Rodzaj aktywności
Nale
- Pacjentów z cukrzycą typu 2 należy motywować pacjentów do aktywności
nafizycznej.co dzień: oznaczaOznacza to, że w codziennych aktywnościach powinni wybierać zawsze"„aktywną alternatywę"”.- Dla wielu osób zwiększona aktywność fizyczna na co dzień (chodzenie po zakupy
na nogach, wybieranie schodów zamiast windy, chodzeniena nogachlub jazda na rowerze do pracy, prace domowe wewnątrz i na zewnątrz) może mieć pozytywny wpływ na zdrowie. - Ponadto należy zachęcać pacjentów do tego, aby wplatali tzw. aktywność treningową kilka razy w ciągu tygodnia w swoje codzienne czynności.
- Dla wielu osób zwiększona aktywność fizyczna na co dzień (chodzenie po zakupy
- Pacjentom z cukrzycą typu 2 zaleca się zwłaszcza takie aktywności, których intensywność można dobrze kontrolować i które wykazują niewielkie międzyosobnicze wahania w zakresie zużycia energii, są łatwe do kontynuowania i wymagają niewielkiej wiedzy.
Przykłady:- Np. chodzenie, jazda na rowerze, pływanie, gimnastyka w wodzie, gimnastyka, aerobik typu low impact.
Np. chodzenie - Chodzenie to aktywność, która jest doskonała dla większości pacjentów z cukrzycą typu 2. Dla osób z powikłaniami w postaci neuropatii obwodowej czy zwyrodnieniowego zapalenia stawów konieczne może być jednak wybieranie alternatywnych dyscyplin sportu jak aktywności bez obciążenia (jazda na rowerze, korzystanie z roweru stacjonarnego, pływanie, gimnastyka w wodzie).
- Należy unikać takich rodzajów aktywności jak: intensywne treningi siłowe, sprinty, gry zespołowe wymagające intensywnego wysiłku.
- Nie należy wykonywać wysiłku fizycznego przy niewyrównanej cukrzycy i wartościach glikemii <120 mg/dL i >250 mg/dL., a także bezpośrednio po przyjęciu insuliny lub posiłku.
Częstość występowaniatreningów
- Pacjentom z cukrzycą typu 2 zaleca się podejmowanie
codzienniekilka razy w tygodniu jednej lub kilku form aktywności fizycznej. - Optymalna częstość aktywności fizycznej to 4 razy w tygodniu po 30 min. treningu sportowego i 2 razy w tygodniu lekki wysiłek w postaci np. spaceru lub jazdy na rowerze.
natNatężenie (intensywność)
- Intensywność wybranej aktywności powinna być niewielka po umiarkowaną (40–70 % VO2max) (10–14 w skali Borga).
- Korzystny wpływ na metabolizm (np. obniżenie poziomu cukru we krwi, zwiększona insulinowrażliwość) uzyskuje się zazwyczaj przy regularnej aktywności o niewielkiej intensywności po umiarkowaną.
- W celu poprawy wydolności sercowo-naczyniowej jest jednak konieczne zwiększenie intensywności (
>> 50% VO2max) (12–15 w skali Borga).
- W celu poprawy wydolności sercowo-naczyniowej jest jednak konieczne zwiększenie intensywności (
- Osoby z cukrzycą typu 2 mają zwiększoną zapadalność na utajoną chorobę niedokrwienną serca. Dlatego chorzy na cukrzycę, którzy chcą trenować z dużą intensywnością (
>>15 w skali Borga) powinni wcześniej ew. poddać się ocenie kardiologicznej, w zależności od wieku, stanu ogólnego, objawów klinicznych i czasu trwania choroby.
Rola lekarza rodzinnego
- Ograniczenia zawodowe i dotyczące aktywności fizycznej powinny być nakładane po starannym przeanalizowaniu indywidualnej sytuacji pacjenta i jego stanu zdrowia.1
- Dobrór aktywnośći fizycznej i jej natężenie powinny uwzględniać:
- ocenę ryzyka wystapienia hipoglikemii
- obecnośc przewlekłych powikłań cukrzycy
- ocenę widzy pacjenta na temat choroby
Leczenie niefarmakologiczne w profilaktyce pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych
- Należy przekazać zalecenia dotyczące ruchu, diety,
rzuceniezaprzestania palenia. - Należy przy tym uwzględnić czynniki społeczne i psychologiczne, a także status socjoekonomiczny.
- Wszyscy pacjenci powinni być zachęcani do regularnej aktywności fizycznej.
- Połączenie lub wybór aktywności fizycznej lub sportowej powinien odbyć się w oparciu o preferencje/zdolności danej osoby.
- W przypadku umiarkowanej intensywności ruchu należy ćwiczyć 5 dni w tygodniu po 30 minut.
- Liczy się każdy regularny ruch o średniej intensywności
>> 10 min. - Efektów należy oczekiwać od 15 minut dziennie lub 90 minut tygodniowo średnio intensywnego ruchu.
- Zaleca się całkowitego rzucenie palenia papierosów.
- Warto zadbać o zróżnicowane odżywianie, wprowadzając elementy diety śródziemnomorskiej. Trzeba przy tym w miarę możliwości ograniczyć ilość spożywanych tłuszczów nasyconych. Dzienne spożycie soli kuchennej nie powinno przekraczać 6 g. Zaleca się także ograniczenie ilości spożywanego alkoholu.
Zalecenia dotyczące diety i ruchu opierają się generalnie na słabych dowodach!
Źródła
LiteraturPiśmiennictwo
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą – 2025. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Curr Top Diabetes 2025; 5(1). ptdiab.pl