Osteoporotyczne złamanie kręgosłupa

Streszczenie

• Definicja: ObniOsteoporotyczne złamanie kompresyjne kręgu to jego obniżenie, zapadnięcie i ucisk trzonu kręguna podłożu osteoporozy.
• Częstość występowania: BardzoCzęste częsta chorobaschorzenie. Chorobowość wzrasta wraz z wiekiem; u kobiet w wieku 80 lat wynosi ok. 40%.
• Objawy: Ostry, nagły ból plecówgrzbietu, częściej u osób starszych.
• Badanie przedmiotowe: Najczęściej tkliwość w okolicy samoistnego złamania.
• Diagnostyka: Najważniejszymi metodami badaniaobrazowania są RTG, TK lub RM, stosownie do potrzeb.
• Leczenie: W Ew.zależności od nasilenia dolegliwości leczenie zachowawcze - odpoczynek w łóżku przez kilka dni, farmakoterapia lekami przeciwbólowymi lub leczenie chirurgiczne.

informacjeInformacje ogólne

Definicja

• Obniżenie, zapadnięcie, ucisk kręgu; częste powikłanie osteoporozy¹
• Jest to bardzo powszechna choroba w starszymcharakterystyczna dla wieku spodeszłego, która mamająca znaczący negatywny wpływ na funkcjonowanie i jakość życia pacjentów².
• Choroba ma również negatywny wpływ na stan psychospołeczny i emocjonalny oraz towarzyszy jej uzasadniona obawa przed nawracającymi złamaniami³.
• Wszystko wskazuje na to, że tylko 1/3 wszystkich złamań kręgów jest rozpoznawana, ponieważ ból pleców zasadniczo uznaje się za część normalnego procesu zwyrodnieniowego stawów⁴.

Częstość występowania

• Współczynnik chorobowości
  • Wedwedług europejskiego badania wskaźnik chorobowości złamań kompresyjnych kręgów u kobiet i mężczyzn w wieku poniżej 75 lat wynosi odpowiednio 25% i 18%⁵. Według duńskiego badania wskaźnik chorobowości wśród mężczyzn i kobiet w wieku 70 lat wynosi 18%⁶.
• Wiek
  • Chorobowochorobowość wzrasta wraz z wiekiem i u kobiet w wieku 80 lat wynosi 40%⁷.
• Tendencja
  • Wrazwraz ze wzrostem odsetka osób starszych w społeczeństwie oczekuje się wzrostu zapadalności na złamania kompresyjne.

Etiologia i patogeneza

• Złamania kompresyjne kręgów są najczęściej spowodowane osteoporozą⁸, a wiele czynników ryzyka złamań jest identycznych jak dla osteoporozy.
• Złamania samoistne występują, gdy masaobciążenie górnej części ciatułaowia (np. podczas nagłego skłonu) przekracza maksymalne tolerowane obciążenie kręgu.
• Nasilona osteoporoza
  • Czczęstą przyczyną złamania jest uraz, ale złamanie może też nastąpić w warunkach niewielkiego obciążenia, takiego jak wyjście z wanny, silne kichnięcie, podniesienie małego przedmiotu lub napięcie mięśni.
  • Dodo 30% urazówzłamań dochodzi w łóżku.
• Mniej nasilonanasilone osteoporozazmiany osteoporotyczne
  • Abyaby doszło do złamania osteoporotycznego, musi zadziałać zwykle siła zewnętrzna.

Konsekwencje kliniczne

• Kifoza i obniżenie wzrostu
  • Złamanie następuje zazwyczaj w przedniej części kręgu, w trzonie, natomiast część tylna pozostaje nienaruszona.
  • Powoduje to utratę wysokości z przodu, ale nie z tyłu kręgosłupa, czyli kifozę.
  • Złamania mnogie mogą stopniowo prowadzić do znacznego obniżenia wzrostu.
• Ucisk na klatkę piersiową i jamę brzuszną
  • Obniżeniu wzrostu towarzyszy również skrócenie mięśni przykręgosłupowych, a utrzymanie wyprostowanej postawy stanowi duże obciążenie dla mięśni. Możliwą konsekwencją jest ból pleców spowodowany zmęczeniem mięśniowym. Ból może utrzymywać się długo po wygojeniu się samoistnego złamania⁹.
  • W wyniku zapadania się kręgów u pacjentów rozwija się kifoza w odcinku piersiowym i lordoza w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
  • Klatka piersiowa zostaje zepchnięta w kierunku miednicy, co powoduje zmniejszenie objętości klatki piersiowej i jamy brzusznej.
  • W ciężkich przypadkach może to prowadzić do ograniczenia czynności płuc, uwypuklenia jamy brzusznej, szybkiego zmęczenia (z powodu ucisku narządów jamy brzusznej) i utraty masy ciała¹⁰.
• Niskie ryzyko powikłań neurologicznych
  • Złamanie jest zlokalizowane w przedniej części kręgosłupa, więc zwykle jest stabilne i wiąże się z niewielkim ryzykiem powikłań neurologicznych.

Czynniki predysponujące

• Czynniki, na które nie można wpłynąć¹
  • wiek
  • płeć żeńska
  • typrasa europejskikaukaska
  • wcześniejsze przebyte złamania w wieku dorosłym
  • złamania kości, w tym trzonów kręgów,  u rodziców i rodzeństwa
• Czynniki, na które można wpłynąćmodyfikowalne¹
  • nadmierne spożywanie alkoholu i używaniepalenie tytoniu
  • osteoporoza lub niedobór estrogenu
  • wczesna menopauza lub obustronne usunięcie jajników
  • ograniczone widzenie
  • zmniejszona aktywność fizyczna
  • niska masa ciała: otyłość działa w tym przypadku jako czynnik ochronny!
  • niedobór wapnia i/lub witaminy D
  • choroby nowotworowe
  • zwiększona skłonność do upadków
  • farmaceutykifarmakoterapia: leki przeciwdepresyjne, leki przeciwpadaczkowe, glitazony, glikokortykosteroidy, neuroleptyki, inhibitory pompy protonowej (głównie długotrwałe stosowanie)

ICD-10

• M48. - Inne choroby kręgosłupa
  • M48.5 Zapadnięcie kręgu niesklasyfikowane gdzie indziej
• M80. - Osteoporoza ze złamaniamiamaniem patologicznymipatologicznym
  • M80.0 - Osteoporoza pomenopauzalna ze złamaniem patologicznym
  • M80.1 - Osteoporoza po zabiegu usunięcia jajników ze złamaniem patologicznym
  • M80.2 - Osteoporoza w następstwie unieruchomienia ze złamaniem patologicznym
  • M80.3 - Osteoporoza w następstwie pooperacyjnego zespołu upośledzonego wchłaniania ze złamaniem patologicznym
  • M80.4 - Osteoporoza polekowaindukowana lekami ze złamaniem patologicznym
  • M80.5 - Osteoporoza idiopatyczna ze złamaniem patologicznym
  • M80.8 - Inne postacie osteoporozy ze złamaniem patologicznym
  • M80.9 - Nieokreślona osteoporoza ze złamaniem patologicznym

Diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

• Wywiad lekarski i badanie przedmiotowe wskazujące na chorobosteoporozę oraz złamanie trzonu
• Potwierdzenie rozpoznania w RTG

Diagnostyka różnicowa

• Ostry ból dolnej części pleców
• Przerzuty do kości
• Szpiczak mnogi

Wywiad lekarski 

• Ponad 2/3 złamań kompresyjnych kręgów przebiega bezobjawowo i jest wykrywanych przypadkowo¹¹. 
• PacjentU pacjentów w wieku 50 lat i starszych, z ostrym bólem w odcinku lędźwiowym kręgosłupa należy badazawsze podejrzewać w kierunku złamaniaamanie kompresyjnegokompresyjne trzonu¹².
• Większość pacjentów zgłasza konkretnykonkretne urazdolegliwości, ale wielu nie pamięta możliwej przyczyny lub konkretnego poprzedzającego urazu.
• Odpoczynek w łóżku łagodzi ból, podczas gdy stanie i chodzenie zwiększają jego intensywność.
• Mnogie złamania kompresyjne kręgów mogą prowadzić do obniżenia wzrostu i rozwoju nadmiernej kifozy.

Badanie przedmiotowe

• Oględziny
  • często nasilona kifoza¹²
  • obniżanie wzrostu pacjenta wraz z rosnącą liczbą złamań
• Palpacja
  • tkliwość i bolesność opukowa w okolicy złamania trzonu kręgu
• Ocena czynności
  • ograniczenia ruchowe związane z bólem w zajętym odcinku kręgosłupa
  • możliweliwy brak możliwości wykonania pełnego zakresu ruchów tułowia z powodu poczucia blokady
• BadaniaBadanie neurologiczne
  • Ww większości przypadków brak towarzyszących objawów neurologicznych, objaw Lasègue'a jest zwykle ujemny.

BadanieBadania uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego

• Zasadniczo nie są wskazane, ew. w celu wykluczenia osteoporozy.
• W podejrzeniu wtórnej osteoporozy: morfologia, CRP, OB, enzymy wątrobowe (GGTP, ALP, AST, ALT), TSH, 25-OH-witamina-D, (badanie niedostępne w ramach koszyka świadczeń POZ) parathormon (badanie niedostępne w ramach koszyka świadczeń POZ), elektroforeza¹³

Diagnostyka uw specjalistyporadni specjalistycznej

• PrześwietlenieBadanie rentgenowskie
  • projekcjabadanie z przoduw dwóch projekcjach - przód - tył i  z boku
  • Kompresjikompresji przedniej części kręgów towarzyszy zapadnięcie się kręgów i zwężenie przedniej części kręgosłupa.
  • Utratutratę wysokości kręgu o co najmniej 20% lub co najmniej 4 mm uznaje się za oznakęwyznacznik złamania kompresyjnego⁸.
  • Umiejscowienieumiejscowienie: złamania kompresyjne mogą wystąpić we wszystkich odcinkach kręgachgosłupa, ale najczęściej są to kręgi T8Th8–T12Th12, L1 i L4.
  • Ww 20–30% przypadków w sąsiednich kręgach lub w innych obszarach kręgosłupa występują złamania mnogie.
• TK lub RM
  • Wykonywanewykonywane w niektórych przypadkach w celu zbadaniadokładnego obrazowania tylnej części kręgu i wykluczenia innych niż osteoporoza, przyczyn złamania.
  • Przyczynprzyczyną złamań kompresyjnych mogą być również choroby nowotworowe. W takich przypadkach najlepszym narzędziem diagnostycznym jest RM¹⁴.
  • TK lub RM należy rozważyć u pacjentów, których stan nie poprawia się lub pogarsza pomimo leczenia.
• Densytometria kości/DXA
  • w diagnostyce osteoporozy
• Scyntygrafia kości
  • w celu wykluczenia dalszych złamań osteoporotycznych w innych obszarach
  • Momoże tetakże wykazać świeże i stare złamania.

Wskazania do skierowania do specjalisty/hospitalizacji

• Niestabilne złamania trzonów kręgów (zajęcie tylnej krawędzi)
• Pojawienie się/występowanie objawów neurologicznych lub innych alarmowych objawów bólu pleców
• W podejrzeniu przypadku podejrzenia choroby nowotworowej jako przyczyny złamania (np. przerzutów nowotworowych w kościach)
• Jeżeli pomimo zastosowania ambulatoryjnego mono- lub multimodalnego leczenia zachowawczego nadal utrzymują się ból i ograniczenie sprawności, może wystąpić konieczność leczenia stacjonarnego o charakterze multimodalnymwielokierunkowym, również przy uwzględnieniu np. strachu przed upadkiem.

Leczenie

Cele leczenia

• Łagodzenie bólu
• Przywrócenie czynności
• Zapobieganie dalszym złamaniom (zapobieganie upadkom)
• Ograniczenie strachu przed upadkiem, przez to utrzymanie aktywności fizycznej

Ogólne informacje o leczeniu

• Złamania kompresyjne są zazwyczaj stabilne i rzadko wymagają stabilizacji operacyjnej lub za pomocą zaopatrzenia ortopedycznego.
• Zalecane jest leczenie zachowawcze po konsultacji z ortopedą.

Zalecenia dla pacjentów

• JakZalecana jest jak najszybsza mobilizacja, aby uniknąć wtórnych powikłań unieruchomienia, takich jak zapalenie płuc, choroba zakrzepowo-zatorowa, odleżyny i utratazaniki czynnomięściniowe¹⁵.

Leczenie farmakologiczne

• środkówLeczenie przeciwbólowychlowe
  • Ww leczeniu bólu wskutek złamania sprawdzą się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), metamizol i opiaty w przypadku silnego bólu (zgodnie z zasadami drabiny analgetycznej WHO), należy rozważyc także podanie koanalgetyków.
  • Ww przypadku opioidów należy jednak wziąć pod uwagę ryzyko zaparć i zwiększone ryzyko upadków i majaczenia.
  • Ww silnym przewlekłym bólu można stosować zewnątrzoponowe lub dokanałowe wlewy opioidowe i zewnątrzoponowe zastrzyki steroidowe. Takie postępowanie jest jednak bardzo rzadko wskazane, do rozważenia w ramach poradni leczenia bólu w przypadku braku poprawy po odpowiednio prowadzonym leczeniu zachowawczym, zgodnie z drabina analgetyczną WHO.
  • NLPZ należy stosować przewlekle z dużą ostrożnością, ponieważszczegolnie istniejeu starszych pacjentów, biorąc pod uwagę ryzyko sercowo - naczyniowe oraz ryzyko krwawienia z przewodu pokarmowego¹⁶.
• Bisfosfoniany?
  
  • (Słabe) działanie przeciwbólowe bisfosfonianów w leczeniu bólu po złamaniach kręgów wykazano tylko w przypadku dożylnego leczenia wysokimi dawkami, ale nie w przypadku dawek zwyklestandardowo stosowanych w leczeniu osteoporozy.

fizjoterapiiFizjoterapia

Trening i mobilizacja

• Brak ustandaryzowanego, jednolitego programu rehabilitacji dla wszystkich pacjentów
• W ramach przeprowadzonego badania interwencyjnego uczestnicy trenowalibyli rehabilitowani dwa razy w tygodniu przez 10 tygodni. Trening składał się z ogólnych ćwiczeń z naciskiem na ćwiczenia równowagi, trening siłowy i ćwiczenia relaksacyjne. Wykazano, że trening miał pozytywny wpływ na stosowanie leków przeciwbólowych, funkcjonowanie i jakość życia¹⁷.

Terapie fizykalne i komplementarne

• Terapia polem elektrycznym oraz elektroterapia (taka jak terapia prądem interferencyjnym i terapia pozioma z programem ćwiczeń lub bez niego) pozwala ograniczyć ból w przypadku złamań mnogich trzonów kręgów, zapewniając poprawę
   sprawności.
• W ostrej fazie choroby stosuje się okłady ciepłe i zimne oraz masaże, w zależności od zaleceń prowadzącego ortopedy.
• W leczeniu ambulatoryjnym można rozważyć akupunkturę, laseroterapię i przezskórną stymulację nerwów (TNS). Jednak skuteczność w odniesieniu do osteoporotycznych złamań kręgosłupa nie została wystarczająco zbadana.

Inne metody terapiileczenia

• Bezbolesną stopniową mobilizację nalemożyna prowadzić zaprzy pomocąpomocy ortezy prostującej kręgosłupupa lub tułowia.
  • Nalenależy rozważyć dopasowanie ortezy prostującej kręgosłup po konsultacji z ortopedą.
• KifoplastykaLeczenie chirurgiczne takie jak kifoplastyka i wertebroplastyka majwykazują działanieefekt przeciwbólowelowy, szczególnie w przypadku niedawnychniedawno przebytych złamań kręgów (VAS >>5).
  • Jednakjednakże mocefekt działania przeciwbólowegoanalgetyczny obu metod w badaniach nie jest spójnajny.
  • Brakbrak jest wystarczających danych długoterminowych dotyczących bilansu korzyści i ryzyka.
  • Dlategodlatego decyzje dotyczące wskazań do stosowaniawdrożenia tegoleczenia typuoperacyjnego terapiilub zachowawczego, należy podejmować wyłącznie w ramach starannej interdyscyplinarnej analizy danego przypadku.

Zapobieganie

ZapobieganieProfilaktyka pierwotnepierwotna

• Regularna aktywność fizyczna
  • Udowodnionoudowodniono, że zmniejsza częstość występowania złamań kompresyjnych i bólu pleców¹⁸.
• Zaprzestanie palenia papierosów
• Zapobieganie upadkom
  • Ocenaocena sytuacji mieszkaniowej wraz z konsultacjąporadami i pomocą w modyfikacji warunków mieszkaniowych może przyczynić się do zapobiegania upadkom.

ZapobieganieProfilaktyka wtórnerna

• Pierwotne śŚrodki zapobiegawcze zaliczawymieniione jako profilaktyka pierwotna, zaleca się również dow przypadku profilaktyki wtórnej.
• Preparaty z wapniem i witaminą D?
  • Ww ramach kompleksowego szkockiego badania nie udało się potwierdzić skuteczności regularnego przyjmowania wapnia i witaminy D3 lub odpowiednich preparatów złożonych w zapobieganiu późniejszym złamaniom.
  • Odnośnew efektypopulacji i polskiej zalecenia różniąsuplementacji, siępo określeniu wyjściowego poziomu witaminy D - w razie prawidłowego poziomu zalecenia populacyjne, w razie niedoboru - dawki witaminy Djak w wytycznych leczenia niedoboru¹⁹.
• Wykazano, że leczenie osteoporozy (bisfosfonianamipreparatami bisfosfonianów) zmniejsza częstość występowania złamań kompresyjnych.

Przebieg, powikłania i rokowanie

Przebieg

• W ramach leczenia zachowawczego większość złamań goi się w ciągu 8–12 tygodni i  wraz z procesem gojenia, stopniowo zmniejsza się także nasilenie bólu.

Powikłania

• Zaparcia
• Zakrzepica żył głębokich
• NasilonaZwiększone ryzyko kolejnych złamań osteoporozaosteoporotycznych
• Nasilone osłabienie mięśni
• Uzależnienie od innych/opieki
• dolegliwoDolegliwości oddechowe
• Odleżyny

RokowaniaRokowanie

• Rokowanie w przypadku złamań kompresyjnych jest ogólnie korzystne, ale ryzyko nowych złamań jest stosunkowo wysokie.

Informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

• Złamania kompresyjne kręgów u osób starszych

M48-; M485; M80-; M800-; M801-; M802-; M803-; M804-; M805-; M808-; M809-

złamanie kompresyjne kręgów u osób starszych złamanie kręgosłupa. Złamanie kompresyjne kręgów

Kompresja trzonu kręgu; Złamanie osteoporotyczne; Złamanie kompresyjne trzonu kręgu; Złamanie kompresyjne kręgos; Zapadnięcie się trzonu kręgu; Zapadnięcie się kręgu; Kompresja kręgu; Zapadnięcie się płytki granicznej kręgu; Osteoporoza; Kifoza; Złamanie; Osteopenia; Złamanie kręgu; Złamanie trzonu kręgu

Osteoporotyczne złamanie kręgosłupa

document-disease document-nav document-tools document-theme

Definicja: ObniOsteoporotyczne złamanie kompresyjne kręgu to jego obniżenie, zapadnięcie i ucisk trzonu kręguna podłożu osteoporozy. Częstość występowania: BardzoCzęste częsta chorobaschorzenie. Chorobowość wzrasta wraz z wiekiem; u kobiet w wieku 80 lat wynosi ok. 40%.

Ortopedia/Chirurgia urazowa

Osteoporotyczne złamanie kręgosłupa

/link/73cfa0026f604265b140f9acfcb3867d.aspx

/link/73cfa0026f604265b140f9acfcb3867d.aspx

osteoporotyczne-zlamanie-kregoslupa

SiteDisease

Osteoporotyczne złamanie kręgosłupa

K.Reinhardt@gesinform.de

siljelive.lango@nhicom#natalia.no (patched by linkmapper)k.jagiella@gmail.com

pl

pl

pl