MEDIBAS
  2. Tematy kliniczne
  3. Ortopedia/Chirurgia urazowa
  4. Informacje dla pacjentów
  5. Złamania kości

Złamanie kości skokowej

Kość skokowa jest stabilną kością znajdującą się między kośćmi podudzia i kością piętową oraz kośćmi śródstopia i współtworzącą zarówno górny, jak i dolny staw skokowy.
Last published: 14.03.2024  |  Last revised: 05.06.2019  |  Last updated: 21.06.2019
:    : 
: 0
  • Fuß
  • Fußknochen
  • Fußgelenk
  • Fraktur
  • Sprungbeinbruch

Stopa

Stopa składa się łącznie z 26 kości. Tyłostopie obejmuje kość piętową i skokową. Kość skokowa znajduje się w miejscu, w którym obie kości podudzia dochodzą do stopy i stanowi niejako połączenie ze śródstopiem. W kierunku podudzia kość skokowa tworzy górny staw skokowy z kośćmi podudzia, a w kierunku stopy tworzy dolny staw skokowy z kością piętową i kością łódkowatą.

Około 10% wszystkich złamań dotyczy jednej lub więcej kości stopy. Przyczyną jest zwykle ostry uraz, taki jak skok z dużej wysokości itp.

Rozpoznanie

Złamania stopy powodują ból, obrzęk i ograniczenie funkcji lub ruchomości. Badanie ujawnia obrzęk, krwawe wylewy do tkanek i ewentualnie nieprawidłowe ułożenie lub otwarte rany. Lekarz może również stwierdzić bolesność dotykową, a także niestabilność i trzaski dochodzące z miejsca złamania. Sprawdza zakres aktywnej ruchomości stopy, a także to, w jakim zakresie stopa może być biernie poruszana. Może stwierdzić przy tym ograniczenia zakresu ruchomości, ale również patologicznie zwiększoną możliwość ruchu stopy w dół lub ruchów rotacyjnych. Jedno i drugie świadczy o urazie, tj. złamaniu albo uszkodzeniu więzadeł. Ale nawet jeśli ruchomość stopy wydaje się całkiem prawidłowa, złamanie kości nie jest wykluczone. Badana jest również funkcja stawów, tj. górnego i dolnego stawu skokowego.

Bardzo ważna jest również dokładna kontrola ukrwienia i unerwienia stopy.

Potwierdzenie rozpoznania następuje na podstawie zdjęcia rentgenowskiego. Złamania śródstopia i paliczków u dzieci mogą być trudne do rozpoznania. Powodem jest fakt, że niektóre fragmenty kostne nie są u dzieci jeszcze w pełni skostniałe (chrząstki wzrostowe) i dlatego na zdjęciu rentgenowskim nie wyglądają jak stabilna kość, nawet jeśli są całkowicie prawidłowe. W takich przypadkach zasadne jest porównanie zdjęć rentgenowskich ze zdjęciami drugiej stopy. Konieczne są zwykle inne badania obrazowe, zwłaszcza w przypadkach złamań kości skokowej, zwykle będzie to TK lub scyntygrafia kości, rezonans magnetyczny lub USG.

Leczenie

Celem leczenia jest prawidłowe wygojenie i przywrócenie prawidłowych funkcji. Zastosowanie środków pierwszej pomocy pomaga zminimalizować zakres uszkodzeń. Obejmują one chłodzenie, unieruchomienie, układanie stopy wyżej i leki przeciwbólowe.

Kość skokowa składa się między innymi z następujących części: szyjki, trzonu, wyrostka bocznego i wyrostka tylnego. Istnieje kilka rodzajów złamań kości skokowej.

Złamania szyjki i trzonu są najczęstsze, dodatkowo kość może znaleźć się w niewłaściwym położeniu (zwichnięcie/przemieszczenie). Złamania z przemieszczeniem zwykle wymagają interwencji chirurgicznej i stabilizacji, np. za pomocą śrub. Złamania bez zwichnięcia są zaopatrywane za pomocą krótkiego gipsu, noszonego przez 6–10 tygodni; w tym okresie stopy nie wolno obciążać.

Złamania wyrostka poprzecznego dawniej były bardzo rzadkie, dziś są bardziej powszechne, ponieważ często występują u snowboardzistów. W trakcie leczenia stopa jest unieruchamiana i nie wolno jej obciążać. Złamanie z przemieszczeniem może wymagać operacji i ustabilizowania za pomocą gwoździ/śrub.

Do złamania wyrostka tylnego dochodzi w stopie, która zostaje nagle wygięta w dół lub w wyniku powtarzających się ruchów, szczególnie u tancerzy i piłkarzy. Rozpoznanie może być trudne, ponieważ wyniki badania lekarskiego bywają dość niejednoznaczne. Odłam kostny można też na zdjęciu rentgenowskim pomylić z drobną pojedynczą kością znajdującą się w tym miejscu (kością trójkątną). Leczenie obejmuje unieruchomienie z częściowym lub pełnym obciążaniem (w zależności od nasilenia bólu).

Inne złamania w obrębie stopy

Powikłania i rokowanie

Najpoważniejszym ostrym powikłaniem złamań stopy jest zespół ciasnoty przedziałów powięziowych (ZCPP) jako skutek silnego obrzęku tkanki mięśniowej stopy. Zwykle wiąże się on ze złamaniami kości śródstopia spowodowanymi zmiażdżeniem, które wywołują silny obrzęk (we wczesnym stadium) oraz uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów (później).

Jeśli stopa musi zostać unieruchomiona na jakiś czas, konieczne jest leczenie przeciwzakrzepowe (profilaktyka zakrzepicy), w przeciwnym razie istnieje zwiększone ryzyko zakrzepicy żył głębokich w obrębie podudzia.

Późniejsze powikłania obejmują zakażenie tkanki lub kości, zwyrodnienia, brak gojenia lub niecałkowite gojenie (staw rzekomy), niestabilność stopy i/lub trudności w chodzeniu.

Przy odpowiednim leczeniu i zadowalających wynikach leczenia w pierwszym okresie po urazie rokowanie jest dobre.

Dodatkowe informacje

Ilustracje

Więzadła w stawie skokowym
Więzadła w stawie skokowym

Autorzy

  • Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Złamanie w obrębie stopy. References are shown below.

  1. Silbergleit R. Foot fracture. Medscape, last updated Sep 23, 2018. emedicine.medscape.com
  2. Perry JJ, Stiell IG. Impact of clinical decision rules on clinical care of traumatic injuries to the foot and ankle, knee, cervical spine, and head. Injury. 2006 Dec. 37(12):1157-65. www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. David S, Gray K, Russell JA, et al. Validation of the Ottawa Ankle Rules for Acute Foot and Ankle Injuries. J Sport Rehabil 2016; 25(1): 48-51. www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Pires RES, Pereira AA, Abreu-e-Silva GM, et al. Ottawa Ankle Rules and Subjective Surgeon Perception to Evaluate Radiograph Necessity Following Foot and Ankle Sprain. Ann Med Health Sci Res 2014; 4(3): 432-5. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Wedmore IS, Charette J. Emergency department evaluation and treatment of ankle and foot injuries. Emerg Med Clin North Am 2000; 18: 85-113. PubMed
  6. Bica D, Sprouse RA, Armen J. Diagnosis and Management of Common Foot Fractures. Am Fam Physician 2016; 93(3): 183-91. www.aafp.org
  7. Schnaue-Constantouris EM, Birrer RB, Grisafi PJ, et al. Digital foot trauma: emergency diagnosis and treatment. J Emerg Med 2002; 22(2): 163-70. www.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Kataoka T, Kodera N, Takai S. The Ilizarov Mini-External Fixator for the Treatment of First Metatarsal Fracture: A Case Report. J Nippon Med Sch 2017; 84(3): 144-47. www.ncbi.nlm.nih.gov
  9. Zenios M, Kim WY, Sampath J, et al. Functional treatment of acute metatarsal fractures: a prospective randomised comparison of management in a cast versus elasticated support bandage. Injury 2005. www.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Zwitser EW, Breederveld RS. Fractures of the fifth metatarsal; diagnosis and treatment. Injury. 2010 Jun. 41(6):555-62. www.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Lau S, Bozin M, Thillainadesan T. Lisfranc fracture dislocation: a review of a commonly missed injury of the midfoot. Emerg Med J 2017; 34(1): 52-56. www.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Saab M. Lisfranc fracture--dislocation: an easily overlooked injury in the emergency department. Eur J Emerg Med. 2005 Jun. 12(3):143-6. www.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Dale JD, Ha AS, Chew FS. Update on talar fracture patterns: a large level I trauma center study. AJR Am J Roentgenol. 2013 Nov. 201(5):1087-92. www.ncbi.nlm.nih.gov
  14. Rammelt S, Zwipp H. Talar neck and body fractures. Injury 2009; 40(2): 120-35. www.ncbi.nlm.nih.gov
  15. Prayson MJ, Chen JL, Hampers D, et al. Baseline compartment pressure measurements in isolated lower extremity fractures without clinical compartment syndrome. J Trauma 2006; 60(5): 1037-40. www.ncbi.nlm.nih.gov
  16. Fetzer GB, Wright RW. Metatarsal shaft fractures and fractures of the proximal fifth metatarsal. Clin Sports Med. 2006 Jan. 25(1):139-50, x. www.ncbi.nlm.nih.gov