Czym są puryny?
Puryny to ważny element komórek organizmu będący między innymi elementem naszej informacji genetycznej. Po obumarciu komórek puryny z jądra komórki przedostają się do krwi. Są one tam stopniowo redukowane i za pomocą licznych enzymów przekształcane w produkt końcowy, kwas moczowy. Nadmiar kwasu moczowego zostaje wydalony przez nerki w postaci moczu.
Puryny są dostarczane z pożywieniem, lecz mogą być także wytwarzane przez sam organizm.
Pożywienie zawierające niewielką ilość puryn
- zboża i produkty zbożowe, jasne pieczywo, makarony, mąka i pieczywo
- masło, margaryny zawierające wielokrotnie nienasycone kwasy tłuszczowe i olej
- owocowe, orzechy i masło orzechowe
- warzywa
- nabiał (najlepiej o niskiej zawartości tłuszczu)
Pożywienie zawierające dużą ilość puryn
- mięso (przede wszystkim czerwone) i podroby, ryby i skorupiaki,
- np. sardele, sardynki, nerki, wątroba, wywary mięsne
- rosół
- drożdże i ekstrakt drożdżowy
- fasola, groch, soczewica, szpinak, szparagi, kalafior i grzyby
- dadania dowodzą, że umiarkowane spożywanie zawierających dużą ilość puryn warzyw nie jest związane z rozwojem dny moczanowej
- słodzone lemoniady i napoje owocowe
- fruktoza to jedyny znany węglowodan, który powoduje podwyższenie stężenia kwasu moczowego, a tym samym zwiększa ryzyko dny moczanowej.
- ryzyko wystąpienia tej choroby u mężczyzn wzrasta wskutek regularnego spożywania słodzonych lemoniad, napojów owocowych lub zawierających fruktozę napojów na bazie rodzynek, pomarańczy i jabłek
- prawdopodobieństwo zachorowania nie wzrasta jednak w przypadku picia lemoniad bez cukru
- piwo, wysokoprocentowy alkohol i inne napoje alkoholowe.
Zalecenia żywieniowe w przypadku dny moczanowej
Nie przebadano dotychczas wszystkich zaleceń żywieniowych pod kątem wpływu na przebieg dny moczanowej. Nie do końca wiadomo jeszcze zatem, w jakim stopniu mogą one rzeczywiście pozytywnie wpłynąć na przebieg choroby.
Zmiana diety
- Zaleca się niskotłuszczową dietę bogatą w warzywa.
- Należy unikać napojów zawierających cukier.
Alkohol
- Z uwagi na to, że alkohol zwiększa ryzyko wystąpienia dny moczanowej, należy ograniczyć jego spożycie.
- Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku piwa i wysokoprocentowych alkoholi.
- W przypadku mężczyzn dzienna porcja 1/4 l, a w przypadku kobiet 1/8 l wina nie zwiększa prawdopodobnie ryzyka wystąpienia tej choroby.
Witamina C
- Obejmujące 20-letni okres obserwacji badanie dowiodło, iż zwiększona podaż witaminy C powoduje obniżenie ryzyka dny moczanowej. Powoduje ona bowiem większe wydalanie kwasu moczowego.
Nadwaga
- Osoby z nadwagą powinny zrzucić zbędne kilogramy.
Regularna aktywność fizyczna
- Badanie przeprowadzone wśród biegaczy/joggerów płci męskiej dowiodło, że aktywni fizycznie mężczyźni, którzy utrzymują idealną masę ciała oraz stosują dietę zawierającą duże ilości owoców i warzyw oraz ograniczają spożycie mięsa i alkoholu, są w mniejszym stopniu narażeni na dnę moczanową.
Dodatkowe informacje
- Dna moczanowa
- Nadwaga i zmniejszenie masy ciała – jak to zrobić
- Aktywność fizyczna: lekarstwo dla ciała i ducha
- Wskazówki dotyczące zbilansowanej diety
- Dna moczanowa – informacje dla lekarzy
Autorzy
- Hannah Brand, dr n. med., Berlin
- Marie-Christine Fritzsche, lekarz, Freiburg
- Lek. Kalina van der Bend, recenent