądrza lub jądra. Również uwięźnięta przepuklina pachwinowa może powodować podobne dolegliwości.

W niektórych przypadkach można wykonać badanie ultrasonograficzne jąder i najądrzy w celu wyjaśnienia choroby narządów. Jednak badanie ultrasonograficzne również może nie dać pewności. Chociaż rezonans magnetyczny mógłby postawić ostateczną diagnozę, badanie to zwykle trwa jednak zbyt długo i opóźniłoby ważną operację.

Leczenie

W przypadku skrętu jądra jedynym sposobem leczenia jest jak najszybsza operacja (w ciągu 6 godzin). Dlatego, jako środek ostrożności, pacjent czasami wymaga ostrej operacji, nawet jeśli rozpoznanie nie zostało jeszcze jednoznacznie ustalone. Celem operacji jest odwrócenie skręconego jądra i przymocowanie obu jąder szwem wewnątrz moszny. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia skrętu w przyszłości, nawet w nieuszkodzonym jądrze, ale nadal jest on możliwy.

Jeśli operacja nie jest możliwa wystarczająco szybko, lekarz może spróbować ostrożnie odkręcić jądro ręcznie. Czasami wymaga to więcej niż jednego pełnego obrotu. Następnie należy jak najszybciej sprawdzić, czy jądro nadal znajduje się we właściwej pozycji i przeprowadzić jego chirurgiczne unieruchomienie.

Rokowanie

Skręcenie jądra może nastąpić w ciągu kilku minut. Przy szybkim leczeniu rokowanie jest bardzo dobre. Jeśli skręt trwa dłużej niż 6 godzin, istnieje ryzyko, że tkanka jądra obumrze i przestanie funkcjonować. Pod warunkiem, że drugie jądro jest czynnościowo sprawne, pacjent nadal może być płodny.

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema

 

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Skręt jądra. References are shown below.

  1. Günther P, Rübben I: The acute scrotum in childhood and adolescence. Dtsch Arztebl Int 2012; 109(25): 449–58. www.aerzteblatt.de
  2. Kapoor S. Testicular torsion: a race against time. Int J Clin Pract 2008; 62: 821-7. pmid:18412935 PubMed
  3. Sharp VJ, Kieran K, Arlen Uhr. Testicular torsion: Diagnosis, evaluation, and management. Am Fam Physician 2013; 88: 835-40. www.aafp.org
  4. Seng YJ, Moissinac K. Trauma induced testicular torsion: a reminder for the unwary. J Accid Emerg Med 2000; 17: 381-2. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Bartsch G, Frank S, Marberger H, Mikuz G: Testicular torsion: late results with special regard to fertility and endocrine function. J Urol 1980; 124: 375–8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Mãkelã E, Lahdes-Vasama T, Rajakorpi H, Wikstrõm S. A 19-year review of pediatric patients with acute scrotum. Scand J Surg 2007; 96: 62-6. www.ncbi.nlm.nih.gov
  7. Arce JD, Cortes M, Vargas JC. Sonographic diagnosis of acute spermatic cord torsion. Rotation of the cord: a key to the diagnosis. Pediatr Radiol 2002; 32: 485-91. www.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Koszutski E, Burkacka A. Zespół ostrej moszny. (dostęp 17.11.2023) www.mp.pl
  9. Molokwu CN, Somani BK, Goodman CM. Outcomes of scrotal exploration for acute scrotal pain suspicious of testicular torsion: a consecutive case series of 173 patients. BJU Int. 2011;107(6):990–993. www.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Smolewicz E. Ostra Moszna. (dostęp 17.11.2023) podyplomie.pl
  11. Srinivasan A, Cinman N, Feber KM, Gitlin J, Palmer LS. History and physical examination findings predictive of testicular torsion: an attempt to promote clinical diagnosis by house staff. J Pediatr Urol. 2011;7(4):470–474. www.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Krishnan A., Rich M. Swana H. Torsion of the Appendix Testis in a Neonate. Case Rep Urol. 2016; doi: 10.1155/2016/9183196 www.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Beni-Israel T, Goldman M, Bar Chaim S, Kozer E. Clinical predictors for testicular torsion as seen in the pediatric ED. Am J Emerg Med. 2010;28(7):786–789. www.ncbi.nlm.nih.gov
  14. Amini B, Patel CB, Lewin MR, Kim T, Fisher RE. Diagnostic nuclear medicine in the ED. Am J Emerg Med. 2011;29(1):91–101. www.ncbi.nlm.nih.gov
  15. Kravchick S, Cytron S, Leibovici O, Linov L, London D, Altshuler A, et al. Color Doppler sonography: its real role in the evaluation of children with highly suspected testicular torsion. Eur Radiol 2001; 11: 1000-5. www.ncbi.nlm.nih.gov
  16. Yang C Jr, Song B, Liu X, Wei GH, Lin T, He DW. Acute scrotum in children: an 18-year retrospective study. Pediatr Emerg Care. 2011;27(4):270–274. www.ncbi.nlm.nih.gov