Pierwsza pomoc przy ugryzieniach przez zwierzę lub człowieka, pierwsza pomoc

• Przy ciężkich ranach kąsanych z masywnym krwawieniem należy zabezpieczyć funkcje życiowe (patrz też wstrząs hipowolemiczny).
  • bardzo rzadkie
• Unikać zakażenia.
• Zadbać o prawidłowe gojenie się ran.

• Terapia obejmuje ogólne środki miejscowego leczenia rany i profilaktyki zakażeń¹.

• Opłukać i oczyścić ranę wodą z kranu.
• Zaopatrzyć ranę i w miarę możliwości utrzymywać w bezruchu do czasu wizyty u lekarza.

Ogólne środki leczenia miejscowego

• Wszystkie dane odnoszą się do tego źródła¹.
• Oczyszczenie (np. 1% roztworem jodu organicznego)
• Przepłukiwanie tylko pod niskim ciśnieniem (np. kaniulą do irygacji i roztworem NaCl 0,9%)
• Usunięcie martwej tkanki (débridement)
• Nie zaleca się pierwotnego zamknięcia rany, wyjątkiem mogą być rany gryzione twarzy.
• Unieruchomienie i uniesienie pogryzionych kończyn

Profilaktyka zakażeń

Profilaktyczna antybiotykoterapia

• Wskazania
  • umiarkowanie ciężkie i ciężkie oraz głębokie rany gryzione
  • rany gryzione dłoni i twarzy
  • Rany gryzione, które mogą obejmować okostną lub torebkę stawową.
  • immunosupresja/niedobór odporności
  • niewydolność wątroby
  • stan po splenektomii
  • obrzęki w okolicy urazu
• Produkt leczniczy
  • aminopenicylina + inhibitor beta-laktamazy przez 3–5 dni
    • np. amoksycylina/kwas klawulanowy 875/125 mg doustnie 1–1–1 przez 3–5 dni
  • w przypadku ugryzienia przez człowieka można alternatywnie stosować Ertapenem 1 x 1 g dziennie dożylnie przez 3–5 dni

Antybiotykoterapia zakażonych ran

• Terapia empiryczna
• Produkt leczniczy
  • aminopenicylina + inhibitor beta-laktamazy przez 5–10 dni
    • np. amoksycylina/kwas klawulanowy 875/125 mg doustnie 1–1–1 przez 5–10 dni
  • w przypadku zakażonego ugryzienia przez człowieka można alternatywnie stosować Ertapenem 1 x 1 g dziennie dożylnie przez 5–10 dni
• W przypadku ciężkich zakażeń lub pacjentów z obniżoną odpornością
  • piperacylina/tazobaktam dożylnie 4,5 g według schematu 1–1–1 przez 5–10 dni

Szczepienia

• Szczepienie przypominające w przypadku niewystarczającej ochrony przed tężcem
  • Zobacz Artykuł Tężec.
• Profilaktyka poekspozycyjna (PEP) w przypadku ugryzienia przez zwierzę z podejrzeniem wścieklizny
  • Zobacz Artykuł Wścieklizna.

Szczególny przypadek ugryzienia przez węża i ugryzienia przez jadowite zwierzę

• W Europie występuje tylko kilka gatunków jadowitych węży (żmija zygzakowata, żmija żebrowana), ale wprowadzeniem toksyn do organizmu grożą również ugryzienia przez egzotyczne węże trzymane jako zwierzęta domowe.
• Szczególnie ważna jest prawidłowa identyfikacja zwierzęcia, ponieważ tylko wtedy można wstrzyknąć niezbędną antytoksynę (antiserum). Surowice odpornościowe są dostępne tylko w kilku miejscach.
• Zalecane działania w przypadku ugryzienia przez jadowitego węża:
  
  1. Zachować spokój.
  2. Zabezpieczyć zwierzęta i terraria.
  3. Powiadomić służby ratownicze.
  4. Usunąć uciskające przedmioty (np. pierścionki).
  5. Należy zapisać na kartce papieru następujące informacje:
     • sprawca ugryzienia: najlepiej nazwa gatunkowa po łacinie
     • czas i miejsce ugryzienia
     • Kartkę z tymi informacjami należy przekazać lekarzowi pogotowia.

Szczególny przypadek ukąszenia przez pająka

• Ukąszenia przez pająka bardzo rzadko stanowią realne zagrożenie dla człowieka, ale mogą powodować dolegliwości bólowe trudne do opanowania i mogą utrzymywać się nawet przez 24 godziny.
  
  • objawowa terapia przeciwbólowa, np. z zastosowaniem ibuprofenu 600 mg według schematu 1–0–1 i nowalginy 500 mg 1–1–1–1