Złamanie nadgarstka

Przedramię składa się z dwóch kości: kości promieniowej, po stronie kciuka, i kości łokciowej, po stronie małego palca. Te dwie kości są połączone ze sobą tkanką łączną (syndesmoza). Wraz z kością ramienną tworzą staw łokciowy, a z kośćmi nadgarstka kość promieniowa tworzy staw promieniowo-nadgarstkowy.

Złamanie w dolnej części kości promieniowej, mniej niż 3 cm od jej końca, nazywane jest złamaniem nasady dalszej kości promieniowej. Ten rodzaj złamania może spowodować przesunięcie końców kości względem siebie. W wyjątkowych przypadkach złamanie może uszkodzić otaczające nerwy.

Złamanie kości promieniowej w obrębie nadgarstka jest jednym z najczęściej występujących złamań. Może zdarzyć się w każdym wieku, ale kobiety, a szczególnie starsze kobiety, są bardziej narażone na tego typu urazy niż mężczyźni. W większości przypadków końcówka kości promieniowej przesuwa się do tyłu (grzbietowo, w stronę grzbietu ręki). Ten typ złamania jest znany jako złamanie Collesa.

Diagnostyka

Do złamania nadgarstka najczęściej dochodzi podczas upadku, kiedy osoba stara się podeprzeć rękę, często z wyciągniętym ramieniem i nadgarstkiem wygiętym w górę. Bezpośrednio po upadku występuje ostry ból w nadgarstku.

Podczas badania można zaobserwować obrzęk, ewentualnie siniaki, ból przy poruszaniu się w linii złamania, charakterystyczne ustawienie nadgarstka (bagnetowe ustawienie) oraz cofnięcie dolnego końca kości. Ból nasila się przy nacisku na miejsce złamania. Ruchy nadgarstka również wywołują ból. Lekarze sprawdzają, czy doszło do uszkodzenia nerwów.

Zdjęcia rentgenowskie są podstawowym narzędziem diagnostycznym, które pozwalają potwierdzić diagnozę. Na zdjęciu rentgenowskim lekarz zwróci uwagę na nieprawidłowe ustawienie kości, jeżeli złamanie obejmuje sam nadgarstek, na ewentualne przesunięcie kości (w kierunku grzbietowej strony ręki) oraz na inne urazy kości.

Terapia

Celem leczenia jest złagodzenie bólu, utrzymanie złamanej kości w odpowiednim położeniu, aby mogła się zrosnąć bez nieprawidłowego ustawienia, oraz przywrócenie funkcji nadgarstka i zmniejszenie ryzyka późniejszych dolegliwości.

• Złamanie bez przemieszczenia: Takie złamania są leczone szyną gipsową, zwykle na grzbiecie ręki, i bandażem elastycznym. Gips zazwyczaj utrzymuje się przez 4–6 tygodni. Końcowe zdjęcie rentgenowskie nie jest konieczne, o ile złamanie nie przesunęło się i nie występują powikłania.

• Złamania stabilne: Pierwszym krokiem jest nastawienie złamanej kości w odpowiednią pozycję, co zwykle wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, aby uniknąć bólu. Następnie nadgarstek unieruchamia się gipsową szyną przez 4–6 tygodni. W tym czasie przeprowadza się regularne kontrolne zdjęcia rentgenowskie, aby upewnić się, że kość goi się prawidłowo. Ważne jest, by podczas leczenia gimnastykować palce ręki, ponieważ ruchy palców wspomagają gojenie. Po zdjęciu gipsu należy wykonywać ćwiczenia rehabilitacyjne, aby przywrócić pełną sprawność ręki.

• Złamania niestabilne: W przypadku niestabilnych złamań, gdy lekarze nie mogą ustawić kości w odpowiedniej pozycji lub gdy złamanie przesuwa się po nastawieniu, konieczna jest interwencja chirurgiczna. Operacja jest również wskazana, jeśli złamanie prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych lub nerwów. W takich przypadkach złamanie jest stabilizowane za pomocą płytek i śrub. Czasami konieczna jest kolejna operacja w celu skorygowania nieprawidłowego ustawienia kości.

Uwaga!

Jeśli po założeniu gipsu pojawia się ból i obrzęk palców, może to oznaczać, że gips jest zbyt ciasny. Zbyt ciasny gips może prowadzić do poważnych konsekwencji, dlatego ważne jest, aby niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Zbyt długie noszenie ciasnego gipsu może prowadzić do przewlekłego bólu, znanego jako kompleksowy zespół bólu regionalnego.

Możliwe powikłania

Do najczęstszych powikłań złamania nadgarstka należą:

• Nieprawidłowe ustawienie kości: Kość może zrosnąć się w niewłaściwej pozycji, co prowadzi do bólu i problemów z funkcjonowaniem nadgarstka.
• Uszkodzenie nerwów: Złamanie może uszkodzić nerw pośrodkowy lub łokciowy, co powoduje zaburzenia czucia lub siły w dłoni.
• Zespół ciasnoty przedziałów powięziowych: Uszkodzenie mięśni i ścięgien może prowadzić do ograniczenia ruchomości i bólu.

Na szczęście powikłania te są rzadkie, a w większości przypadków objawy ustępują po leczeniu. Jednak nieprawidłowe ustawienie kości może prowadzić do przewlekłego bólu oraz ograniczenia ruchomości nadgarstka.

Rokowanie

Rokowanie jest zazwyczaj dobre, jeśli złamanie jest stabilne lub zostało prawidłowo nastawione. W przypadku artrozy pourazowej istnieje ryzyko wystąpienia przewlekłych dolegliwości, takich jak ból i ograniczona ruchomość nadgarstka.

Dodatkowe informacje

• Złamania (złamania kości)
• Kompleksowy zespół bólu regionalnego
• Ostry zespół ciasnoty przedziałów powięziowych
• Złamanie kości promieniowej – Informacje dla personelu medycznego

Ilustracje

Złamanie Collesa, złamanie nadgarstka

Autor

• Kalina van der Bend, lekarz (recenzent)
• Markus Plank, mgr, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń