Co to jest zwężenie napletka (stulejka)?

W przypadku zwężenia napletka (stulejki) napletka nie da się odciągnąć na żołądź lub jest to utrudnione. Jest to normalne u nowo narodzonych chłopców i zwykle poprawia się samo z wiekiem. O stulejce pierwotnej mówimy, gdy zwężenie napletka utrzymuje się po okresie dojrzewania. Stulejka wtórna jest spowodowana stanem zapalnym lub rozdarciem, a napletek może wówczas ulec bliznowaceniu.

Zwężeniu napletka towarzyszy zwykle niewiele dolegliwości, ale może powodować zapalenie żołędzi czyli stan zapalny napletka i żołędzi. Takie zapalenie powoduje ból, zaczerwienienie, nalot lub wydzielinę. W niektórych przypadkach zapalenie żołędzi ma charakter przewlekły.

U dzieci napletek może być tak zwężony, że strumień moczu nie wypływa. Podczas oddawania moczu napletek może się powiększać jak mały balonik.

U dorosłych stulejka może powodować dyskomfort podczas stosunku seksualnego oraz bolesne erekcje. Mogą pojawić się również problemy z oddawaniem moczu oraz zakażenia dróg moczowych.

Zwężenie napletka występuje u prawie wszystkich noworodków płci męskiej, a w okresie pokwitania jeszcze u ok. 7 %. W wieku 17 lat występuje tylko u ok. 1%.

Przyczyny

U większości chłopców napletek jest zwężony od urodzenia. Jest on przyklejony do żołędzi. Jednak, jak wspomniano wyżej, zwykle ustępuje to samoistnie po okresie dojrzewania.

W niektórych przypadkach zwężenie poprzedzone jest stanem zapalnym lub urazem napletka. Może to spowodować powstanie bliznowatego zwężenia, co utrudnia odciągnięcie napletka. Blizna ma naturalną tendencję do obkurczania się, co z kolei sprzyja rozwojowi stulejki. Najczęstszą przyczyną jest liszaj twardzinowy, przewlekły stan zapalny skóry, który u mężczyzn dotyka głównie prącia.

Diagnostyka

Diagnozę stawia się na podstawie typowych objawów i ustaleń wymienionych powyżej. W badaniu często widać objawy zapalenia napletka.

Leczenie

W większości przypadków leczenie nie jest konieczne, ponieważ zwężenie napletka poprawia się samoistnie. Dobra higiena i oczyszczenie napletka (bez odciągania) czystą wodą zwykle wystarcza. Jeśli napletek jest tak zwężony, że utrudnia higienę, konsekwencją mogą być stany zapalne i podrażnienia skóry. W takich przypadkach może to prowadzić do pogorszenia się problemu i wymagać leczenia.

Leczenie ma na celu łagodzenie objawów i zapobieganie stanom zapalnym. Ważne jest, aby nie próbować naciągać napletka na żołądź. Może to doprowadzić do rozdarcia skóry, powstania blizny i zwiększenia dyskomfortu.

W pierwszej kolejności należy spróbować leczenia miejscowego za pomocą silnej maści kortyzonowej. Należy ją stosować 2 razy dziennie przez 4–8 tygodni. Po 2 tygodniach można ostrożnie zacząć odsuwać napletek, unikając przy tym rozdarcia.

Każdy liszaj twardzinowy powinien być leczony.

Jeśli leczenie miejscowe nie przynosi efektu, konieczna może być interwencja chirurgiczna, najczęściej w postaci obrzezania, czyli usunięcia napletka. Szczególnie u dzieci w wieku przedszkolnym taka interwencja powinna być bardzo przemyślana.

Rokowanie

Zwężenie napletka u dzieci bez objawów zwykle ustępuje po okresie dojrzewania.

W przypadku wystąpienia objawów, zwężenie napletka można zwykle skutecznie leczyć. Chirurgia może powodować problemy w rzadkich przypadkach. Z reguły są to zmiany kosmetyczne.

Jeśli nie zostanie podjęte leczenie, mogą wystąpić następujące powikłania:

• Zapalenie napletka (zapalenie żołędzi)
• Zwężenie i obrzęk prącia z powodu cofniętego napletka (załupek)
• Pęknięcia i blizny 
• infekcje dróg moczowych.

Dodatkowe informacje

• Zapalenie żołędzi
• Liszaj twardzinowy
• Dyskomfort podczas oddawania moczu
• Zakażenia układu moczowego u mężczyzn
• Stulejka – Informacje dla personelu medycznego

Autorzy

• Martina Bujard, dziennikarka naukowa, Wiesbaden