Streszczenie
- Definicja: Łagodny, choć bolesny proces zapalny i obrzęk chrząstki żebrowej.
- Epidemiologia: Choroba ta występuje stosunkowo rzadko.
- Objawy: Punktowy ból w klatce piersiowej, zwykle na wysokości 2 lub 3 żebra.
- Badanie fizykalne: Punktowy ból przy ucisku obrzękniętych chrząstek żebrowych.
- Diagnostyka: Wykluczenie innych groźnych chorób w rozpoznaniu różnicowym.
- Leczenie: Objawowe za pomocą NLPZ i ciepłych okładów.
Informacje ogólne
Definicja
- Łagodny, samoograniczający się, nieinfekcyjny proces zapalny i obrzęk stawu żebrowo–mostkowego, mostkowo–obojczykowego lub połączenia części kostnej i chrzęstnej żeber.1
- Synonimy: chondroosteopathia costalis.
- Pierwsza wzmianka o chorobie pochodzi z 1921 roku, gdy została opisana przez niemieckiego chirurga A. Tietzego.2
Epidemiologia
Etiologia i patogeneza
- Przyczyna jest niejasna, ale prawdopodobnie rozwija się w wyniku mikrourazów lub jako powikłanie wcześniej przebytej infekcji górnych dróg oddechowych.3
ICD–10
- M94 Inne choroby chrząstki.
- M94.0 Zespół Tietzego.
Diagnostyka
Kryteria diagnostyczne
- Rozpoznanie stawia się na podstawie badania fizykalnego.
- Należy wykluczyć inne groźne choroby w rozpoznaniu różnicowym.
Diagnostyka różnicowa
- Zapalenie chrząstek żebrowych – różnice w stosunku do zespołu Tietzego:4
- występuje znacznie częściej
- brak obrzęku
- zajmuje wiele okolic (obejmuje 2 do 5 żeber).
- Nerwoból międzyżebrowy.
- Zawał serca.
- Zatorowość płucna.
- Zapalenie opłucnej.
- Choroby nadbrzusza.
Wywiad lekarski
- Punktowy ból klatki piersiowej.1
- Możliwe są zarówno ostre, jak i przewlekłe epizody bólowe.
- Przy głębokim wdechu, kaszlu czy kichaniu, ból może nasilić się i promieniować do ramion i barków.1
- Zwykle dotyczy to drugiego lub trzeciego stawu żebrowo–mostkowego.
Badanie fizykalne
- Bolesny obrzęk 1 (70%) lub 2 stawów żebrowo–mostkowych, rzadko z towarzyszącym zaczerwienieniem i uciepleniem.
- Punktowy ból przy ucisku.
Badania uzupełniające
- W ostrej fazie zespołu Tietzego może pojawić się podwyższone OB, zwiększona liczba leukocytów, podwyższone CRP oraz gorączka.5
- U pacjentów, zwłaszcza w wieku >35. roku życia, należy wykonać EKG i RTG klatki piersiowej w celu wykluczenia przyczyny sercowo–płucnej.4
Leczenie
Cele leczenia
- Złagodzenie bólu.
Ogólne informacje o leczeniu
- Leczenie objawowe
- ciepłe lub naprzemiennie ciepłe i zimne okłady, NLPZ.1
Leczenie farmakologiczne
- Ewentualnie NLPZ
- np. diklofenak doustnie, 50 mg 3 x dziennie przez 5–7 dni.
- Ewentualnie iniekcje z glikokortykosteroidów.
Przebieg, powikłania i rokowanie
Przebieg
- Ostre epizody lub przewlekły przebieg.
Rokowanie
- Objawy zwykle ustępują samoistnie po 1–2 tygodniach.1
Informacje dla pacjentów
Edukacja pacjenta
- O nieszkodliwości zespołu Tietzego.
- Zwykle występuje u kobiet w wieku 20–40 lat.
- Choroba może prowadzić do ostrego lub przewlekłego bólu.
- Choroba ustępuje samoistnie, ale może trwać od kilku dni do kilku lat.
Materiały edukacyjne dla pacjentów
Źródła
Piśmiennictwo
- Rokicki W., Rokicki M., Rydel M. What do we know about Tietze’s syndrome? Kardiochir Torakochirurgia Pol 2018, 15(3): 180-2, www.ncbi.nlm.nih.gov
- Tietze, A. Über eine eigenartige Häufung von Fällen mit Dystrophie der Rippenknorpel, Berlin Klin Wschr 1921, 58: 829-31, PubMed
- Jurik A.G., Graudal H. Sternocostal joint swelling clinical Tietze's syndrome. Report of sixteen cases and review of the literature, Scand J Rheumatol 1988, 17(1): 33-42, www.ncbi.nlm.nih.gov
- Proulx A.M., Zryd T.W. Costochondritis: diagnosis and treatment, Am Fam Physician 2009, 80(6): 617-20, www.ncbi.nlm.nih.gov
- Karabudak O., Nalbant S., Ulusoy R.E., et al. Generalized nonspecific pustular lesions in Tietze's syndrome, J Clin Rheumatol 2007, 13(5): 300-1, www.ncbi.nlm.nih.gov
- Disla E., Rhim H.R., Reddy A., Karten I., Taranta A. Costochondritis. A prospective analysis in an emergency department setting, Arch Intern Med 1994, 154: 2466-9, PubMed
Opracowanie
- Anna Pachołek (recenzent)
- Tomasz Tomasik (redaktor)
- Lino Witte (recenzent/redaktor)
