Retrotorsja kości udowej

Streszczenie

• Definicja:Skręcenie kości udowej do tyłu między szyjką kości udowej a trzonem (fizjologiczne jest niewielkie skręcenie do przodu).
• Częstość występowania:Rzadka przyczyna chodu na zewnątrz.
• Objawy:W dzieciństwie głównie bezobjawowy chód na zewnątrz, w okresie dojrzewania często objawy konfliktu panewkowo-udowego (ból podczas zgięcia i rotacji do wewnątrz w biodrze).
• Wyniki:Zazwyczaj chód na zewnątrz z palcami stóp i rzepką skierowanymi na boki.
• Diagnostyka:Badanie przedmiotowe. Obrazowanie (RTG, USG, RM) w celu dokładnego określenia kąta skręcenia i ew. zaplanowania operacji.
• Leczenie:Obserwacja w dzieciństwie. U objawowych nastolatków i młodych dorosłych osteotomia rotacyjna w celu zapobiegania chorobie zwyrodnieniowej stawu biodrowego.

Informacje ogólne

Definicja

• Synonimy: Coxa retrotorta, stopy Charliego Chaplina¹
• Rotacja wsteczna kości udowej między szyjką kości udowej a trzonem
  
  • fizjologiczna niewielka antetorsja
    
• Coxa retrotorta zwykle występuje w połączeniu ze spłaszczoną szyjką kości udowej (coxa vara).
• Retrotorsja kości udowej stanowi ryzyko przedartrozowe dla stawu biodrowego
  i zwiększa ryzyko zespołu konfliktu obrąbkowego stawu biodrowego i młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej.
  
  • Konieczne może być dokładne monitorowanie i w razie potrzeby leczenie.
• Zobacz też artykuł Chód na zewnątrz.

Częstość występowania

• Chód na zewnątrz występuje znacznie rzadziej niż chód do wewnątrz.
• Coxa retrotorta jest tylko jedną z kilku przyczyn chodu na zewnątrz.

Anatomia kliniczna

• Normalne wartości antetorsji kości udowej zmieniają się w trakcie wzrostu do zakresu normy wynoszącego 10–25 stopni u dorosłych.
• W przypadku coxa retrotorta rzepka i palce stóp są zwykle ustawione dobocznie.
  • Wyjątkiem jest na przykład jednoczesne wyraźne skręcenie kości piszczelowej w stronę przyśrodkową.
• Połączenie coxa retrotorta z coxa vara skutkuje eliminacją zdolności do wewnętrznej rotacji w stawie biodrowym oraz, w przypadku pełnego zgięcia biodra, brzusznym kontaktem szyjki kości udowej z przednim brzegiem panewki (zespół konfliktu obrąbkowego stawu biodrowego).

Etiologia i patogeneza

• Coxa retrotorta może być spowodowana przez:
  
  • wrodzone wady rozwojowe, głównie idiopatyczne
  • zaburzenie wzrostu nasady kości udowej (np. choroba Perthesa, młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej)
  • zaburzenie metaboliczne (krzywica, osteopatia nerkowa, cukrzyca fosforanowa)
  • septyczne zapalenie stawu biodrowego (poinfekcyjne)
  • nieprawidłowo wygojone złamanie (pourazowe)

ICD-10

• Q65.9 Wrodzone zniekształcenie stawu biodrowego, nieokreślone

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

• Typowe wyniki badań klinicznych, uzupełnione badaniami obrazowymi (RTG, USG i ew. pomiar skrętu metodą RM)

Diagnostyka różnicowa

• Inne przyczyny chodu na zewnątrz:
  • boczny skręt kości piszczelowej
  • płaskostopie
  • młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej
  • choroba Perthesa
  • zaburzenia nerwowo-mięśniowe (np. porażenie mózgowe)

Wywiad lekarski

• Zwykle pierwsza przyczyna konsultacji: Dziecko zaczyna chodzić i ma stopy mocno zrotowane na zewnątrz („stopy Charliego Chaplina“) oraz „kaczkowaty“ chód.
• Choroba może stać się widoczna, zanim dziecko zacznie chodzić, gdy stoi ze stopami silnie zrotowanymi na zewnątrz.
• U dzieci z coxa vara et retrotorta objawy pojawiają się zwykle dopiero w okresie dojrzewania.
  
  • Młodzież dotknięta tym problemem kompensuje zespół ciasnoty (patrz sekcja Anatomia kliniczna) poprzez kompulsywne odwodzenie i rotację zewnętrzną biodra (szeroki wzorzec chodu).

Badanie fizykalne

• Chód dziecka to chód na zewnątrz.
• Rzepka skierowana jest w kierunku bocznym.
  • Wskazanie, że przyczyna jest zlokalizowana w udzie.
  • Zobacz też artykuł Chód na zewnątrz.
• W badaniu przedmiotowym skręt kości udowej oraz ruchomość stawu biodrowego bada się w pozycji leżącej na brzuchu z biodrem wyprostowanym i stawem kolanowym zgiętym pod kątem 90 stopni.
  
  • Zakres rotacji biodra pośrednio wskazuje na skręt kości udowej: Rotacja na zewnątrz zwiększa się, a rotacja do wewnątrz prawie zanika.
• Aby bezpośrednio określić antetorsję, biodro jest obracane do momentu palpacyjnego wyczucia krętarza większego z maksymalną lateralizacją.
  
  • Zakres skręcenia odpowiada kątowi zgiętej kończyny dolnej względem pionu.
  • Retrotorsja oznacza, że podudzie jest zrotowane do wewnątrz.

Diagnostyka u specjalisty

• Obrazowanie w celu określenia kąta skrętu
  • RTG
    
    • ogląd i projekcja miednicy według Dunna i Rippsteina
  • Badania ultrasonograficzne
    • określanie rotacji wspomagane nawigacją ultrasonograficzną
    • bardzo precyzyjne, ale wymagają zastosowania odpowiedniego sprzętu
  • Pomiar skrętu oparty na RM
    • w celu dokładnego określenia, w szczególności w celu ustalenia wskazań do
      korekcji chirurgicznej
• Instrumentalna analiza chodu
  
  • analiza wpływu funkcjonalnego na wzorzec chodu
  • W przeciwieństwie do diagnostyki radiologicznej może wykrywać dynamiczne nieprawidłowości.
  • Obejmuje następujące elementy: 
    • analiza wideo z przodu i z boku
    • elektromiografia (EMG)
    • pedografia
    • wizualizacja cyklu chodu w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej i poprzecznej

Wskazania do skierowania

• W dzieciństwie możliwe zastosowanie procedury wait-and-see
• W przypadku klinicznie widocznej coxa retrotorta w okresie dojrzewania i/lub dolegliwości (klasyczne objawy ucisku) skierowanie do ortopedy dziecięcego.

Leczenie

Cele terapii

• Ustąpienie dolegliwości
• Zapobieganie koksartrozie

Ogólne informacje o leczeniu

• Retrotorsja kości udowej stanowi ryzyko wystąpienia przedartrozy.
• Ponieważ skrętu kości udowej nie można leczyć zachowawczo (np. wkładki, fizjoterapia), korekcję można osiągnąć jedynie chirurgicznie za pomocą osteotomii rotacyjnej.

Osteotomia rotacyjna

• Wskazanie
  
  • W przypadku objawów konfliktu panewkowo-udowego (bolesny kontakt między szyjką kości udowej a brzegiem panewki podczas zgięcia i rotacji do wewnątrz)
  • Powoduje długotrwałe uszkodzenie obrąbka i chrząstki stawowej.
• Procedura
  • osteotomia kości udowej i dostosowanie kości do skręcenia fizjologicznego
  • unieruchomienie kości udowej w tej pozycji za pomocą osteosyntezy

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

• Deformacja zwykle ujawnia się w okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości z objawami konfliktu panewkowo-udowego.

Powikłania

• Deformacja przedzwyrodnieniowa w przypadku koksartrozy
• Zwiększone ryzyko młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej i konfliktu panewkowo-udowego

Rokowanie

• W literaturze istnieje bardzo niewiele informacji na temat obserwacji przebiegu u pacjentów zdrowych neurologicznie, przeważnie dotyczą one pacjentów po zakończeniu wzrostu.
• Szczególnie u dzieci z zespołem chorobowym deformacja prawie zawsze postępuje, jeśli nie jest leczona i może prowadzić do utraty zdolności stania i chodzenia.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

• Rotacja zewnętrzna stóp, chód Charliego Chaplina

Q659

Chód na zewnątrz Coxa retrotorta Retrotorsja kości udowej Stopy Charliego Chaplina Chód Charliego Chaplina Warianty rotacyjne u dzieci Pozycja rotacyjna kończyn dolnych

Retrotorsja kości udowej

document-disease document-nav document-tools document-theme

Definicja:Skręcenie kości udowej do tyłu między szyjką kości udowej a trzonem (fizjologiczne jest niewielkie skręcenie do przodu). Częstość występowania:Rzadka przyczyna chodu na zewnątrz.

Pediatria

Retrotorsja kości udowej

/link/7f752add0dd3449099cb67ab7ac7667e.aspx

/link/7f752add0dd3449099cb67ab7ac7667e.aspx

retrotorsja-kosci-udowej

SiteDisease

Retrotorsja kości udowej

K.Reinhardt@gesinform.de

Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no

pl

pl

pl