Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne (Basic Life Support - BLS) u dorosłych

Wprowadzenie

  • Szybkie wdrożenie działań resuscytacyjnych ma kluczowe znaczenie dla pacjentów z zatrzymaniem krążenia.
  • Zatem nie tylko profesjonaliści, ale także osoby spoza personelu medycznego powinni być w stanie wykonać podstawowe czynności.
    • Celem jest osiągnięcie wskaźnika pierwszej pomocy na poziomie 50%.
    • Pożądane byłoby zwiększenie świadomości na ten temat wśród osób nie będacych personelem medycznym, także poprzez działalność lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
  • ERC (European Resuscitation Council, Europejska Rada Resuscytacyjna) publikuje wytyczne dotyczące resuscytacji.1
  • Poza kontynuacją kluczowych stwierdzeń dotyczących resuscytacji, w ostatnim wydaniu wytycznych wprowadzono szereg zmian i uzupełnień, w tym:
    • przeszkolenie jak największej liczby osób spoza personelu medycznego w zakresie resuscytacji
    • wdrażanie technologii umożliwiających zaangażowanie świadków zdarzenia do udzielania pierwszej pomocy, np. alarmowanie przez aplikację na smartfonie
    • telefonicznie wspomagana resuscytacja wykonywana przez osoby spoza personelu medycznego z udziałem centrali przyjmującej wezwanie pogotowia
    • utworzenie ośrodków ds. zatrzymania krążenia ("cardiac arrest center") specjalizujących się w opiece nad pacjentami z nagłym zatrzymaniem krążenia (tylko dla pacjentów dorosłych)

Podstawowa resuscytacja wykonywana przez osoby spoza personelu medycznego (Basic Life Support — BLS)

  • Resuscytacja przez osoby spoza personelu medycznego może objąć trzy pierwsze etapy łańcucha ratunkowego.
  • Łańcuch ratunkowy
    1. rozpoznanie zatrzymania krążenia i wezwanie pogotowia ratunkowego
    2. wczesne rozpoczęcie resuscytacji z masażem serca (ewentualnie dodatkowa wentylacja)
    3. wczesne rozpoczęcie defibrylacji (jeśli dostępny jest automatyczny defibrylator zewnętrzny — Automated External Defibrillator - AED)
    4. czynności zaawansowane
    5. ustandaryzowana opieka po resuscytacji
  • Instruowanie osób udzielających pierwszej pomocy również przez telefon, zazwyczaj przez centralę przyjmującą wezwanie (resuscytacja przez telefon, ang. teleresuscitation)
  • Istotne jest współdziałanie pomiędzy:
    • dyspozytorem medycznym
    • osobą udzielającą pierwszej pomocy
    • wczesnym użyciem AED
  • Dyspozytor medyczny
    • wspiera osoby udzielające pierwszej pomocy w stwierdzeniu zatrzymania krążenia
    • kieruje nimi podczas resuscytacji (resuscytacja przez telefon, tele-reanimacja)
    • pokieruje nimi, jeżeli będzie konieczne użycie AED
  • Osoba udzielającą pierwszej pomocy
    • powinna po stwierdzeniu zatrzymania krążenia wykonać przynajmniej uciśnięcia klatki piersiowej
    • połączyć uciśnięcia z wentylacją, jeżeli osoby udzielające pierwszej pomocy są w stanie i są do tego skłonne (w razie potrzeby razem z kolejną osobą).
  • AED
    • wczesne rozpoczęcie defibrylacji przez osobę udzielającą pierwszej pomocy przy odpowiednim rytmie serca
    • Defibrylacja w ciągu 3–5 minut może zwiększyć przeżywalność do 50–70%.

Wytyczne: Postępowanie praktyczne przy Basic Life Support2

  • rozpoznać zatrzymanie krążenia
    • sprawdzić, czy dana osoba reaguje:
      • potrząsnąć ją lekko za ramiona
      • zapytać głośno: "Czy wszystko jest w porządku?"
    • sprawdzić, czy osoba oddycha normalnie:
      • udrożnić drogi oddechowe poprzez odchylenie głowy i uniesienie podbródka.
      • Czy można rozpoznać normalny oddech (widoczny, słyszalny lub wyczuwalny, maks. 10 s na ocenę)?
      • ważne: Łapanie powietrza należy traktować jako zatrzymanie oddechu!
  • W przypadku braku lub nieprawidłowego oddychania
    • wezwać pogotowie (jeśli to możliwe przez inne osoby udzielające pierwszej pomocy, w przeciwnym razie samodzielnie)
    • jeśli w pobliżu znajduje się AED (automatyczny defibrylator zewnętrzny), poprosić osobę udzielającą pomocy, aby go przyniosła.
  • Rozpocząć masaż serca.
    • Odsłonić górną część ciała
    • uciskać klatkę piersiową 100–120/min
      • głębokość ucisku 5–6 cm
      • po każdym ucisku całkowicie odciążyć klatkę piersiową bez utraty kontaktu
    • dla doświadczonych osób udzielających pomocy: po każdych 30 uciśnięciach 2 wdechy usta-usta, do tego przerwa w uciskaniu maks. 10 sekund
      • czas trwania każdego oddania wdechu każdorazowo 1 sekunda
      • Celem jest widoczne uniesienie klatki piersiowej.
    • Jeśli nie jest możliwa wentylacja przez osobę wykonującą resuscytację lub odmówiono jej wykonania, należy zastosować tylko ciągłe uciśnięcia klatki piersiowej z częstotliwością 100–120/min!
  • Użycie AED, jeśli tylko jest dostępny
    • włączyć urządzenie i przykleić elektrody.
      • jeśli obecna jest druga osoba, kontynuować uciśnięcia klatki piersiowej podczas mocowania elektrod.
    • w celu analizy rytmu za pomocą AED przerwać na krótko uciśnięcia klatki piersiowej (ręce z dala od pacjenta)
    • Przy rytmie do defibrylacji następuje automatyczne wyładowanie za pomocą AED, albo wezwanie do dostarczenia wyładowania poprzez naciśnięcie przycisku.
  • Jeśli nie dostarczono lub nie zalecono dostarczenia wyładowania, kontynuować uciśnięcia klatki piersiowej (z wentylacją, jeśli jest to możliwe)
    • krótka przerwa w uciskaniu klatki piersiowej co 2 minuty w celu analizy rytmu
  • Jeśli AED jest niedostępny, kontynuacja uciśnięć klatki piersiowej (i wentylacji, jeśli jest to możliwe) do czasu przybycia profesjonalnej pomocy.

Postępowanie w przypadku braku reakcji, ale zachowanego oddychania

  • ułożyć pacjenta w pozycji bocznej ustalonej
  • Stała gotowość do rozpoczęcia resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) w przypadku pogorszenia się stanu pacjenta.
  • W przypadku wątpliwości co do oddychania rozpocząć lub wznowić resuscytację krążeniowo-oddechową

Postępowanie w przypadku niedrożności dróg oddechowych spowodowanej obecnością ciała obcego

  • zdarza się to głównie podczas jedzenia i picia
  • Pytanie do przytomnych pacjentów: "Ma Pan(i) napad duszności?"
  • Poprosić pacjenta, by zakaszlał
  • Uderzyć w plecy (5 x), jeśli nie ma poprawy w wyniku kaszlu
    • Pochylić pacjenta do przodu i podeprzeć klatkę piersiową jedną ręką z przodu.
    • kłąbem kciuka drugiej ręki wykonać 5 mocnych uderzeń między łopatkami
  • 5 x chwyt Heimlicha, jeśli uderzenia w plecy nie przynoszą poprawy
  • Jeśli drogi oddechowe są nadal niedrożne, należy naprzemiennie stosować uderzenia w plecy (5 x) i chwyt Heimlicha (5 x)
  • Jeśli dojdzie do utraty przytomności, rozpocząć masaż serca

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Dodatkowe informacje

Ilustracje

pozycja boczna ustalona

 

pozycja boczna ustalona 1

 

  • Ułożyć pacjenta na plecach.
  • Ramię bliższe osobie udzielającej pomocy jest zgięte pod kątem 90 stopni w stawie łokciowym.
  • Naprzeciwległe ramię położyć nad klatką piersiową.
  • Obserwować reakcje pacjenta.

 

 

pozycja boczna ustalona 2

 

  • Chwycić pacjenta za bark znajdujący się dalej od osoby udzielającej pierwszej pomocy (niebieska strzałka) i podnieść jednocześnie kolano znajdujące się dalej od osoby udzielającej pierwszej pomocy (czerwona strzałka).
  • Obserwować reakcje pacjenta.

 

pozycja boczna ustalona 3

 

  • Kontynuować ruch z poprzedniej pozycji i obrócić pacjenta na bok, ciągnąc za ramię (niebieska strzałka) i kolano (czerwona strzałka).
  • Posłużyć się podłożem, korzystając z nachylonych i ukośnych powierzchni, jeżeli są one dostępne i/lub gdy pacjent jest ciężki.
  • Obserwować reakcje pacjenta.

 

pozycja boczna ustalona

 

  • Umieścić ramię pod głową i wyprostować szyję/odchylić głowę nieco do tyłu.
  • Przed wezwaniem pomocy upewnić się, że pacjent oddycha i ma drożne drogi oddechowe.

Źródła

Wytyczne

Piśmiennictwo

  1. European Resuscitation Council. Guidelines for Resuscitation. Stand 2021. cprguidelines.eu
  2. European Resuscitation Council. Guidelines for Resuscitation 2015. cprguidelines.eu

Autorzy

  • prof. Michael Handke dr n. med., specjalista chorób wewnętrznych, kardiologii i intensywnej terapii, Fryburg Bryzgowijski
stabilt sideleie; bevisstløs; munn til munn; Hjertekompresjon; hjerte-lunge-redning; munn-til-munn; hjertestans; hjertemassasje; basismaßnahmen zur herz-lungen-wiederbelebung (bls) bei erwachsenen; Wiederbelebung (BLS) bei Erwachsenen
Bewusstlosigkeit; Reanimation; kardiopulmonale Reanimation; Wiederbelebung; Kreislaufstillstand; Notruf; BLS; Basic Life Support; ALS; Advanced Life Support; Herzdruckmassage; Thoraxkompression; Mund-zu-Mund; AED; Automatisierter externer Defibrillator; Defibrillation; Atemwege; Beatmung; Fremdkörper; Heimlich-Handgriff; Leitstelle
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne (Basic Life Support - BLS) u dorosłych
document-disease document-nav document-tools document-theme
Szybkie wdrożenie działań resuscytacyjnych ma kluczowe znaczenie dla pacjentów z zatrzymaniem krążenia. Zatem nie tylko profesjonaliści, ale także osoby spoza personelu medycznego powinni być w stanie wykonać podstawowe czynności. Celem jest osiągnięcie wskaźnika pierwszej pomocy na poziomie 50%. Pożądane byłoby zwiększenie świadomości na ten temat wśród osób nie będacych personelem medycznym, także poprzez działalność lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
Pierwsza pomoc/Nagłe wypadki
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych
/link/3990ce2fcce447e29c1e8c18ae893da6.aspx
/link/3990ce2fcce447e29c1e8c18ae893da6.aspx
podstawowe-zabiegi-resuscytacyjne-u-doroslych
SiteDisease
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl