MEDIBAS
  2. Tematy kliniczne
  3. Ortopedia/Chirurgia urazowa
  4. Informacje dla pacjentów
  5. Inne choroby

Ostry zespół ciasnoty przedziałów powięziowych

Ten zespół charakteryzuje się zwiększonym ciśnieniem w tkankach, które uszkadza mięśnie. Ostry zespół ciasnoty przedziałów powięziowych jest częstym powikłaniem złamań podudzia i stanem nagłym, który należy natychmiast leczyć.
Last published: 14.03.2024  |  Last revised: 15.05.2020  |  Last updated: 24.05.2020
:    : 
: 0
  • Kompartmentsyndrom
  • Muskelverletzung
  • Muskelnekrose
  • Muskelischämie
  • Durchblutungsstörung im Unterschenkel
  • Muskelfaszie
  • Faszienspaltung

Co to jest zespół ciasnoty przedziałów powięziowych?

Pasma mięśniowe w ciele są otoczone twardą tkanką łączną — powięzią mięśniową. Grupa niektórych pasm mięśniowych wraz z ich powięzią jest również nazywana przedziałem.

Jeśli tkanka mięśniowa rozszerza się, na przykład w wyniku urazu i krwawienia, jędrna powięź bardzo szybko ogranicza ten obrzęk, ponieważ niemalże się nie rozciąga. W rezultacie ciśnienie tkanki w mięśniach gwałtownie wzrasta. Może to nastąpić nagle, na przykład w wyniku złamania. Jeśli ciśnienie w tkance wzrośnie powyżej wartości ciśnienia tętniczego w drobnych tętnicach mięśniowych, przepływ krwi zmniejsza się, aż do całkowitego jego zatrzymania. To znacznie zaburza czynność mięśni, ścięgien i nerwów w danej grupie mięśniowej. Im dłużej trwa taki stan, tym bardziej zaburzone jest krążenie krwi. Mięśnie i nerwy mogą zostać trwale uszkodzone lub obumrzeć (nekroza mięśni) z powodu związanego z tym braku tlenu. Jest to stan nagły, który musi być natychmiast leczony!

Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych może wystąpić w dowolnej części ciała, w której znajdują się przedziały mięśniowe. Obejmują one dłonie, przedramiona, ramiona i nogi. Najczęściej występuje w podudziu i często jest powikłaniem złamania.

Mężczyźni chorują dwa razy częściej niż kobiety; u mężczyzn ma to najczęściej miejsce do 30. roku życia.

Przewlekły zespół ciasnoty przedziałów powięziowych może wystąpić u sportowców z powodu częstego dużego (nadmiernego) obciążenia mięśni, głównie podczas biegania.

Przyczyny

Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych ma kilka możliwych przyczyn. Do najczęstszych należą urazy kości lub tkanek. Innymi przyczynami mogą być krwawienie (np. w przypadku zwichnięcia stawu lub podczas leczenia lekami rozrzedzającymi krew) lub ciasne bandaże/opatrunki gipsowe. Zewnętrzny nacisk na mięśnie spowodowany nieprawidłowym ułożeniem nogi lub ręki może również prowadzić do zaburzeń krążenia i zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych.

Przy zatrzymaniu przepływu krwi, uszkodzone komórki mięśniowe ulegną zniszczeniu już po kilku godzinach. Po upływie 6–8 godzin dochodzi do nieodwracalnych uszkodzeń. Jest to stan nagły, który musi być natychmiast leczony!

Objawy

Objawy ostrego zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych mogą być nieswoiste i różnić się w zależności od pacjenta. Pierwsze objawy obejmują ból spowodowany brakiem tlenu w mięśniach (ból niedokrwienny). Objaw ten może jednak również nie występować. Ból, jeśli występuje, jest często niezwykle silny i znacznie nasila się, gdy zajęta kończyna jest rozciągnięta. Uczucie drętwienia lub osłabienie mięśni są oznakami poważnego uszkodzenia tkanek. 

Rozpoznanie

Aby potwierdzić rozpoznanie w przypadku konkretnych dolegliwości, lekarz dokładnie zbada zajętą kończynę. Narastający ból przy biernym rozciąganiu konkretnych ścięgien i mięśni jest uważany za mocne wskazanie na zwiększone ciśnienie w przedziale. Ponadto mięśnie są często opuchnięte i tkliwe. Drętwienie obwodowe (w podudziu, zwykle między pierwszym a drugim palcem), blada skóra, a nawet porażenie są raczej późnymi oznakami i wskazują, że doszło już do poważnej utraty czynności mięśni i nerwów.

Im poważniejsze jest zaburzenie krążenia i im dłużej trwa, tym większe prawdopodobieństwo, że tętno w danym obszarze nie będzie już wyczuwalne.

Badania krwi mogą wykryć produkty rozpadu komórek mięśniowych, jeśli doszło już do ich uszkodzenia. W wyniku rozpadu mięśni może również dojść do znacznego ograniczenia czynności nerek, co można również zmierzyć za pomocą badań krwi. Typowy jest również podwyższony poziom markerów stanu zapalnego we krwi.

Aby potwierdzić rozpoznanie, w szpitalu można zmierzyć ciśnienie w zajętej tkance.

Leczenie

Leczenie ma na celu łagodzenie objawów i zapobieganie rozwojowi poważnych powikłań. Nieleczony zespół ciasnoty przedziałów powięziowych prowadzi do coraz większego braku tlenu w mięśniach.

W przypadku podejrzenia zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych należy natychmiast usunąć bandaże lub opatrunek gipsowy (jeśli jest obecny) i ułożyć kończynę na wysokości serca. Wyższe ułożenie jeszcze bardziej utrudniłoby krążenie krwi i dlatego należy tego unikać.

Po potwierdzeniu rozpoznania ostrego zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych, operacja jest zwykle wykonywana tak szybko, jak to możliwe, a mianowicie w ciągu 2 godzin. Polega ona na rozcięciu jednej lub kilku powięzi otaczających grupę mięśni na zajętej kończynie, tak aby zmniejszyć ciśnienie i przywrócić przepływ krwi. Rany muszą pozostać otwarte i przykryte sterylnymi kompresami. Dopiero po kilku dniach ranę można ponownie zamknąć.

Rokowanie

Szybkie rozpoznanie i leczenie są ważne, aby zapobiec trwałym zmianom. Leczenie rozpoczęte później niż po 6–8 godzinach często prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń. Czas między rozpoznanie a operacją ma decydujący wpływ na to, czy wystąpią powikłania i trwałe uszkodzenia. Jeśli rozcięcie powięzi zostanie wykonane w ciągu 6 godzin od wystąpienia objawów, stan ten można wyleczyć u prawie wszystkich pacjentów tak, aby w pełni przywrócić czynność mięśni. Jeśli jednak minie ponad 12 godzin, zaburzenia czynnościowe utrzymują się u prawie 90% pacjentów.

Późne lub nieodpowiednie rozpoznanie i leczenie mogą prowadzić do sztywności stawów (przykurczu Volkmana), regionalnego zespołu bólowego, zaburzeń czynności nerwów, a w najgorszym przypadku do konieczności amputacji w wyniku nieodwracalnych uszkodzeń mięśni i nerwów. Istnieje również ryzyko zaburzeń czynności nerek.

Dodatkowe informacje

Autorzy

  • Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych. References are shown below.

  1. Rasul AT. Acute compartment syndrome. Medscape, last updated Apr 03, 2018. emedicine.medscape.com
  2. Torlincasi AM, Lopez RA, Waseem M. Acute Compartment Syndrome. StatPearls. 2020. www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Olson SA, Glasgow RR. Acute compartment syndrome in lower extremity musculoskeletal trauma. J Am Acad Orthop Surg 2005;13:436-444. PubMed
  4. McQueen MM, Duckworth AD, Aitken SA, et al. The estimated sensitivity and specificity of compartment pressure monitoring for acute compartment syndrome.. J Bone Joint Surg Am 2013; 95(8): 673-7. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. McQueen MM1, Duckworth AD, Aitken SA, et al. Predictors of Compartment Syndrome After Tibial Fracture. J Orthop Trauma 2015; 29(19): 451-5. www.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Shah SN, Miller BS, Kuhn JE. Chronic exertional compartment syndrome. Am J Orthop 2004; 33: 335-41. PubMed
  7. Vaillancourt C, Shrier I, Vandal A, et al. Acute compartment syndrome: how long before muscle necrosis occurs?. CJEM 2004; 6(3): 147-54. www.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Schmidt AH. Acute compartment syndrome. Injury 2017; 48(1): 22-25. www.sciencedirect.com
  9. Rowdon GA. Chronic Exertional Compartment Syndrome. Medscape, last updated Oct 08, 2015. emedicine.medscape.com
  10. Wilder RP, Sethi S. Overuse injuries: tendinopathies, stress fractures, compartment syndrome, and shin splints. Clin Sports Med 2004; 23: 55-81,vi. www.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Ulmer T. The Clinical Diagnosis of Compartment Syndrome of the Lower Leg: Are Clinical Findings Predictive of the Disorder?. Journal of Orthopaedic Trauma 2002; 16(8): 572-7. insights.ovid.com
  12. McMillan TE, Gardner WT, Schmidt AH, et al. Diagnosing acute compartment syndrome—where have we got to?. Int Orthop 2019; 43(11): 2429-35. www.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Lampert R, Weih EH, Breucking E, et al. Postoperative bilateral compartment syndrome resulting from prolonged urological surgery in lithotomy position. Serum creatine kinase activity (CK) as a warning signal in sedated, artificially respirated patients. Anaesthesist 1995; 44(1): 43-47. www.ncbi.nlm.nih.gov
  14. Roscoe D, Roberts AJ, Hulse D. Intramuscular compartment pressure measurement in chronic exertional compartment syndrome: new and improved diagnostic criteria. Am J Sports Med 2015; 43(2): 392-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  15. Donaldson J, Haddad B, Khan WS. The pathophysiology, diagnosis and current management of acute compartment syndrome. Open Orthop J 2014; 27(8): 185-93. www.ncbi.nlm.nih.gov
  16. Collinge CA, Attum B, Lebus GF, et al. Acute Compartment Syndrome: An Expert Survey of Orthopaedic Trauma Association Members. J Orthop Traumatol 2018; 32(5): 181-4. www.ncbi.nlm.nih.gov
  17. Wittstein J, Moorman CT 3rd, Levin LS. Endoscopic compartment release for chronic exertional compartment syndrome. J Surg Orthop Adv 2008; 17(2): 119-21. www.ncbi.nlm.nih.gov
  18. Kare JA. Volkmann Contracture. Medscape, last updated Mar 29, 2019. emedicine.medscape.com
  19. Sheridan GW, Matsen FA 3rd. Fasciotomy in the treatment of the acute compartment syndrome.. J Bone Joint Surg Am 1976; 58(1): 112-5. www.ncbi.nlm.nih.gov