Czym są zaburzenia potencji i zaburzenia erekcji?

Zaburzenia erekcji to sytuacja, w której mężczyzna regularnie nie osiąga lub nie utrzymuje wzwodu penisa wystarczającego do odbycia satysfakcjonującego stosunku płciowego, a problem ten utrzymuje się przez okres co najmniej sześciu miesięcy.

Poniższe zaburzenia seksualne nie są określane jako zaburzenia erekcji, ale — wraz z zaburzeniami erekcji — są zgrupowane pod ogólnym terminem „zaburzenia seksualne”:

• Obniżenie pożądania seksualnego (libido) lub jego brak
• Niezdolność do orgazmu i zaburzenia wytrysku.

Częstotliwość występowania

Częstotliwość występowania wzrasta wraz z wiekiem. Podczas gdy 2% wszystkich mężczyzn w wieku około 30 lat cierpi na zaburzenia erekcji, w wieku powyżej 60 lat jest nimi dotknięta około połowa. Zaburzenia erekcji występują częściej u osób z cukrzycą, uzależnieniem od alkoholu lub chorobami naczyniowymi.

Jakie są przyczyny zaburzeń erekcji?

Czynniki psychiczne i stres często mają silny wpływ na erekcję. Na przykład pierwsze doświadczenia seksualne, nieudane związki, depresja, brak pewności siebie, strach przed porażką i zawyżone oczekiwania mogą przyczynić się do problemów z erekcją.

Jeśli erekcja stopniowo zanika, choć utrzymuje się pożądanie seksualne, może to wskazywać na przyczynę somatyczną. Jeśli pacjent nadal ma spontaniczne poranne erekcje lub jest w stanie osiągnąć pełną i trwałą erekcję poprzez masturbację, przemawia to bardziej za zaburzeniami erekcji natury psychicznej lub związanymi ze stresem.

W większości przypadków przyczyny są złożone.

Najczęstsze przyczyny

• Problemy psychiczne i interpersonalne, stres
• Zaburzenia krążenia spowodowane chorobami naczyniowymi, miażdżycą, nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą (cukrzyca)
• Niektóre leki mogą mieć niekorzystny wpływ na zdolność erekcji, np. :
  
  • leki przeciwdepresyjne, leki na depresję
  • leki przeciwpsychotyczne, leki stosowane między innymi w leczeniu splątania i urojeń.
  • leki przeciwnadciśnieniowe, leki na wysokie ciśnienie krwi
  • leki przeciwdrgawkowe, leki przeciw padaczce
• palenie tytoniu i nadmierne spożywanie alkoholu, stosowanie narkotyków
• zaburzenia układu nerwowego
  • uszkodzenie nerwów spowodowane cukrzycą (cukrzyca typu 1 lub cukrzycą typu 2) lub nadmiernym spożyciem alkoholu.
  • choroby układu nerwowego, takie jak stwardnienie rozsiane (SM) lub choroba Parkinsona
  • powikłania po zabiegach chirurgicznych gruczołu krokowego, pęcherza moczowego lub odbytnicy
• Skrzywienie penisa
  • silne zakrzywienie penisa we wzwodzie
  • Krzywizna rzadko powoduje dolegliwości, ale może sprawić, że stosunek seksualny będzie bolesny i niewygodny lub nieprzyjemny z kosmetycznego punktu widzenia.
• Zwężenie napletka (stulejka)
  • Często występuje u młodych chłopców, u których napletek nie może zostać naciągnięty na główkę żołędzi.
  • U większości pacjentów z biegiem lat następuje poprawa. Jeśli stulejka utrzymuje się, może to prowadzić do stanu zapalnego pod napletkiem i utrudniać współżycie seksualne w dorosłości.

Rzadsze przyczyny

• Przyczyny hormonalne
  • niski poziom testosteronu (hipogonadyzm), wysoki poziom prolaktyny (hiperprolaktynemia) lub obniżony metabolizm w przypadku niedoczynność tarczycy
• Przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego
  • Jest to powszechne schorzenie o zróżnicowanych objawach, które tylko w wyjątkowych przypadkach prowadzi do problemów z potencją.
  • Typowe objawy to ból lub uczucie ucisku w obszarze między podstawą penisa a kroczem, dyskomfort podczas oddawania moczu, upławy i nasienie zmieszane z krwią.
• Zapalenie najądrzy
  • Choroba może występować od dzieciństwa do starości.
  • Rozpoczyna się powolnym narastaniem bólu, który może promieniować od moszny do brzucha, gorączką, uczuciem pieczenia i częstym oddawaniem moczu, a także narastającym obrzękiem i tkliwością najądrza.
• Urazy penisa
  • Ciała jamiste penisa lub napletek mogą zostać uszkodzone na przykład podczas wypadku. Ból lub blizny mogą wówczas utrudniać lub, w ciężkich przypadkach, uniemożliwiać erekcję.

Badanie lekarskie

Kiedy należy zasięgnąć porady lekarskiej?

Przy braku pewności co do przyczyny i wystąpieniu poważnych objawach należy skonsultować się z lekarzem.

Specjalistami w wykrywaniu i leczeniu zaburzeń erekcji są androlodzy. Wielu urologów, ale także niektórzy lekarze zajmujący się chorobami skóry i chorobami przenoszonymi drogą płciową, specjalizują się w andrologii i/lub medycynie seksualnej.

Historia choroby (wywiad lekarski)

Ewentualnie pacjent może usłyszeć następujące pytania:

• Od jak dawna występują u pana dolegliwości?
• Jak często występuje problem?
• Czy czas trwania i jakość erekcji są zadowalające?
• Czy występują nocne/poranne erekcje i jaka jest ich jakość/czas trwania?
• Czy może pan bardziej szczegółowo opisać, co wywołuje problem?
  • Czy nie osiąga pan erekcji lub czy odczuwanie przyjemności uległo zmianie?
  • Czy osiąga pan orgazm tylko z trudem?
  • Czy wytrysk słabnie?
  • Czy występuje przedwczesny wytrysk?
• Czy stwierdzono inne choroby?
• Czy regularnie przyjmuje pan leki?

Badanie lekarskie

Zbadane zostaną narządy płciowe i mogą zostać przeprowadzone badania krwi. Jeśli podejrzewana jest choroba podstawowa, zlecone zostaną dalsze badania, a pacjent może zostać skierowany do specjalistycznej praktyki w celu dalszego leczenia.

Ilustracje

Przekrój wzdłużny przez pęcherz moczowy, gruczoł krokowy i prącie

Męskie narządy płciowe

Dodatkowe informacje

• Zaburzenia erekcji, leczenie
• Palenie szkodzi zdrowiu
• Dlaczego warto rzucić palenie i jak to zrobić?
• Terapia uzależnienia od alkoholu
• Cukrzyca
• Zwężenie napletka (stulejka)
• Zaburzenia erekcji — informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Tomasz Tomasik (recenzent)
• Marcin Major (recenzent)
• Thomas M. Heim (redaktor, recenzent)
• Natalie Anasiewicz (redaktor, recenzent)