Compare with  
Legend:
inserted text deleted text

Paluch sztywny

Streszczenie

  • Definicja: Hallux rigidus to choroba zwyrodnieniowa z ograniczoną ruchomością stawu śródstopno-paliczkowego dużego palca, głównie w zgięciu grzbietowym, co prowadzi do trudności w przetaczaniu stopy.
  • Częstość występowania: Druga najczęstsza choroba stawu śródstopno-paliczkowego po paluchu koślawym.
  • Objawy: Ból i sztywność dużego palca u nogi podczas chodzenia.
  • Wyniki badania: Badania przedmiotowe wykazują ograniczoną ruchomość stawu śródstopno-paliczkowego, zwłaszcza w zgięciu grzbietowym.
  • diagnostyka: Diagnozę można potwierdzić badaniem rentgenowskim.
  • Leczenie: Leczenie zachowawcze obejmuje środki, które zmniejszają potrzebę rozciągania stawu śródstopno-paliczkowego. Konieczna może być operacja.

informacje ogólne

Definicja

  • Choroba zwyrodnieniowa 1. stawu śródstopno-paliczkowego (MTP)1
  • Choroba zwyrodnieniowa z ograniczoną ruchomością stawu śródstopno-paliczkowego dużego palca, głównie w zgięciu grzbietowym
    • Prowadzi do trudności w przetaczaniu stopy podczas chodzenia.

częstość występowania

  • Druga najczęstsza choroba pierwszego stawu MTP, po paluchu koślawym1
  • U 80% pacjentów choroba ma charakter obustronny2.

Etiologia i patogeneza

  • Etiologia nie jest w pełni poznana, rozważane są różne przyczyny1.
  • Przeciążenie — ostry uraz z uszkodzeniem chrząstki lub przewlekłe, powtarzające się mikrourazy1
    • Częściej dotyczy to sportowców uprawiających dyscypliny biegowe3.
  • Zaburzenie reumatyczne
    • reumatyczne zniszczenie stawu śródstopno-paliczkowego dużego palca u nogi
  • predyspozycje rodzinne
    • pozytywny wywiad rodzinny w 98% przypadków z chorobą o charakterze obustronnym2
  • Patologia — Zwyrodnienie chrząstki i osteofity okołostawowe prowadzą do ograniczenia ruchomości.
    • Choroba w pierwszej kolejności dotyka powierzchnię grzbietową stawu 4.
    • Ogranicza to zatem w szczególności wydłużenie grzbietowe.

czynniki predysponujące

ICD-10

  • M20 Nabyte zniekształcenia palców rąk i stóp
    • M20.2 Paluch sztywny

diagnostyka

Kryteria diagnostyczne

  • Typowe objawy kliniczne

Wywiad lekarski

  • Ból i sztywność dużego palca u nogi podczas chodzenia
    • ból głównie w górnej części palca
  • Sportowcy
    • problemy z bieganiem, narciarstwem biegowym, skokami: powtarzający się przeprost palucha z mikrourazami3

Badanie fizykalne

  • Mobilność jest ograniczona, szczególnie podczas zgięcia grzbietowego.
  • Proces przetaczania stopy podczas chodzenia jest bolesny.
  • Często parestezja grzbietowo-przyśrodkowego dużego palca spowodowana podrażnieniem grzbietowo-przyśrodkowego nerwu skórnego1
  • możliwe zgrubienie po grzbietowej stronie stawu spowodowane tworzeniem się osteofitów lub zapaleniem kaletki maziowej.
  • możliwe ostre objawy stanu zapalnego, takie jak zaczerwienienie, obrzęk i tkliwość.

Diagnostyka u specjalisty

  • prześwietlenie rentgenowskie
    • Na wczesnych etapach mogą nie być widoczne żadne zmiany.
      • wczesne stadium często widoczne tylko w badaniu RM1
    • Później pojawiają się radiologiczne objawy choroby zwyrodnieniowej stawów.
      • zwężenie jamy stawowej, podchrzęstne stwardnienie kości, torbiele podchrzęstne i osteofity

Leczenia

Cele leczenia

  • Łagodzenie objawów

Ogólne informacje o leczeniu

  • Ostre dolegliwości
    • chłodzenie, kompresja, uniesienie, odciążenie
    • NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne)
  • Przewlekłe dolegliwości
    • infiltracja stawu steroidami i środkiem do znieczulenia miejscowego
      • Przy łagodnych do umiarkowanych zmianach artretycznych możliwe jest wyraźne złagodzenie bólu i uniknięcie operacji5.
      • przy poważnych zmianach artretycznych niewielkie korzyści i niezalecane5
    • unikanie silnego zgięcia grzbietowego dużego palca za pomocą środków mechanicznych1
      • taśmowanie stawu
      • sztywna podeszwa z funkcją roll-off
      • buty na niskim obcasie
    •  w przypadku utrzymujących się dolegliwości w trakcie leczenia zachowawczego operacja

Zalecenia dla pacjentów

  • Leczenie zachowawcze obejmuje środki zmniejszające wydłużenie stawu śródstopno-paliczkowego1.
    • Indywidualnie dopasowane ortezy stóp mogą znacznie złagodzić objawy6.
    • Buty ze sztywną, zaokrągloną podeszwą również łagodzą objawy, ale w jednym z badań większość uczestników preferowała ortezy6.
    • wkładka z uniesieniem pod stawami MTP
    • buty na niskim obcasie
    • taśmowanie stawu
    • Dostosowanie poziomu aktywności fizycznej, np. unikanie pracy na kolanach z wyprostowanymi palcami stóp1.

Terapia chirurgiczna

  • W przypadku bólu opornego na leczenie i ograniczonej zdolności chodzenia pomimo leczenia zachowawczego
  • Odpowiednie metody chirurgiczne7-8
    • Zabiegi zachowujące stawy, takie jak cheilektomia, tzn. usunięcie osteofitów ograniczających ruchomość.
      • z osteotomią lub bez osteotomii paliczka bliższego (osteotomia Moberga)9
    • osteotomia kości śródstopia
    • artroplastyka stawów 
    • Artrodeza śródstopno-paliczkowa jest preferowaną procedurą w przypadku poważnie zaawansowanego palucha sztywnego1.

Przebieg, powikłania i rokowanie

przebieg

  • Przewlekły postępujący przebieg choroby zwyrodnieniowej stawów
  • W późnych stadiach choroby może dojść do kompensacyjnego przeprostu stawu śródstopno-paliczkowego.

Rokowania

  • Dobrze, jeśli zużycie chrząstki stawowej nie jest wyraźne10.
  • Jeśli objawy utrzymują się, konieczna może być cheilektomia lub artrodeza stawu śródstopno-paliczkowego, w zależności od stopnia zmian artrotycznych stawu śródstopno-paliczkowego palucha.

informacje dla pacjentów

Informacje dla pacjentów w Deximed

Quellen

Literatur

  1. Hollis MH. Hallux rigidus. Medscape, last updated Mar 11, 2019. emedicine.medscape.com
  2. Coughlin MJ, Shurnas PS. Hallux rigidus: demographics, etiology, and radiographic assessment. Foot Ankle Int. 2003 Oct. 24(10):731-43. www.ncbi.nlm.nih.gov
  3. Nihal A, Trepman E, Nag D. First ray disorders in athletes. Sports Med Arthrosc Rev 2009; 17(3): 160-6. www.ncbi.nlm.nih.gov
  4. Lucas DE, Hunt KJ. Hallux Rigidus: Relevant Anatomy and Pathophysiology. Foot Ankle Clin 2015; 20(3): 381-9. www.ncbi.nlm.nih.gov
  5. Solan MC, Calder JD, Bendall SP. Manipulation and injection for hallux rigidus. Is it worthwhile?. J Bone Joint Surg Br 2001; 83(5): 706-8. www.ncbi.nlm.nih.gov
  6. Menz HB, Auhl M, Tan JM, et al. Effectiveness of foot orthoses versus rocker-sole footwear for first metatarsophalangeal joint osteoarthritis: Randomized Trial. Arthritis Care Res (Hoboken) 2016; 68: 581-9. pmid:26638878 PubMed
  7. Zammit GV, Menz HB, Munteanu SE. Structural factors associated with hallux limitus/rigidus: a systematic review of case control studies. J Orthop Sports Phys Ther. 2009 Oct. 39(10):733-42. www.ncbi.nlm.nih.gov
  8. Erdil M, Elmadag NM, Polat G, Tunçer N, Bilsel K, Uçan V, et al. Comparison of Arthrodesis, Resurfacing Hemiarthroplasty, and Total Joint Replacement in the Treatment of Advanced Hallux Rigidus. J Foot Ankle Surg 2013; 52(5):588-93. PubMed
  9. Lin J, Murphy GA. Treatment of hallux rigidus with cheilectomy using a dorsolateral approach. Foot Ankle Int. 2009 Feb. 30(2):115-9. www.ncbi.nlm.nih.gov
  10. Waizy H, Czardybon MA, Stukenborg-Colsman C, Wingenfeld C, Wellmann M, Windhagen H, et al. Mid- and long-term results of the joint preserving therapy of hallux rigidus. Arch Orthop Trauma Surg. 2010 Feb. 130(2):165-70. www.ncbi.nlm.nih.gov

 Autoren

  • Lino Witte, Dr. med., Arzt in Weiterbildung, Innere Medizin, Frankfurt
M20; M202
Stiv stortå
Choroba zwyrodnieniowa stawu dużego palca stopy Sztywny duży palec stopy Trudności w przetaczaniu stopy Choroba zwyrodnieniowa pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego Choroba zwyrodnieniowa stawu MTP Cheilektomia Osteotomia Moberga Artrodeza stawu śródstopno-paliczkowego
Paluch sztywny
document-disease document-nav document-tools document-theme
Definicja: Hallux rigidus to choroba zwyrodnieniowa z ograniczoną ruchomością stawu śródstopno-paliczkowego dużego palca, głównie w zgięciu grzbietowym, co prowadzi do trudności w przetaczaniu stopy.
Ortopedia/Chirurgia urazowa
Paluch sztywny (Hallux rigidus)
/link/3f97d6cc69a7480eb436abc3ad01edc8.aspx
/link/3f97d6cc69a7480eb436abc3ad01edc8.aspx
paluch-sztywny-hallux-rigidus
SiteDisease
Paluch sztywny (Hallux rigidus)
K.Reinhardt@gesinform.de
Ksilje.Reinhardt@gesinformlango@nhi.de (patched by linkmapper)no
pl
pl
pl