Zwiększona krzepliwość krwi (skłonność do zakrzepicy)

Fakty

• Zakrzepica to fachowymedyczny termin oznaczający  powstanie zakrzepu krwi w żyłach głębokich.
• Zwiększona skłonność do zakrzepicy to stan, w którym występuje zwiększona skłonność do tworzenia się zakrzepów krwi.
• Dziedzicznymi przyczynami zakrzepicy mogą być zaburzenia krzepnięcia, takie jak oporność na APC (mutacja genu czynnika V Leiden), niedobór antytrombiny III, niedobór białka C lub niedobór białka S.
• Poważne operacje, długotrwałe unieruchomienie w łóżku, nowotwór, poważne urazy, różne choroby przewlekłe, przyjmowanie „pigułki”doustnych środków antykoncepcyjnych lub tabletek hormonalnych w okresie menopauzy, lub ciąża zwiększają ryzyko skrzepu krwi.
• Zakrzepice w żyłach powstają głównie w nogachkończynach i udachdolnych (zakrzepica żył głębokich); w rezultacie tego woderwany płucuzakrzep może dojśprowadzić do niedrożności naczyń wskutekw skrzeplinypłucu (powodując zatorowość płucna)ucną.
• Skrzepy w tętnicach mogą prowadzić do zawału serca, udaru lub martwicy tkanek w chorej kończynie.

 

Co to jest zwiększona skłonność do zakrzepicy?

Zwiększona skłonność do zakrzepicy, znana również jako trombofilia, to stan, w którym organizm ma tendencję do nadmiernej produkcji skrzepów krwiw naczyniach krwionośnych. U zdrowych osób, skrzepy krwi powstają tylko w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych, co ma na celu zatrzymanie krwawienia i zapobieżenie utracie zbyt dużej ilości krwi. Po zagojeniu rany, proces krzepnięcia ustaje, a krew swobodnie przepływa przez naczynia.

W przypadku trombofilii, mechanizmy krzepnięcia są zaburzone, co prowadzi do powstawania skrzepów w żyłach lub tętnicach, nawet bez wyraźnego czynnika wyzwalającego, jak uraz. Skrzepy mogą prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna czy udar. W tym artykule wyjaśniamy, czym jest trombofilia, jakie są jej objawy, przyczyny, metody diagnostyczne i opcje leczenia.

Objawy

Objawy zakrzepicy mogą różnić się w zależności od miejsca, w którym powstaje skrzep. W większości przypadków skrzepy tworzą się one w żyłach, zwłaszcza w kończynach dolnych. Objawy zależą od lokalizacji i wielkości skrzepliny:

• Zakrzepica żył głębokich (DVT):

  • Ból w nogach (często w udzie lub łydce).
  • OpuchliznaObrzęk, zaczerwienienie i uczucie ciepła w dotkniętej nodze.
  • Stwardnienie mięśni.
  • Widoczne, powiększone żyły na powierzchni skóry.
  • Ból nasilający się podczas stania lub chodzenia, ustępujący po uniesieniu nogi.

• Zatorowość płucna (PE):

  • Nagły, ostry ból w klatce piersiowej.
  • Duszność, przyspieszony oddech.
  • Kaszel, czasem z krwiopluciem.
  • Zawroty głowy, omdlenia.
  • W przypadku dużej zatorowości płucnej, stan może szybko stać się zagrożeniem życia i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

• Zakrzepica w innych miejscach:

  • Zakrzepica żył mózgowych może prowadzić do bólu głowy, zaburzeń świadomości, a nawet drgawek.
  • Zakrzepica w żyłach jamy brzusznej może wywołać ból brzucha, nudności, wymioty i gorączkę.

• Zakrzepica tętnicza:

  • Zawał serca, udar mózgu, martwica tkanek w kończynach (np. nogach, rękach).

Przyczyny

Zwiększona krzepliwość krwi może wynikać z wielu czynników, zarówno dziedzicznych, jak i nabytych. Główne przyczyny trombofilii to:

• Czynniki dziedziczne:

  • Oporność na APC (białko C aktywowane) — jedna z najczęstszych dziedzicznych przyczyn trombofilii. Powoduje ona, że krewskrzepy nie rozpuszczasą skrzepówrozpuszczane w sposób prawidłowy.
  • Niedobór białka C lub białka S — białka te są naturalnymi antykoagulantami, których niedobór sprzyja tworzeniu się skrzepów.
  • Niedobór antytrombiny III — substancji, która zapobiega nadmiernemu krzepnięciu krwi.
  • Mutacja genu V Leiden — zmiana w jednym z czynników krzepnięcia, która zwiększa ryzyko zakrzepów.
  • Mutacja w genie protrombiny — prowadzi do nadprodukcji protrombiny, białka zaangażowanego w proces krzepnięcia.

• Czynniki nabyte:

  • Długotrwałe unieruchomienie (np. po operacjach, złamaniach, długich podróżach samolotowych).
  • Choroby przewlekłe, takie jak nowotwory, choroby serca, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze.
  • Ciąża — w tym okresie krew ma naturalnie większą tendencję do krzepnięcia, aby zapobiec nadmiernej utracie krwi podczas porodu.
  • Tabletki antykoncepcyjne lub terapia hormonalna — zwiększają ryzyko zakrzepicy, zwłaszcza u kobiet palących lub z innymi czynnikami ryzyka.
  • Odwodnienie — zbyt niski poziom płynów może zagęścić krew, co sprzyja tworzeniu skrzepów.

Diagnostyka

Podejrzenie trombofilii zazwyczaj pojawia się, gdy osoba, która nie ma oczywistych czynników ryzyka, doświadcza zakrzepicy. W diagnostyce stosuje się:

• Badanie fizykalne – lekarz ocenia stan nógkończyn dolnych, szuka objawów zakrzepicy (opuchliznaobrzęk, ból, ciepłonadmierne ucieplenie).

• Badania krwi:

  • D-dimery — marker wskazujący na obecność skrzepów.
  • Testy genetyczne – wykrywają mutacje genów odpowiedzialnych za trombofilię (np. gen V Leiden, mutacje w genie protrombiny).
  • Badania na białka antykoagulacyjne (białko C, białko S, antytrombina III).

• Ultrasonografia – często wykorzystywana do wykrywania zakrzepów w żyłach (np. test uciskowy w przypadku zakrzepicy żył głębokich).

• Angiografia lub flebografia – specjalistyczne badania obrazowe do wykrywania zatorów płucnych lub zakrzepów w żyłach.

• Tomografia komputerowa (CT) lub scyntygrafia – stosowane do diagnozowania zatorowości płucnej.

Leczenie

Leczenie zwiększonej skłonności do zakrzepicy polega na stosowaniu leków przeciwzakrzepowych (antykoagulantów), które pomagają zapobiegać powstawaniu nowych skrzepów i umożliwiają rozpuszczenie istniejących. Lekarz podejmie decyzję, który lek w danym przypadku będzie najbardziej właściwy.

• Heparyna — stosowana na początku leczenia, podawana w postaci zastrzyków. Pomaga szybko rozrzedzić krew.

• Warfaryna (antagonista witaminy K) — stosowana przez długi czas, wymaga monitorowania poziomu INR (czas protrombinowy), aby uniknąć nadmiernego krwawienia.

• NOAC (nowoczesne doustne antykoagulanty, takie jak apiksaban, rywaroksaban) — stosowane zamiast warfaryny, nie wymagają regularnego monitorowania, ale mogą mieć ograniczenia w przypadku niektórych chorób współistniejących.

• Tromboliza — stosowana w przypadku dużych skrzepów, zwłaszcza w zatorowości płucnej. Polega na podaniu leków rozpuszczających skrzepy.

• Trombektomia — usunięcie skrzepliny z naczynia za pomocą cewnika naczyniowego lub zabiegu chirurgicznego.

• Zapobieganie zakrzepicy:

  • Profilaktyka farmakologiczna (np. heparyna) u osób po operacjach, długotrwałym unieruchomieniu.
  • Zmiana stylu życia: regularne ćwiczenia, unikanie długiego siedzenia bez ruchu, utrzymanie prawidłowej masy ciała.
  • Unikanie palenia tytoniu i nadużywania alkoholu, które zwiększają ryzyko zakrzepicy.

Rokowanie

Rokowanie w przypadku trombofilii zależy od rodzaju zaburzenia oraz szybkości podjętego leczenia. W przypadku osób z dziedziczną trombofilią, szczególnie tych, które miały już zakrzepicę, leczenie przeciwzakrzepowe może być konieczne przez całe życie. Regularne kontrole medyczne są kluczowe, aby zmniejszyć ryzyko powikłań.

Dodatkowe informacje

• Zakrzepica żył głębokich.
• Zatorowość płucna.
• Udar.
• Miażdżyca.
• Zawał serca.
• Udar.
• Dlaczego warto rzucić palenie i jak to zrobić?
• Trombofilia — informacje dla lekarzy.

Autorzy

• Joanna Dąbrowska-Juszczak, lekarz (redaktor)
• Susanne Meinrenken, drlekarz n. med., Brema(recenzent)
• Lek. Kalina van der Bend, lekarz (recenzent)

Zakrzepy; Zakrzepica; Zakrzepica żylna; Białko C; Białko S; Krzepnięcie krwi; Zwiększona krzepliwość krwi; (skłonność do zakrzepicy)

Zakrzepica to fachowy termin oznaczający powstanie zakrzepu krwi w żyłach głębokich. Zwiększona skłonność do zakrzepicy (trombofilia) odnosi się zatem do stanu wykazującego zwiększoną tendencję do powstawania skrzepów krwi. Kiedy mówi się o trombofilii, często ma się na myśli skłonność do skrzepów krwi w żyłach organizmu, czyli w naczyniach krwionośnych, które przenoszą krew z powrotem do serca. Ale zakrzepica może powstawać również w tętnicach.

Zwiększona krzepliwość krwi (skłonność do zakrzepicy)

https://medibas.pl/home/tematy-kliniczne/hematologia/informacje-dla-pacjentow/zaburzenia-krwawieniazaburzenia-krzepniecia/zwiekszona-krzepliwosc-krwi-sklonnosc-do-zakrzepicy/

document-information document-nav document-tools

Zakrzepica to fachowy termin oznaczający powstanie zakrzepu krwi w żyłach głębokich. Zwiększona skłonność do zakrzepicy (trombofilia) odnosi się zatem do stanu wykazującego zwiększoną tendencję do powstawania skrzepów krwi. Kiedy mówi się o trombofilii, często ma się na myśli skłonność do skrzepów krwi w żyłach organizmu, czyli w naczyniach krwionośnych, które przenoszą krew z powrotem do serca. Ale zakrzepica może powstawać również w tętnicach.

Hematologia

Zwiększona krzepliwość krwi (skłonność do zakrzepicy)

/link/c06270f73c314573a33193bf5eaca496.aspx

/link/c06270f73c314573a33193bf5eaca496.aspx

zwiekszona-krzepliwosc-krwi-sklonnosc-do-zakrzepicy

SitePublic

Zwiększona krzepliwość krwi (skłonność do zakrzepicy)

K.Reinhardt@gesinform.de

livemail#j.com#kalinavd@onetdabrowska@medibas.eupl

pl

pl

pl