Rzucenie palenia

Od razu po zaprzestaniu palenia organizm zaczyna naprawiać szkody wyrządzone przez palenie. Pierwsze pozytywne efekty pojawiają się już po 20 minutach; po kilku latach ryzyko śmierci jest ponownie prawie tak niskie, jak u osób, które nigdy nie paliły.

Wskazówki co robić, gdy przychodzi ochota na papierosa

  • Wybierz się na krótki spacer wokół domu.
  • Zadzwoń do dobrego przyjaciela, najlepiej osoby, która chce cię wesprzeć w zaprzestaniu palenia.
  • Wypij szklankę wody.
  • Zjedz jabłko lub inny owoc.
  • Ssij słodycze bez cukru; niektóre zapachy mogą zmniejszyć ochotę na papierosa.
  • Zawsze upewnij się, że masz zapas marchewki lub innych warzyw, aby mieć co pogryzać.
  • Weź prysznic lub relaksującą kąpiel.
  • Napisz listę wszystkich powodów, dla których rzucasz palenie.
  • Ciesz się pozytywnymi zmianami – na przykład powracającym zmysłem węchu i smaku.
  • Ciesz się zdrowszą cerą i cieplejszymi dłońmi oraz stopami; zauważysz również poprawę swojej wydolności fizycznej.
  • Policz, ile pieniędzy zaoszczędzisz, jeśli zaprzestaniesz palenia.
  • Zapisz wszystkie rzeczy, które możesz sobie kupić za zaoszczędzone pieniądze.
  • Codziennie odkładaj „pieniądze na papierosy” i oszczędzaj je na coś, czego pragniesz od dłuższego czasu.

Rady dotyczące zapobiegania chęci palenia

  • Osoba paląca 20 papierosów dziennie zbliża dłoń do ust około 200 razy dziennie. Jest to ok. 1400 razy w tygodniu, 6000 razy w miesiącu i 73 000 razy w roku. Ciągłe poruszanie rękami staje się stałym nawykiem do czasu zaprzestania palenia. Nic dziwnego, że próbując zaprzestać palenia czujesz niepokój lub odczuwasz potrzebę zrobienia czegoś. Można to łatwo pomylić z chęcią palenia. Z tego też powodu zalecane jest zajęcie czymś rąk.
    • Sport, robótki ręczne, masaż, sklejanie modeli, filatelistyka — znajdź sobie zajęcie, które sprawia Ci przyjemność.
  • Staraj się unikać stresujących sytuacji.
  • W pierwszym okresie rezygnacji z palenia unikaj sytuacji, w których zazwyczaj paliłeś: omijaj kącik dla palaczy w pracy, rób przerwy w innym czasie niż inni palacze, staraj się w domu nie przebywać w miejscu, w którym zwykle paliłeś.
  • Upewnij się, że zawsze masz przy sobie coś do czytania, słuchania lub żucia. Bądź kreatywny!
  • Unikaj pokarmów i napojów, które sprawiają, że masz ochotę zapalić. U wielu osób chęć zapalenia papierosa.wywołuje w szczególności alkohol.

Co dzieje się po rzuceniu palenia?

Po 20 minutach

  • ciśnienie tętnicze i tętno wróciły do normalnego zakresu
  • temperatura dłoni i stóp unormowała się.

Po 8-12 godzinach

  • stężenia nikotyny i tlenku węgla we krwi zostały znacznie zmniejszone
  • stężenie tlenu we krwi normalizuje się.

Po 24 godzinach

Po 48 godzinach

  • znacznie poprawiła się zdolność odczuwania zapachów i smaków, ponieważ odpowiednie komórki nerwowe odpowiedzialne za ich postrzeganie odzyskały funkcjonalność.

Po 2 tygodniach do 3 miesięcy

  • jeszcze bardziej zmniejsza się ryzyko zawału serca
  • poprawiła się pojemność płuc
  • poprawiło się krążenie krwi.

Po 1–9 miesiącach

  • rzadszy jest kaszel i duszności.
  • cofają się niedrożności zatok przynosowych
  • czynność płuc ponownie wzrasta do wartości prawie normalnych
  • rzęski w drogach oddechowych znów funkcjonują prawidłowo, a śluz jest rozkładany i odprowadzany
  • spada ryzyko zakażeń.

Po 1 roku

Po 5 latach

Po 10 latach

  • ryzyko zgonu z powodu nowotworu płuc jest o połowę niższe niż w przypadku palaczy (i będzie stale dalej spadać).

Po 15 latach

  • ryzyko zawału serca nie jest wyższe niż u osób niepalących przez całe życie
  • zaoszczędziłeś dużo pieniędzy.

Wskazówki dotyczące możliwego przyrostu masy ciała

  • Zaprzestanie palenia często powoduje niewielki przyrost masy ciała (wagi). Po zaprzestaniu palenia apetyt i metabolizm normalizują się; często je się więcej i spala nieco mniej kilokalorii dziennie.
  • Po zaprzestaniu palenia poprawia się zmysł węchu i smaku, dzięki czemu jedzenie smakuje bardziej. Badania wykazały, że wiele osób po zaprzestaniu palenia ma większą ochotę na słodkie lub tłuste potrawy. Badania wykazały również, że po zaprzestaniu palenia u wielu osób wzrasta ilość spożywanego alkoholu. Alkohol oraz tłuste i słodkie potrawy zawierają wiele kalorii. Bądź tego świadomy i znajdź zdrowe alternatywy.
  • Prostym sposobem na zwiększenie metabolizmu przy jednoczesnym uzyskaniu korzyści zdrowotnych jest regularne uprawianie sportu i i odpowiednia dieta.
  • Zaprzestając palenia, spala się około 200 kcal mniej każdego dnia. Można zużyć taką ilość energii podczas 20-30 minut aktywności dziennie (w zależności od rodzaju ćwiczeń).
  • Oprócz tego: gdy ostatecznie rzucisz palenie, to chociaż będziesz ważyć kilka kilogramów więcej niż wcześniej, pamiętaj, że i tak wyświadczyłeś sobie nieocenioną przysługę. Kilka dodatkowych kilogramów jest zwykle widoczne tylko dla ciebie, ale masz wiele korzyści zdrowotnych wynikających z rzucenia palenia i szansę na znacznie dłuższe życie.

Pomoc medyczna w zaprzestawaniu palenia

  • Lekarze mogą zalecić dodatkowe metody pomagające zaprzestać palenia.
  • Nikotynowe produkty zastępcze to produkty zawierające nikotynę, które umożliwiają osobom chcącym przestać palenia przyjmowanie nikotyny w okresie przejściowym, bez sięgania po papierosa. Takie produkty mogą wspierać rezygnację z palenia, ponieważ oprócz uzależnienia psychicznego istnieje również fizyczne uzależnienie od nikotyny. Powolne zmniejszanie spożycia nikotyny w produktach zastępczych pozwala stopniowo obniżać jej poziom. Nikotynowa terapia zastępcza jest dostępna w postaci plastrów, gum do żucia, inhalatorów, pastylek do ssania i aerozoli do nosa.
  • Istnieją również leki dające pozytywne rezultaty w odzwyczajaniu się od palenia. Bupropion ogranicza głód nikotynowy wraz z ustrukturyzowanym odzwyczajaniem się od palenia.
  • Każdy typ leczenia może wywołać działania niepożądane. Najlepszą rzeczą do zrobienia w pierwszej kolejności jest więc próba zaprzestania palenia przy użyciu konwencjonalnych, niefarmakologicznych metod.

Dodatkowe informacje

Autor

  • Tomasz Tomasik (recenzent)
  • Markus Plank (redaktor/recenzent)

Link lists

Authors

Previous authors

Updates

Gallery

Snomed

Click to edit

References

Based on professional document Palenie. References are shown below.

  1. Hartmann-Boyce J, Begh R, Aveyard P. Electronic cigarettes for smoking cessation. BMJ. 2018 Jan 17;360:j5543. doi: 10.1136/bmj.j5543. PMID: 29343486. PubMed
  2. BMJ Best Practice. Smoking cessation. Last reviewed: 30 Jun 2023, last updated: 21 Feb 2023 bestpractice.bmj.com
  3. Chung S, Baumlin N, Dennis JS, Moore R, Salathe SF, Whitney PL, Sabater J, Abraham WM, Kim MD, Salathe M. Electronic Cigarette Vapor with Nicotine Causes Airway Mucociliary Dysfunction Preferentially via TRPA1 Receptors. Am J Respir Crit Care Med. 2019 Nov 1;200(9):1134-1145. doi: 10.1164/rccm.201811-2087OC. PMID: 31170808 PubMed
  4. Lavacchi D, Roviello G, Rodriquenz MG. Electronic nicotine delivery systems (ENDS): not still ready to put on END. J Thorac Dis 2020; 12: 3857-65. PMID: 32802467 PubMed
  5. Mallock N, Böss L, Burk R, et al. Levels of selected analytes in the emissions of "heat not burn" tobacco products that are relevant to assess human health risks. Arch Toxicol 2018;92:2145-9. PMID: 29730817 PubMed
  6. Lindson N, Pritchard G, Hong B, et al. Strategies to improve smoking cessation rates in primary care. Cochrane Database Syst Rev. 2021;9:CD011556. www.cochranelibrary.com
  7. Mons U, Müezzinler A, Gellert C, et al. Impact of smoking and smoking cessation on cardiovascular events and mortality among older adults: Meta-analysis of individual participant data from prospective cohort studies of the CHANCES consortium. BMJ 2015; 350: h1551- doi: 10.1136/bmj.h1551 DOI
  8. Løchen ML, Gram IT, Mannsverk J, et al. Association of occasional smoking with total mortality in the population-based Tromsø study, 2001-2015. BMJ Open 2017; 7(12): e019107. pmid: 29288187 PubMed
  9. Hackshaw A, Morris JK, Boniface S, Tang JL, Milenković D. Low cigarette consumption and risk of coronary heart disease and stroke: meta-analysis of 141 cohort studies in 55 study reports. BMJ 2018;360:j5855. PMID: 29367388 PubMed
  10. Maki Inoue-Choi, PhD, MS, et al. Dose-Response Association of Low-Intensity and Nondaily Smoking With Mortality in the United States. JAMA Network Open. 2020;3(6):e206436. doi:10.1001/jamanetworkopen.2020.6436 DOI
  11. Taylor G, et al. Change in mental health after smoking cessation: Systematic review and meta-analysis. BMJ 2014; 348:g1151. www.bmj.com
  12. Reitsma M, Kendrick P, Anderson J, Arian N, Feldman R, Gakidou E, Gupta V. Reexamining Rates of Decline in Lung Cancer Risk after Smoking Cessation. A Meta-analysis. Ann Am Thorac Soc 2020;17(9):1126-32. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
  13. Sanner T, Grimsrud TK. Nicotine: carcinogenicity and effects on response to cancer treatment - a review. Front Oncol 2015; 5: 196. doi:10.3389/fonc.2015.00196 DOI
  14. Tattan-Birch H, Hartmann-Boyce J, Kock L, et al. Heated tobacco products for smoking cessation and reducing smoking prevalence. Cochrane Database Syst Rev 2022;1(1):CD013790. www.cochranelibrary.com