Definicja: Spontaniczne pęknięcie błon płodowych przed porodem bez oznak porodu. Zwiększa to ryzyko przedwczesnego porodu i może prowadzić do wielu innych powikłań okołoporodowych i noworodkowych.
Częstość występowania: U 8–10% rodzących kobiet spontaniczne pęknięcie błon płodowych występuje bezpośrednio przed porodem (od 37.+0 tygodnia ciąży) bez skurczów. U 3% pacjentek spontaniczne pęknięcie błon płodowych występuje przed 37. tygodniem ciąży. Jest to przyczyną 40–50% wszystkich przedwczesnych porodów.
Objawy: Wypływ płynu owodniowego bez czynności skurczowej.
Wyniki: Widoczny wypływ płynu owodniowego lub wykrycie płynu owodniowego podczas badania pochwy wziernikiem.
Diagnostyka: Badanie pochwy z użyciem sterylnego wziernika, w razie potrzeby ultrasonografia przez powłoki brzuszne, w razie potrzeby komercyjne testy na obecność płynu owodniowego.
Leczenie: W przypadku przedwczesnego pęknięcia błon płodowych przed 37. tygodniem ciąży profilaktyka antybiotykowa, podawanie glikokortykosteroidów do 33.+0 tygodnia ciąży, ew. leków tokolitycznych; indukcja porodu konieczna w przypadku objawów zakażenia wstępującego (klasyfikacja Triple I, zapalenie błon płodowych). Od 37.+0 tygodnia ciąży indukcja porodu.
informacje ogólne
Definicja
Oznaczenia międzynarodowe
przedporodowe pęknięcie błon płodowych (prelabour rupture of membranes, PROM): spontaniczne pęknięcie błon płodowych przed porodem bez oznak porodu
przedwczesne przedporodowe pęknięcie błon płodowych (preterm prelabour rupture of membranes, pPROM): spontaniczne pęknięcie błon płodowych przed 37.+0 tygodniem ciąży bez oznak porodu
Przedwczesne pęknięcie błon płodowych zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego i może prowadzić do szeregu innych powikłań okołoporodowych i noworodkowych.
Często wydzielina z pochwy w postaci przezroczystego do mlecznego lub żółtawego płynu4
Czasami tylko niewielki ciągły lub przerywany wypływ wydzieliny z pochwy, którego nie da się świadomie kontrolować4.
Ważne pytania
Czas wycieku wydzieliny
Czy trwa poród?
Czy pacjentka krwawi z pochwy?
Czy pacjentka ma gorączkę?
Kiedy upływa termin porodu?
Badanie przedmiotowe
Jeśli wywiad lekarski nie jest jednoznaczny:
oględziny: przezroczysta do żółtawej wydzielina z pochwy
w razie potrzeby prowokowanie wypływu wydzieliny przez kaszel pacjentki lub chwyt Kristellera4
Bez badania palpacyjnego (ryzyko rozprzestrzeniania się zarazków)4
Badanie uzupełniające w praktyce lekarza rodzinnego
Należy sprawdzić wartość pH płynu owodniowego za pomocą papierka wskaźnikowego.
Prawidłowa wartość pH pochwy wynosi od 4,5 do 6,0, podczas gdy wartość pH płynu owodniowego wynosi od 7,1 do 7,3.
Diagnostyka w szpitalu
Badanie pochwy sterylnym wziernikiem w celu wykrycia płynu owodniowego4
W miarę możliwości należy unikać badania palpacyjnego pochwy i ultrasonografii przezpochwowej, ponieważ zwiększa to ryzyko zakażenia wstępującego4.
Badanie ultrasonograficzne przez powłoki brzuszne w celu wykrycia małowodzia4
Jeśli po badaniu przedmiotowym i USG przez powłoki brzuszne nie ma pewności do wykrycia płynu owodniowego, można użyć komercyjnych szybkich testów4.
Posiew lub analiza PCR w kierunku paciorkowców grupy B
KTG
tachykardia płodu, gorączka i podwyższone CRP: Objawy wskazujące na zakażenie
Wskazania do hospitalizacji
W przypadku przedwczesnego pęknięcia błon płodowych lub podejrzenia pęknięcia błon płodowych pacjentkę należy zawsze skierować na specjalistyczny oddział.
Transport do szpitala — w pozycji leżącej czy nie?
Ze względu na ryzyko wypadnięcia pępowiny często zaleca się transport w pozycji leżącej.
Według piśmiennictwa częstość występowania wypadnięcia pępowiny wynosi 0,14–0,62% wszystkich porodów.
Tylko 2% incydentów związanych z pępowiną ma miejsce poza szpitalem.
czynniki ryzyka wypadnięcia pępowiny
położenie pośladkowe lub poprzeczne
wiele wcześniejszych porodów
wielowodzia
pęknięcie błon płodowych w bardzo wczesnym tygodniu ciąży
Nie zbadano, czy transport w pozycji leżącej może zapobiec wypadnięciu pępowiny.
Transport w pozycji leżącej nie jest bezwzględnie konieczny od 36. tygodnia ciąży i w położeniu główkowym.
dla bezpieczeństwa transport w pozycji leżącej we wczesnych tygodniach ciąży lub przy obecności czynników ryzyka
Leczenie
Cele leczenia
Przedłużenie ciąży w razie pPROM
Zapobieganie zakażeniom wstępującym
Ogólne informacje o leczeniu
W przypadku pPROM ważne jest, aby rozważyć zwiększone ryzyko sepsy noworodkowej w porównaniu z możliwymi następstwami przedwczesnego porodu.
Częstość występowania zakażeń/sepsy u noworodków w przypadku postępowania wyczekującego nie wydaje się być wyższa niż po porodzie natychmiastowym, ale wskaźnik powikłań (niewydolność oddechowa z potrzebą interwencji, oddział intensywnej terapii, zgon, wskaźnik cięć cesarskich) jest wyższy po natychmiastowym wywołaniu porodu.
Po przedwczesnym przedporodowym pęknięciu błon płodowych (pPROM) indukcja powinna być zalecana najpóźniej od 37.+0 tygodnia ciąży, jeśli nie ma objawów świadczących o Triple i („zespół zakażenia owodni; zakażenie i/lub stan zapalny“).
Indukcję porodu należy zalecać najpóźniej po 24 godzinach od przedwczesnego pęknięcia błon płodowych.
Ryzyko wystąpienia Triple i („zespołu zakażenia owodni”) znacznie wzrasta po upływie 24 godzin.
Leczenie farmakologiczne
Indukcja porodu analogami prostaglandyn
Po 37. tygodniu ciąży: indukcja porodu jest lepszym rozwiązaniem niż oczekiwanie na spontaniczny początek porodu.
wskazane u pacjentek między 24.+0 a 33.+0 tygodniem ciąży i z pPROM5
indywidualna ocena konieczności podania między 23.+0 a 23.+6 tygodniem ciąży
Nie zaleca się stosowania steroidów po 34. tygodniu ciąży. Wykazano, że zwiększają one zachorowalność i śmiertelność okołoporodową6.
np. 2 x 12 mg betametazonu domięśniowo co 24 godzinny5
Rutynowe powtarzanie nie jest zalecane.
Leki hamujące poród (tokolityki)
Celem tokolizy jest opóźnienie porodu do czasu, aż terapia sterydowa zacznie w pełni działać i/lub możliwy będzie transport do odpowiedniego szpitala.
Wskazania do leczenia tokolitycznego należy rozważać z dużą ostrożnością i oceniać codziennie5.
zwiększone ryzyko zapalenia błon płodowych, brak potwierdzonych korzyści dla matki ani noworodka1
Profilaktyka antybiotykowa
W przypadku przedwczesnego pęknięcia błon płodowych między 24.+0 a 37.+0 tygodniem ciąży profilaktykę antybiotykową stosuje się przez 7 dni5.
indywidualna ocena konieczności podania między 23.+0 a 23.+6 tygodniem ciąży
możliwe antybiotyki: benzylopenicylina, klindamycyna, erytromycyna dożylnie7
Przebieg, powikłania i rokowanie
Powikłania
pPROM może prowadzić do przedwczesnego porodu, nieprawidłowego położenia dziecka, zaciśnięcia pępowiny, małowodzia, martwiczego zapalenia jelit, zaburzeń neurologicznych, krwotoku dokomorowego i zespołu niewydolności oddechowej8.
Meller CH, Carducci ME, Ceriani Cernadas JM, Otaño L. Preterm premature rupture of membranes. Arch Argent Pediatr 2018;116(4):e575-e581. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Menon R, Richardson LS. Preterm prelabor rupture of the membranes: A disease of the fetal membranes. Semin Perinatol. 2017 Nov;41(7):409-419. www.ncbi.nlm.nih.gov
Goldenberg RL, Culhane JF, Iams JD, Romero R. Epidemiology and causes of preterm birth. Lancet. 2008 Jan 5;371(9606):75-84. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
Duff P. Preterm prelabor rupture of membranes: Clinical manifestations and diagnosis. UpToDate, last updated: Mar 22, 2022. Letzter Zugriff 9.8.23. www.uptodate.com
Maul H, et al. Current approach in preterm prelabor rupture of membranes: new definitions? Is CRP determination useful? Are alternatives in sight?. Gynakologe. 2021; 54(3): 186–194. www.ncbi.nlm.nih.gov
Roberts D, Dalziel SR. Antenatal corticosteroids for accelerating fetal lung maturation for women at risk of preterm birth. Cochrane Database of Systematic Reviews 2006, Issue 3. Art. No.: CD004454. DOI: 10.1002/14651858.CD004454.pub2. DOI
Hakansson S, Kallen K. Impact and risk factors for early-onset group B streptococcal morbidity: analysis of a national, population-based cohort in Sweden 1997-2001. BJOG 2006 Dec;113(12):1452-1458. PubMed
Mercer BM. Preterm premature rupture of the membranes. Obstet Gynecol 2003; 101: 178-93. PubMed
Tsoi E, Fuchs I, Henrich W, et al. Sonographic measurement of cervical length in preterm prelabor amniorrhexis. Ultrasound Obstet Gynecol 2004; 24: 550-3. PubMed
French L. Prevention and treatment of postpartum endometritis. Curr Womens Health Rep 2003 Aug;3(4):274-279. PubMed
Autor*innen
Franziska Jorda, Dr. med., Fachärztin für Allgemeinmedizin und für Viszeralchiurgie, Kaufbeuren
Definicja: Spontaniczne pęknięcie błon płodowych przed porodem bez oznak porodu. Zwiększa to ryzyko przedwczesnego porodu i może prowadzić do wielu innych powikłań okołoporodowych i noworodkowych.
Położnictwo
Przedwczesne pęknięcie błon płodowych
/link/b21395affdc84b9496b66144a011ca40.aspx
/link/b21395affdc84b9496b66144a011ca40.aspx
przedwczesne-pekniecie-blon-plodowych
SiteDisease
Przedwczesne pęknięcie błon płodowych
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no