Co to są zaburzenia ścięgien (tendinopatie) w obrębie kostek i podudzia?
Definicja
Definicja
Ścięgno (łac. tendo) łączy mięsień z jego przyczepem początkowym lub końcowym, leżącymktóry zwykle znajduje się na kości. Na podudziu znajdujeznajdują się wiele różnychliczne mięśninie odpowiadającychodpowiedzialne za ruchy kolana i stawu skokowego. W przypadku przeciążenia lub, nieprawidłowego obciążenia, albolub zużycia (zwyrodnienia), ścięgno może ulec dysfunkcji. Mówi sięwimy wtedy o zaburzeniu ścięgna, (czyli tendinopatii). Do tendinopatii mogą prowadzić bardzo małe, powtarzające się, drobne urazy, szczególniezwłaszcza w obrębie słabo ukrwionych odcinków ścięgna.
W zależności od tego, które mięśnie i ścięgna są zajętezaangażowane, tendinopatia może wystąpić pow stronieobrębie przedniej, bocznej lub tylnej części podudzia. Tendinopatia stosunkowo często dotyka dotyczy ścięgnogna Achillesa. Gdy choroba dotykaobejmuje ścięgno mięśnia piszczelowego tylnego (musculus tibialis posterior), mówimy o zespole mięśnia piszczelowego tylnego,. wW zespoleprzypadku zespołu mięśnia piszczelowego przedniego dochodzi do podrażnieniu uleganienia ścięgnogna mięśnia piszczelowego przedniego (musculus tibialis anterior).
Objawy
Typowe objawy tendinopatii to tępy ból w okolicy dotkniętych ścięgien. Ból zalejest uzależyniony od obciążenia, i pojawia się podczas aktywności fizycznej (na przykładnp. biegania), a w późniejszym okresieetapie choroby ból może występować również w spoczynku. W przewlekłymych uszkodzeniuuszkodzeniach ścięgna możnae zpojawić czasem zaobserwowaćsię objaw sztywności porannej. Ból nasila się przy napinaniu odpowiedniegoodpowiednich mięśnia,ni i może być również wywołany przeztakże uciskuciskiem z zewnątrz. W tendinopatiachprzypadku tendinopatii ścięgna Achillesa ioraz mięśnia piszczelowego przedniego możeczęsto wystąpićępuje obrzęk.
Przyczyny
Często przeci
Przeciążenie, spowodowanebędące jestczęstą przyczyną tendinopatii, wynika najczęściej zbyt szybkimszybkiego zwiększaniemkszania obciążenia i intensywności treningu, np.szczególnie u biegaczy. Tendinopatii sprzyja poza tymrównież bieganie po twardych nawierzchniach (asfalt, beton), w niskiej temperaturze lub w nieodpowiednim obuwiu. W niektórych przypadkach powodemprzyczyną tendinopatiimogą sąbyć wady stóp, w szczególnościlnie płaskostopie. Otyłość, postępującyzaawansowany wiek i choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, również mogą negatywnie wpływać na elastyczność ścięgien.
Częstość występowania
Tendinopatie są schorzeniami dość powszechnymi. Szczegschorzeniami, szczególnie często występują u biegaczy, którzy są bardziej narażeni na tego typu urazy.
Badania
Rozpoznaniestawiaopiera sięprzede wszystkimgłównie napodstawiewywiadziewywiaduzpacjentapacjentemiorazopisuopisie przebiegu ewentualnego urazu, jeśli taki miał miejsce.Badaniem
Podczasfizykalnymbadania fizykalnego możena stwierdzić bolesność uciskową chorego ścięgna,ianiekiedytakżeteżewentualnie odpowiadającego mu mięśnia. Ponadto bólwywołanyjest zwykle wywoływany przezporuszanieruch lub napinanie chorego mięśnia.
Badanie ultrasonograficzne (USG) możebyć wykorzystanepomóc wcelu uwidocznieniauwidocznieniu zmianbądźlub urazów w obrębie ścięgna. Badanie dopplerowskie (USG Doppler) dostarczaprzy okazji istotnychdodatkowych informacji o miejscach zwiększonego przepływu krwiw kontekście procesów zapalnych,jakwskazującychrówniena procesy zapalne, a także o stanie naczyń.Inne badania zazwyczaj
Zwykle niesąmawymaganepotrzeby wykonywania innych badań diagnostycznych.
Leczenie
Głównym postępowaniem w
W przypadku ostrej tendinopatii podstawowym postępowaniem jest odciążanie chorego ścięgna lub mięśnia. Należy to robić do momentu, ażmindo ustąpienia dolegliwości.i jestJest to niezwykle ważnedlatego, ponieważ niepełne wyleczenie możewprowadzićprzypadkudoniepełnegoponownegowyleczenia prawdopodobne jest ponowne uszkodzenieuszkodzenia ścięgna, co wydłużyprzebiegproceschorobyleczenia. Ponadtodalszakontynuowanie aktywnośćcifizycznąfizycznej możespowodowadoprowadzić do przejściecia tendinopatii w stan przewlekły(choroba długotrwała), co dodatkowo utrudnileczenieterapię.Do
W celu złagodzenia ostrego bólumożnawarto stosować zimne okłady (lód).
W razie potrzeby,wpoporozumieniukonsultacji z lekarzem prowadzącym, można przez krótki czasprzyjmowastosować leki przeciwzapalne i przeciwbólowe (np. z grupy NLPZ) lubstosowaaplikować miejscowo żele przeciwbólowe.
Pomocna możeteżbyć także fizjoterapia, ukierunkowana na wzmacnianie i rozciąganie chorych mięśni i ścięgien.
W przypadku tendinopatii ścięgna Achillesa,dolegliwoulgę mogą przynieści można złagodzićużywaniemwkładki do butów, którare podwyższyszają piętę o kilka milimetrów.
Należyprzy tymwykonywać ćwiczenia rozciągającemięśnieprzezokresco najmniej 3 miesięcyące.
Jeśliproponowanestosowaneśrodkimetody nie przyniosążadnegoefektu,mowarto rozważna zastosowayć terapię falą uderzeniową.
Masaż techniką rozcierania poprzecznego chorego ścięgna może również pomóc w złagodzićagodzeniu bóllu.Zaleca
Wartosięnosićnoszenieodpowiedniobutówdobrane buty do biegania, które są dostosowane dodanegokształtu stopy, nawierzchni treningowejioraz zakresu treningu. W miarę możliwości należy unikać biegania po twardych nawierzchniach, a przed treningiem przeprowadzać odpowiednią rozgrzewkę. Butydo bieganianależydobierać iregularnie wymieniać, przestrzegającprofesjonalnychzaleceńradspecjalistów (np. fizjoterapeuty, ortopedy), tak abyzachowywazachowały swoje właściwości amortyzacyjne.
Rokowanie
W przypadkuwcześniewczesnegozastosowanegozastosowania odciążania chorej kończynyiorazewentualnie też odpowiedniegoewentualnego leczenia (fizjoterapia lub zaopatrzenie ortopedyczne) rokowanie jest zwykle dobre.PrzyPo odpowiednim odciążeniu i leczeniu objawy mogą ustępująpić w ciągu kilku tygodni.
Jeślipacjencipacjent niezrezygnują zzaprzestanie wysiłku pomimo bólu, tendinopatia możepowodowaprowadzićddo przewlekługotrwałeych dolegliwości.Jeśli
Braknieeliminacjizostanieczynnikawyeliminowanyprzyczynowegoczynnikmożeprzyczynowy,skutkowaćczęsto dochodzi do nawrotównawrotami, a w niektórych przypadkach nawetdo zerwaniazerwaniem chorego ścięgna.
Dodatkowe informacje
- Płaskostopie
- Tendinopatie w obrębie kostek i podudzia – Informacje dla personelu medycznego
Autor
- Markus Plank, MSc BSc, dziennikarz medyczny i naukowy, Wiedeń
- Lek. Kalina van der Bend, recenzent