Alergia na jaja kurze jest obok alergii na mleko krowie jedną z najczęstszych alergii pokarmowych u małych dzieci. Alergia na jaja kurze dotyczy 1–2% dzieci. Niektóre dzieci reagują bardzo silnie na nawet bardzo małe ilości jaj, u innych występują łagodniejsze dolegliwości, które ustępują bez dramatycznych konsekwencji. Alergeny, czyli substancje wywołujące uczulenie, mogą znajdować się zarówno w żółtku, jak i w białku jaja.
Alergia na jaja kurze u niemowląt może wywołać dolegliwości po pierwszym spożyciu jajek, zwykle między 6. a 8. miesiącem życia. Objawy czy też alergia zanika u mniej więcej dwóch trzecich dzieci w wieku 4–7 lat. Alergie na jaja kurze u starszych dzieci lub u dorosłych są więc mniej powszechne.
Ponieważ, jak opisano, alergia na jaja często ustępuje z biegiem lat, w porozumieniu z lekarzem lub dietetykiem co jakiś czas podejmowane są próby ponownego wprowadzania produktów spożywczych zawierających jaja. Jednak w przypadku potwierdzonej alergii na jaja nigdy nie należy tego próbować bez konsultacji z lekarzem, ponieważ może to prowadzić do poważnych/zagrażających życiu reakcji.
Szczepionki i leki
Niektóre szczepionki, takie jak MMR, wytwarza się w zarodkach kurzych, ale zwykle szczepionki te nie wywołują reakcji u osób uczulonych na jaja. Inne szczepionki, takie jak szczepionki przeciw grypie, mogą być jednak zanieczyszczone kurzym jajem, więc osoby uczulone na jaja nie powinny otrzymywać tych szczepionek, chyba że wiadomo, że je tolerują.
Osoby z alergią na jaja kurze powinny zachować szczególną ostrożność podczas szczepień i skonsultować się z lekarzem w kwestii wyboru bezpiecznej szczepionki.
Niektóre pastylki do ssania na gardło lub szampony do włosów również mogą zawierać jaja kurze lub ich składniki.
Produkty gotowe i półprodukty/gotowe dania
- Produkty spożywcze zawierają jaja, jeśli na liście składników znajdują się następujące składniki: olej jajeczny, jaja płynne, płynne białko jaja, jaja mrożone, jaja suszone, suszone białko jaja, suszone żółtko jaja, (owo-)albumina, (owo-)proteina, simplesse (zamiennik tłuszczu), jaja całe, lecytyna spożywcza z jaj E 322, lizozym z jaja E1105.
- Bułka tarta może zawierać biały chleb z jajkiem.
- Uwaga: Białko w składzie niekoniecznie musi oznaczać białko jaja kurzego, lecz raczej ogólnie zawartość białka w produkcie.
Jedzenie poza domem czy gotowanie w domu
Jaja są składnikiem wielu produktów i potraw, więc jedzenie poza domem w przypadku alergii na jaja kurze może być wyzwaniem. Najlepiej całkowicie zrezygnować ze złożonych i przetworzonych artykułów spożywczych, a zamiast tego kupować produkty nieprzetworzone. Zwykle można znaleźć alternatywy niezawierające jaj, ale problem mogą stanowić ciasta i wypieki. Na wszelki wypadek warto mieć zawsze przy sobie coś, co zostało upieczone bez jaj, np. bułkę lub herbatniki. Zamienniki jaj są dostępne w różnych postaciach. Proszek do pieczenia działa również jako rodzaj zamiennika jaj.
Jeśli dorosły lub dziecko jest bardzo wrażliwe, należy również uważać to, gdzie kładziemy jedzenie: nie wolno na przykład jeść z talerza, na którym wcześniej znajdowała się jajecznica itp. Ryzyko zanieczyszczenia innych potraw białkiem jaja kurzego istnieje niemal w każdej kuchni. Na przykład, osoba, która właśnie zjadła jajecznicę, nie powinna później pić z tej samej szklanki, co osoba uczulona na jaja. Po użyciu jaj do pieczenia lub gotowania w gospodarstwie domowym, w którym mieszka osoba uczulona na jaja kurze, należy dokładnie umyć ręce.
Konsekwencje żywieniowe
Stosowanie diety bezjajecznej u dorosłego lub dziecka nie ma większego wpływu na podaż witamin i minerałów. Z jaj kurzych można więc bez problemu zrezygnować, jeśli dieta jest poza tym zbilansowana.
Skład produktów w diecie bezjajecznej
Podczas zakupów należy się zawsze zapoznać ze składem produktu. Jeśli produkt nie ma podanego składu, należy uzyskać informacje o jego składnikach. Należy również pamiętać, że składniki produktu spożywczego mogą czasami ulec zmianie.
|
Należy unikać |
Zamiast tego można wybrać |
|
Kaszka |
Kaszka Wiele kaszek nie zawiera jaj i można je spożywać. |
| Chleb Chleb i biały chleb z jajkiem |
Chleb Chleb i biały chleb bez jajek |
|
Tłuszcz jadalny |
Tłuszcz jadalny Można stosować wszystkie rodzaje. |
| Krojone wędliny i sery/dodatki do pieczywa jaja gotowane, sadzone, jajecznica pasztet z wątróbek i inne pasztety z jajem majonez, sałatki z majonezem |
Krojone wędliny i sery/dodatki do pieczywa sery (wszystkie rodzaje), dodatki do chleba mięsne i rybne pasztet z wątróbek bez jaj owocowe smarowidła, dżemy |
| Dania gorące mięsa i ryby panierowane w jajku produkty złożone zawierające jaja, np. zapiekanki rybne pieczeń rzymska, kotlety mielone z jajami makaron z jajami naleśniki sosy z dodatkiem jaj |
Dania gorące mięso i ryby w „czystej” postaci dania złożone bez dodatku jaj klopsiki, pulpety, kotlety mielone itp. bez dodatku jaj makarony bezjajeczne naleśniki bezjajeczne sosy bez dodatku jaj |
| Desery i inne ubite żółtko z cukrem sos waniliowy budynie / musy lody z dodatkiem jaj ciasta, ciastka posmarowane jajkiem czekolada z dodatkiem jaj |
Desery i inne sos waniliowy bez dodatku jaj jogurt lody bez dodatku jaj wypieki domowej roboty bez dodatku jaj (np. bułki, ciasta lub gofry) czekolada bez dodatku jaj |
Praktyczne wyzwania
W przypadku alergii na jaja kurze prawdziwym wyzwaniem może być zwłaszcza pieczenie. Ponieważ jaja dobrze wiążą i wspomagają wyrastanie, oferta ciast, ciastek i gotowych dań bez dodatku jaj może być ograniczona. Istnieją zamienniki, których można użyć zamiast jaj. Mogą one mieć takie same właściwości w procesie pieczenia jak jaja, ale nie mają takiej samej wartości odżywczej. Często odpowiednim zamiennikiem będzie zwiększenie ilości proszku do pieczenia lub sody oczyszczonej. Dodanie 1–2 łyżek skrobi kukurydzianej lub mąki sojowej z odrobiną wody daje efekt podobny do jaja kurzego.
Niektóre osoby z alergią na jaja kurze są uczulone tylko na bardzo specyficzne zawarte w jajach alergeny, które podczas podgrzewania ulegają zniszczeniu, więc bez problemu mogą jeść gotowane lub smażone jaja. Jednak aby to wiedzieć, alergolog musi przeprowadzić dokładną diagnostykę w celu precyzyjnego określenia wyzwalającego alergenu.
Dodatkowe informacje
Porady żywieniowe
- Nietolerancja pokarmowa i alergia pokarmowa
- Alergia pokarmowa i nietolerancja pokarmowa — informacje dla lekarzy
Autorzy
- Susanne Meinrenken, dr n. med., Brema