Co to jest choroba kociego pazura?
Choroba kociego pazura to zakażenie bakteryjne człowieka w wyniku zadrapania lub ugryzienia przez kota. Choroba ta jest zazwyczaj niegroźna i zwykle ustępuje samoistnie. Choroba dotyczy najczęściej dzieci i młodych dorosłych.
Patogenem wywołującym zakażenie jest bakteria Bartonella henselae, która może znajdować się w jamie ustnej, na skórze lub na pazurach kotów. U kotów patogen ten nie wywołuje choroby. W przypadku zadrapania lub ugryzienia człowieka, bakteria może dostać się do rany.
Po okresie 3–10 dni zakażenie może doprowadzić do powstania wysypki skórnej z czerwono-brązowymi, częściowo wypełnionymi ropą krostami w okolicy rany. Po okresie około 1–3 tygodni węzły chłonne w okolicy rany powiększają się. Zazwyczaj powiększony jest tylko jeden węzeł chłonny, ale może to dotyczyć również wielu z nich. Może wystąpić przejściowa gorączka, osłabienie i ból głowy. Powiększenie węzłów chłonnych zazwyczaj utrzymuje się dłużej niż 3 tygodnie, czasem nawet przez 2–3 miesiące. U ponad 10% pacjentów występują bóle mięśni oraz ból i zapalenie stawów.
W rzadkich przypadkach patogen może się rozprzestrzenić i objąć mózg, spowodować zapalenie wewnętrznych ścian serca, zapalenie szpiku kostnego lub powstanie ropni w wątrobie.
Rzadka choroba
W USA choroba kociego pazura występuje u około 9 na 100 000 osób rocznie. Na całym świecie najczęstsze występowanie stwierdza się w krajach o ciepłym, wilgotnym klimacie. Bakteria ta częściej występuje u młodych niż dorosłych kotów.
Diagnostyka i leczenie
Chorobę można zazwyczaj rozpoznać na podstawie badania fizykalnego w połączeniu z analizą historii choroby. U osób z osłabionym układem immunologicznym lub w niejasnych przypadkach przeprowadza się ewentualnie dodatkowe badania, np. wymaz z rany lub badania krwi. Jeśli powiększenie węzłów chłonnych utrzymuje się przez dłuższy czas, węzeł chłonny może zostać usunięty. Jest to pomocne w diagnostyce innych chorób, w przebiegu których występuje powiększenie węzłów chłonnych.
Zwykle choroba ustępuje po 2–3 miesiącach i nie wymaga leczenia. W przypadku wyraźnego powiększenia węzłów chłonnych i ciężkich objawów można rozważyć antybiotykoterapię. Jeśli to konieczne, ropnie węzłów chłonnych są leczone chirurgicznie.
Należy monitorować, czy powiększenie węzłów chłonnych ustepuje. Jeśli ich wielkość utrzymuje się dłużej niż 3–4 miesiące, należy wyjaśnić inne przyczyny powiększenia węzłów chłonnych. W tej sprawie należy skonsultować się z lekarzem.
Działania profilaktyczne
Należy unikać zadrapań lub ugryzień kota. Jeśli mimo to dojdzie do zadrapania lub ugryzienia, natychmiast oczyścić dokładnie ranę bieżącą wodą i mydłem. Nie pozwalać kotom lizać otwartych ran.
Dodatkowe informacje
- Choroba kociego pazura — informacje dla lekarzy.
Autorzy
- Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (redaktor)
- Marleen Mayer, lekarz (recenzent/redaktor)
- Kalina van der Bend, lekarz (recenzent)
Link lists
Authors
Previous authors
Updates
Gallery
Snomed
References
Based on professional document Choroba kociego pazura. References are shown below.
- Nawrocki C, Max R, Marzec N. Atypical Manifestations of Cat-Scratch Disease, United States, 2005-2014. Emerg Infect Dis. 2020 Jul;26(7):1438-1446. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Nelson C, Saha S, Mead P. Cat-Scratch Disease in the United States, 2005-2013. Emerg Infect Dis. 2016 Oct;22(10):1741-6. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Baranowski K, Huang B. Cat Scratch Disease. [Updated 2022 Jun 21]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Mazur-Melewska K, Mania A, Kemnitz P, et al. Cat-scratch disease: a wide spectrum of clinical pictures. Postepy Dermatol Alergol. 2015 Jun;32(3):216-20. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Okaro U, Addisu A, Casanas B, et al. Bartonella Species, an Emerging Cause of Blood-Culture-Negative Endocarditis. Clin Microbiol Rev 2017; 30: 709-46. www.ncbi.nlm.nih.gov
- Erdem G, Watson JR, Hunt WG, et al. Clinical and Radiologic Manifestations of Bone Infection in Children with Cat Scratch Disease. J Pediatr 2018. pmid:30041935 www.ncbi.nlm.nih.gov
- Dhal U, Hicklen R, Tarrand J, et al. Cat Scratch Disease as a Mimicker of Malignancy. Open Forum Infect Dis. 2021 Oct 5;8(11). pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
- Spach DH, Kaplan SL. Treatment of cat scratch disease. UpToDate. . (dostęp 28.02.2024) UpToDate
- Rolain R, Brouqui P, Koehler J, et al. Recommendations for treatment of human infections caused by Bartonella species. Antimicrob Agents Chemother 2004; 48: 1921-33. PubMed