Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

 Złamanie wyrostka łokciowego

Streszczenie

  • Definicja: Złamanie w części bliższej kości łokciowej, tworzącej staw łokciowy z kością promieniową i kością ramienną.
  • Częstość występowania: 10% wszystkich złamań łokcia u dorosłych dotyczy wyrostka łokciowego.
  • Objawy: Upadki na dłoń przy zgiętym łokciu lub w mechanizmie urazu bezpośredniego.
  • Wyniki: Ból, opuchlizna, ograniczenie ruchomości w stawie łokciowym.
  • Diagnostyka:  RTG w dwóch płaszczyznach.
  • Leczenie: Złamania z przemieszczeniem <1 mm — leczenie zachowawcze,>1 mm —zwykle leczenie chirurgiczne.

Informacje ogólne

Definicja

  • Wyrostek łokciowy = koniec bliższy kości łokciowej
    • Tworzy staw łokciowy z nasadą dalszą kości ramiennej i nasadą bliższą kości promieniowej.
    • miejsce przyczepu mięśnia trójgłowego ramienia
  • Najczęściej złamanie śródstawowe z przemieszczeniem spowodowanym pociągnięciem przez ścięgno mięśnia trójgłowego1
    • często trudne, złożone leczenie

Częstość występowania

  • 10% wszystkich złamań łokcia dotyczy wyrostka łokciowego2.
  • Problem dotyczy w mniej więcej równym stopniu mężczyzn i kobiet1.
  • Jednoczesne uszkodzenie nerwu łokciowego w 2–5% przypadków3
    • Nerw łokciowy biegnie po stronie grzbietowej od wyrostku łokciowego w bruździe nerwu łokciowego.
  • U dzieci złamania wyrostka łokciowego są rzadkie.
    • U dzieci wyrostek łokciowy jest względnie twardszy niż nasada dalsza kości ramiennej.
      • raczej złamania nadkłykciowe kości ramiennej3

Etiologia i patogeneza

  • Najczęstsza przyczyna
    • upadek na częściowo zgiętą kończynę
      • działanie znacznej siły rozciągającej pod wpływem napięcia mięśnia trójgłowego3
      • Siła rozciągająca zwykle powoduje złamanie z przemieszczeniem.
  • Inne przyczyny
    • uraz bezpośredni
      • upadek na łokieć; eksponowane umiejscowienie wyrostka łokciowego
    • uraz spowodowany przeprostem
    • złamanie przeciążeniowe
      • częste u baseballistów4

Czynniki predysponujące

  • Brak swoistych czynników

ICD-10

  • S52.- Złamanie przedramienia
    • S52.0- Złamanie nasady bliższej kości łokciowej (obejmuje łokieć)
      • S52.01 Wyrostek łokciowy

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Typowy wywiad lekarski, badanie przedmiotowe i radiologiczne

Diagnostyka różnicowa

  • Inne złamania łokcia

Wywiad lekarski

  • upadek na częściowo zgiętą kończynę
  • Bezpośredni uraz wyrostka łokciowego
  • Przeprost w stawie łokciowym
  • Wielokrotne ruchy wyprostne z oddziaływaniem znacznej siły
    • np. oszczepnicy, baseballiści

Badanie przedmiotowe

  • Porównanie zakresu ruchomości w obu stawach łokciowych
  • Sprawdzić ukrwienie, ruchomość i czucie na obwodzie, zwłaszcza nerw łokciowy.
    • dłoń szponiasta – przeprost stawów śródręczno-paliczkowych
    • zaburzone czucie w małym palcu
  • Zbadać również stawy sąsiednie (nadgarstkowy, barkowy)
  • Czy widać kość w przypadku otarć/ran łokcia?
    • bardzo eksponowane umiejscowienie wyrostka łokciowego
    • nawet 31% złamań to złamania otwarte3

Diagnostyka u specjalisty

  • Do rozpoznania i sklasyfikowania wystarczy zdjęcie rentgenowskie w 2 projekcjach5.

Klasyfikacja

  • Podział Schatzkera w badaniu RTG6
    • Typ a — proste złamanie poprzeczne
    • Typ B — złożone złamanie poprzeczne
    • Typ C — proste złamanie skośne
    • Typ D — wieloodłamowe, ewentualnie z awulsją wyrostka dziobiastego
    • Typ E — złamanie skośne w nasadzie dalszej
    • Typ F — złamanie ze zwichnięciem

Wskazania do skierowania

  • W przypadku podejrzenia złamania

Leczenie

Cele leczenia

  • Wygojenie się złamania
  • Odtworzenie prawidłowych anatomicznie powierzchni stawowych
  • Przywrócenie prawidłowej funkcjonalności łokcia

Ogólne informacje o leczeniu

  • Złamanie bez przemieszczenia (szczelina <1 mm) z możliwością pełnego czynnego wyprostu>
    • zachowawcze7
  • Złamania z przemieszczeniem (szczelina >1 mm, zwłaszcza śródstawowe) z deficytem wyprostu
    • operacyjnie8

Terapia zachowawcza

  • Wskazania
    • pełny czynny wyprost i przemieszczenie <1 mm>3
    • starsi pacjenci w wieku >70 lat o ograniczonych wymaganiach czynnościowych i/lub z istotnymi schorzeniami współwystępującymi9
      • np. z otępieniem, systematycznie przyjmujący sterydy, osłabieni 
  • Postępowanie w złamaniach bez przemieszczenia
    • gips przez 7–10 dni
      • bez przemieszczenia:   w zgięciu około 90 stopni w stawie łokciowym 
    • następnie ostrożna mobilizacja
    • kontrola radiologiczna zrostu kości mniej więcej co 2 tygodnie
    • pełne obciążenie po 6–8 tygodniach
  • Postępowanie w złamaniach z przemieszczeniem u starszych pacjentów 
    • elastyczny opatrunek z wyściółką w obszarze łokcia
    • wczesne ćwiczenia funkcjonalne
      • U pacjentów zwykle dochodzi do powstania stawu rzekomego, ale ból w zasadzie nie występuje (średnio 1/10 w skali VAS)9.
      • zadowolenie u 91% pacjentów10

Leczenie chirurgiczne

  • Wskazania3
    • złamania z przemieszczeniem >1 mm
    • złamania wieloodłamowe
  • Brak wyraźnej przewagi konkretnej procedury chirurgicznej11
  • Złamanie śródstawowe
    • zwykle otwarta repozycja i rekonstrukcja prawidłowych struktur anatomicznych 
  • Złamania skośne
    • zwykle osteosynteza płytkowa
  • Pooperacyjnie3
    • wczesne bierne ćwiczenia funkcjonalne
    • ruch czynny z napinaniem mięśnia trójgłowego ramienia dopiero po zrośnięciu się kości potwierdzonym badaniem radiologicznym
    • pełne obciążenie po ok. 3 miesiącach

Zalecenia dotyczące późniejszej opieki wg Niemieckiego Towarzystwa Ortopedii i Chirurgii Wypadkowej (DGOU): wyrostek łokciowy, leczenie operacyjne

  • Sekcja jest oparta na tym źródle.
  • Doba 1–3 po zabiegu operacyjnym
    • stabilność: stabilność w ruchu
    • obciążenie: ruch tylko w stawie nadgarstkowym i barkowym
  • Do 6. tygodnia
    • stabilność: stabilny w warunkach obciążenia
    • obciążenie
      • ruch we wszystkich kierunkach w bezbolesnym zakresie
      • ćwiczenia na rozbudowę mięśni z wyjątkiem mięśnia trójgłowego
  • Przejście od stabilności w warunkach obciążenia do stabilności treningowej zależy od wyników badań przedmiotowych i radiologicznych.
  • 6.–12. tydzień
    • stabilność: stabilność w warunkach treningu
    • obciążenie: ruch i obciążenie bez ograniczeń
  • Od 3. miesiąca: możliwy trening właściwy dla danej dyscypliny

Przebieg, powikłania i rokowanie

Powikłania

  • Ograniczenia ruchomości
    • Średnia utrata wyprostu wynosząca 15 stopni, może ulec poprawie w ciągu pierwszych 2 lat3.
  • Pourazowa choroba zwyrodnieniowa stawów
    • przede wszystkim w przypadku anatomicznie nieprawidłowego odtworzenia powierzchni stawowych
  • Staw rzekomy
  • Uszkodzenia nerwu łokciowego
  • Kostnienie heterotopowe
  • Objawy ze strony materiału użytego do osteosyntezy
    • u nawet 80% pacjentów, szczególnie po zastosowaniu drutów Kirschnera3
  • Zakażenia

Rokowanie

  • Około 95% pacjentów odzyskuje niemal pełną funkcjonalność stawu łokciowego3.
  • Wiek jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na rokowanie.
    • im młodszy pacjent, tym lepsze rokowanie12
  • W przypadku złamania przeciążeniowego około 2/3 pacjentów powraca do sportu wyczynowego4.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Ilustracje

Złamanie kości łokciowej, złamanie skośne
Złamanie wyrostka łokciowego, złamanie skośne w części dalszej
Złamanie kości łokciowej, złamanie ciągłe
Złamanie wyrostka łokciowego, proste złamanie poprzeczne
Kość łokciowa, złamanie wybuchowe
Wyrostek łokciowy, złamanie wieloodłamowe
Złamanie wyrostka łokciowego
Złamanie wyrostka łokciowego

Quellen

Literatur

  1. Ren YM, Qiao HY, Wei ZJ, et al. Efficacy and safety of tension band wiring versus plate fixation in olecranon fractures: a systematic review and meta-analysis. J Orthop Surg Res 2016; 11(1): 137. www.ncbi.nlm.nih.gov
  2. Rommens PM, Küchle R, Schneider RU, et al. Olecranon fractures in adults: factors influencing outcome. Injury 2004; 35(11): 1149-57. www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Rabin SI. Olecranon fractures. Medscape, last updated Nov 03, 2017. emedicine.medscape.com
  4. Erickson BJ, Chalmers PN, D'Angelo J, et al. Performance and Return to Sport After Open Reduction and Internal Fixation of the Olecranon in Professional Baseball Players. Am J Sports Med 2019. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Newman SD, Mauffrey C, Krikler S. Olecranon fractures. Injury. 2009 Jun. 40(6):575-81. www.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Schatzker J, Tile M. Fractures of the olecranon. Berlin: Springer, 2005.
  7. Ikeda M, Sugiyama K, Kang C, Takagaki T, Oka Y. Comminuted fractures of the radial head. Comparison of resection and internal fixation. J Bone Joint Surg Am 2005; 87: 76-84. PubMed
  8. Matar HE, Ali AA, Buckley S, Garlick NI, Atkinson HD. Surgical interventions for treating fractures of the olecranon in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Nov 26. 11:CD010144. Cochrane (DOI)
  9. Gallucci GL, Piuzzi NS, Slullitel PA, et al. Non-surgical functional treatment for displaced olecranon fractures in the elderly. Bone Joint J 2014; 96(4): 530-4. www.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Duckworth AD, Bugler KE, Clement ND, et al. Nonoperative management of displaced olecranon fractures in low-demand elderly patients. J Bone Joint Surg Am 2014; 96(1): 67-72. www.ncbi.nlm.nih.gov
  11. Matar HE, Ali AA, Buckley S, et al. Surgical interventions for treating fractures of the olecranon in adults. Cochrane Database Syst Rev 2014. www.ncbi.nlm.nih.gov
  12. Flinterman HJ, Doornberg JN, Guitton TG, et al. Long-term outcome of displaced, transverse, noncomminuted olecranon fractures. Clin Orthop Relat Res 2014; 472(6): 1955-61. www.ncbi.nlm.nih.gov

Autoren

  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung, Innere Medizin, Frankfurt
S52-; S520-; S5201
złamanie, wyrostek łokciowy złamanie wyrostka łokciowego złamanie wyrostka łokciowego złamanie kości łokciowej, wyrostek łokciowy
Złamanie wyrostka łokciowego Złamanie łokcia Złamanie śródstawowe Deficyt siły wyprostnej w stawie łokciowym Gips na łokieć Osteosynteza z wykorzystaniem płytek kompresyjnych
 Złamanie wyrostka łokciowego
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Złamanie w części bliższej kości łokciowej, tworzącej staw łokciowy z kością promieniową i kością ramienną. Częstość występowania: 10% wszystkich złamań łokcia u dorosłych dotyczy wyrostka łokciowego.
Ortopedia/Chirurgia urazowa
Złamanie wyrostka łokciowego
/link/d4fd7cef4bda40debc9adf75bb8d018f.aspx
/link/d4fd7cef4bda40debc9adf75bb8d018f.aspx
zlamanie-wyrostka-lokciowego
SiteDisease
Złamanie wyrostka łokciowego
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.deno (patched by linkmapper)
pl
pl
pl