Regional content

Content

Informacje ogólne

Definicja

• Powierzchowne zakażenie skóry wywołane przez Corynebacterium minutissimum.
• Często ma postać łuszczących się zmian skórnych w okolicach wyprzeniowych (moszna, wargi sromowe większe, górna wewnętrzna strona ud, pachy, pachwiny).

Epidemiologia

• Chorobowość w Europie Środkowej: 4-6% populacji; kobiety i mężczyźni są dotknięci w równym stopniu.
• Rozpowszechniony na całym świecie; bardziej powszechny w klimacie tropikalnym.

Etiologia i patogeneza

• Choroba jest wywoływana przez bakterie Corynebacterium minutissimum, które są częścią flory fizjologicznej skóry.
• Łupież rumieniowy objawia się jako czerwono-brązowa, ostro odgraniczona, jednorodna zmiana skórna na rumieniowym podłożu, o barwie od jasnobrązowej do ciemnobrązowej, czasami czerwonawej, zwykle lekko łuszcząca się w okolicach wyprzeniowych.
• Świąd występuje rzadko.

Czynniki predysponujące

• Cukrzyca.
• Osłabiony układ immunologiczny.
• Nadwaga.
• Wzmożone pocenie się.
• Pobyt w ciepłym i wilgotnym klimacie.

ICD-10

• L08.1 Łupież rumieniowy.

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

• Dobrze odgraniczone brązowawe plamy w okolicach wyprzeniowych, z niewielkim złuszczaniem.
• Rozpoznanie można potwierdzić za pomocą lampy Wooda (ultrafiolet/UV-A), w której zajęte obszary skóry fluoryzują na koralowoczerwono (badanie zwykle wykonuje dermatolog) lub badań mikrobiologicznych.¹

Diagnostyka różnicowa

• Łojotokowe zapalenie skóry.
• Łuszczyca.
• Drożdżakowe wyprzenie.
• Grzybica skóry.
• Łupież pstry.

Wywiad lekarski

• Przeważnie zmiany skórne między palcami stóp, w pachwinach lub pod pachami.
• Zwykle na początku bladoczerwone zmiany skórne, które stopniowo stają się coraz bardziej brązowe.
• Lekko łuszczące się zmiany o szorstkiej powierzchni.
• Czasami występuje świąd.
• Często występuje miejscowa nadpotliwość.
• Pobyt w ciepłym i wilgotnym klimacie sprzyja powstawaniu łupieżu rumieniowego.

Badanie fizykalne

• Łuszczenie międzypalcowe i pęknięcia lub nadżerki.
  
  

  Łupież rumieniowy, obraz kliniczny
• Lekko czerwone do brązowych plamy w okolicach wyprzeniowych: okolice pachwiny, pachy, pod piersiami, wokół pępka.

Badania uzupełniające 

• Lampa Wooda: koralowoczerwona fluorescencja (ewentualnie do wykonania przez dermatologa).
• Badanie mikrobiologiczne.

Leczenie

Cele leczenia

• Wyeliminowanie zakażenia.

Ogólne informacje o leczeniu

• Leczenie miejscowymi środkami przeciwgrzybiczymi typu azolowego.
• Alternatywnie można stosować miejscowo erytromycynę, klindamycynę lub kwas fusydowy.²
• Przy ciężkich i rozległych zmianach wskazane może być ogólnoustrojowe podawanie erytromycyny lub klarytromycyny.
• Skuteczność leczenia można potwierdzić za pomocą lampy Wooda.

Zalecenia dla pacjentów

• Higiena ciała z użyciem kwaśnych mydeł.
• Unikać wilgoci w okolicach wyprzeniowych.
• Nie używać tłustych maści.

Leczenie farmakologiczne

• Leczenie miejscowe: skuteczne mogą być zarówno antybiotyki, jak i leki przeciwgrzybicze (azole).
  • Azolowe leki przeciwgrzybicze, takie jak klotrimazol, ketokonazol lub bifonazol przez 2–4 tygodnie:^,
    • np. bifonazol 1 x dziennie (1 g kremu wystarcza na powierzchnię wielkości dłoni) 
    • klotrimazol 1% 2 do 3 x dziennie na zmienione obszary skóry
  • klindamycyna 1% 2 x dziennie przez 2 tygodnie
  • kwas fusydowy 2 x dziennie przez 2 tygodnie.³
• Leczenie ogólnoustrojowe tylko przy ciężkim przebiegu:
  
  • erytromycyna 1,5–2 g/dobę w 3–4 pojedynczych dawkach do ustąpienia objawów — albo —
  • klarytromycyna jako pojedyncza dawka 1 g doustnie.³

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

• Zakażenie skóry, które stopniowo rozwija się na skórze między palcami stóp lub w okolicach wyprzeniowych.

Powikłania

• Pękanie skóry.
• Nadkażenia.

Rokowanie

• Rokowanie jest dobre, ale nawroty są częste.

Informacje dla pacjentów

• Pacjenci powinni zostać poinformowani, że przebarwienia mogą utrzymywać się jeszcze przez kilka tygodni po usunięciu patogenów.

Materiały edukacyjne dla pacjentów

• Łupież rumieniowy.

Ilustracje